Öz
Medical Ethics aims to solve the problems and the main issue is the human life. The health professionals have theoretical knowledge about ethical rules and they must adapt these rules in their practice. Generally; beneficialness, respect for autonomy, informed consent, avoidance of maleficence and justice principles are accepted as “basic” ethical principles. Nowadays, the concept of patient rights in the practice of medicine is mentioned frequently but in the patient – doctor relationship, both sides have rights which are being ignored. In order to build a good inter-personal relationship these rules play an important role and “patient participation in medical decision making” is an important point in this issue. The concept of patients’ rights is occasionally mentioned in medical practice today but the rights of the physicians are neglected in the respect of patient-doctor relationship. This case reveals the fact that doctors’ rights exist from the point of medical ethics and should be discussed. The doctor must conduct an ethical manner in medical practice within a common language and understanding. At the same time, both patients and members of the community should be aware of the rights of doctors and the presence of mutual rights in the patient – doctor relationship
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- American Collegeof Emergency Physicians, (2001). Emergency Physician Rightsand Responsibilities. Ann.Emerg.Med. December 2001;38:714-715.
- Arda, B. (1989). Cumhuriyet Dönemi Fakülte Tıp Eğitimi Yaklaşımları. ATO Altan Günalp İkincilik Ödülü, Ankara.
- Arda, B. ve Pelin S.Ş. (1995). Tıp etiği: Tanımı, İçeriği, Yöntemi ve Başlıca Konuları, Ankara Tıp Mecmuası, 48:323-336.
- Aydın, E. (2001). Tıp Etiğine Giriş. Pegem Yayıncılık,118-9.
- Aydın, E. Hekim Hakları, www.deontoloji.hacettepe.edu.tr (Erişim tarihi 22.04.2013).
- Civaner, M. (2005). Dünya Hekimler Birliği Tıp Etiği El Kitabı, Türk Tabipler Birliği Yayınları, 11.
- Çobanoğlu, N. (2009). Tıp Etiğinden Tıp Hukukuna Hasta Hakkı Olarak Aydınlatılmış Onam, Ankara Barosu Yayınları Sağlık Digestası, 1(1),70-86. Hukuku
- Emanuel, E.J, &Emanuel, L.L. (1992). Four Models of the Physician- PatientRelationship. JAMA, 267: 2221-6.
- Erdoğmuş, E. (2007). Hekim Hakları.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku ABD. İstanbul.
- Göksel, F.A. (1986). Deontoloji Repetitoryumu, Ankara,1-3.
- Göksel, F.A.(1993). (Özel Görüşme) Tıp etiği İlkeleri, Mayıs. Ankara.
- Gülan, A. (2006). Tıp Hukuku Açısından Hasta ve Hekim Hakları, ANKEM Dergisi, 20(ek 2):16-19. Kadıoğlu, S.
- Sempozyum Özet Kitabı, 12-14 NisanAdana, Adana Ostomi Dedikleri,
- III.Koloproktoloji-Stomaterapi Derneği, Türk Tabipler Birliği Çukurova Üniversitesi Cleveland Clinic katkılı Yayın, 86-88.
- İpekyüz, F.Y. (2006). Türk Hukukunda Hekimlik Sözleşmesi. İstanbul, Vedat Kitapçılık, 20.
- Ozar, D.T. (1995). Professionand Professional Ethics. In: Encyclopedia of Bioethics, Vol: 4 Ed. Reich WT, Simonand Schuster York, 2110. Macmillan, New
- Örnek Büken, N. (2003). Hekimlik Etiğinin Başına Gelenler. Erdemir Demirhan A, Uzel İ, Öncel Ö, Oğuz Y, Aksoy Ş, Şahinoğlu S, Örnek Büken N, Doğan H, Yeter M, Atıcı E.Uluslar arası katılımlı III. Ulusal Tıp Etiği Kongresi Kitabı Cilt 2, Bursa, Türkiye Biyoetik Derneği Yayınları, 1017-1021. Kadıoğlu S, Özlü, T. http://www.toraks.org.tr (Erişim tarihi 22.04.2013).
- İlişkisinde Etik İlkeler. TTD Etik Kurulu,
- Özçakır, A. (2004). Hekim-Hasta İlişkisi: Karar verme Sürecinde Hastanın Yeri. T.Klin. J.Med.Sci.24:411-5.
- Özdemir, Ş. (2006). Hekimlerin Toplumsal İmajı: Afyon İlinde Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1):179-191.
- www.resmigazete.gov.tr. Hasta Hakları
- Yönetmeliğinde Değişiklik Yönetmelik Yapılmasına Dair
- http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140508-3.htm
- tarihi 02.06.2014 Erişim
- www.ttb.org.tr. (2010). Türk Tabipler Birliği Etik Bildirgeleri, Türk Tabipler Birliği Yayınları, Mayıs, Ankara.
- Yalçın, S. (2011). Cerrahlarla İlgili Yasalar ve Yönetmelikler. Turkish Medical Journal:5(1).
- Yıldırım, G. (2008). Sağlık Profesyonellerinin Etik Kavramından Anladıkları ve Kuramsal Etik Çalışması Yapanlardan Bekledikleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı, Adana.
- Yıldırım, G. ve Kadıoğlu, S. (2007). Etik ve Tıp Etiği Temel Kavramları, C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 29 (2): 7-12.
- Yürütücü, A & Gürbüz, H. (2001). Hekimlerin Ahlaki Değerleri ile Meslek Etiğinin İstatistiksel Olarak İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1): 157-72.
Öz
Tıp etiği, sorunları çözmeyi amaçlar ve ana konusu insan hayatıdır. Sağlık profesyonelleri etik konular hakkında teorik olarak bilgi sahibidirler ve bu konuları pratik uygulamalarında yürütmek zorundadırlar. Genel olarak; yararlılık, özerkliğe saygı, aydınlatılmış onam, kötü davranmama ve adalet ilkeleri "temel" etik ilkeler olarak benimsenmektedir. Günümüzde tıp uygulamaları içerisinde hasta hakları kavramından sıkça söz edilmekte fakat hasta-hekim ilişkisinde her iki tarafın hakları olduğu göz ardı edilmektedir. Kişiler arası iyi bir ilişki inşa etmek için bu kurallar büyük öneme sahiptir ve tıbbî karar sürecine hasta katılımı bu meseledeki önemli bir noktadır. Literatürde hasta haklarına yönelik birçok çalışma yer alırken hekim hakları kısıtlı ölçüde yer almaktadır. Bu durum hekim haklarının da tıp etiği açısından var olduğunu ve tartışılması gerektiği gerçeğini gözler önüne sermektedir. Hekimler tıbbi uygulamalarında kendilerine tanınan haklar doğrultusunda hareket etmeli ve tıp etiğine uygun davranışlar içerisinde ortak bir anlayışa ve dile sahip olmalıdırlar. Aynı zamanda gerek hastalar gerekse toplum üyeleri hekim hakları konusunda bilinçli olmalı ve hasta- hekim ilişkisinde karşılıklı hakların varlığı kabul edilmelidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- American Collegeof Emergency Physicians, (2001). Emergency Physician Rightsand Responsibilities. Ann.Emerg.Med. December 2001;38:714-715.
- Arda, B. (1989). Cumhuriyet Dönemi Fakülte Tıp Eğitimi Yaklaşımları. ATO Altan Günalp İkincilik Ödülü, Ankara.
- Arda, B. ve Pelin S.Ş. (1995). Tıp etiği: Tanımı, İçeriği, Yöntemi ve Başlıca Konuları, Ankara Tıp Mecmuası, 48:323-336.
- Aydın, E. (2001). Tıp Etiğine Giriş. Pegem Yayıncılık,118-9.
- Aydın, E. Hekim Hakları, www.deontoloji.hacettepe.edu.tr (Erişim tarihi 22.04.2013).
- Civaner, M. (2005). Dünya Hekimler Birliği Tıp Etiği El Kitabı, Türk Tabipler Birliği Yayınları, 11.
- Çobanoğlu, N. (2009). Tıp Etiğinden Tıp Hukukuna Hasta Hakkı Olarak Aydınlatılmış Onam, Ankara Barosu Yayınları Sağlık Digestası, 1(1),70-86. Hukuku
- Emanuel, E.J, &Emanuel, L.L. (1992). Four Models of the Physician- PatientRelationship. JAMA, 267: 2221-6.
- Erdoğmuş, E. (2007). Hekim Hakları.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku ABD. İstanbul.
- Göksel, F.A. (1986). Deontoloji Repetitoryumu, Ankara,1-3.
- Göksel, F.A.(1993). (Özel Görüşme) Tıp etiği İlkeleri, Mayıs. Ankara.
- Gülan, A. (2006). Tıp Hukuku Açısından Hasta ve Hekim Hakları, ANKEM Dergisi, 20(ek 2):16-19. Kadıoğlu, S.
- Sempozyum Özet Kitabı, 12-14 NisanAdana, Adana Ostomi Dedikleri,
- III.Koloproktoloji-Stomaterapi Derneği, Türk Tabipler Birliği Çukurova Üniversitesi Cleveland Clinic katkılı Yayın, 86-88.
- İpekyüz, F.Y. (2006). Türk Hukukunda Hekimlik Sözleşmesi. İstanbul, Vedat Kitapçılık, 20.
- Ozar, D.T. (1995). Professionand Professional Ethics. In: Encyclopedia of Bioethics, Vol: 4 Ed. Reich WT, Simonand Schuster York, 2110. Macmillan, New
- Örnek Büken, N. (2003). Hekimlik Etiğinin Başına Gelenler. Erdemir Demirhan A, Uzel İ, Öncel Ö, Oğuz Y, Aksoy Ş, Şahinoğlu S, Örnek Büken N, Doğan H, Yeter M, Atıcı E.Uluslar arası katılımlı III. Ulusal Tıp Etiği Kongresi Kitabı Cilt 2, Bursa, Türkiye Biyoetik Derneği Yayınları, 1017-1021. Kadıoğlu S, Özlü, T. http://www.toraks.org.tr (Erişim tarihi 22.04.2013).
- İlişkisinde Etik İlkeler. TTD Etik Kurulu,
- Özçakır, A. (2004). Hekim-Hasta İlişkisi: Karar verme Sürecinde Hastanın Yeri. T.Klin. J.Med.Sci.24:411-5.
- Özdemir, Ş. (2006). Hekimlerin Toplumsal İmajı: Afyon İlinde Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1):179-191.
- www.resmigazete.gov.tr. Hasta Hakları
- Yönetmeliğinde Değişiklik Yönetmelik Yapılmasına Dair
- http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140508-3.htm
- tarihi 02.06.2014 Erişim
- www.ttb.org.tr. (2010). Türk Tabipler Birliği Etik Bildirgeleri, Türk Tabipler Birliği Yayınları, Mayıs, Ankara.
- Yalçın, S. (2011). Cerrahlarla İlgili Yasalar ve Yönetmelikler. Turkish Medical Journal:5(1).
- Yıldırım, G. (2008). Sağlık Profesyonellerinin Etik Kavramından Anladıkları ve Kuramsal Etik Çalışması Yapanlardan Bekledikleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı, Adana.
- Yıldırım, G. ve Kadıoğlu, S. (2007). Etik ve Tıp Etiği Temel Kavramları, C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 29 (2): 7-12.
- Yürütücü, A & Gürbüz, H. (2001). Hekimlerin Ahlaki Değerleri ile Meslek Etiğinin İstatistiksel Olarak İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1): 157-72.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 3 Sayı: 1 |
