ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM USULLERİNİN TELİF HAKKI İHTİLÂFLARINA UYGULANABİLİRLİĞİ ÜZERİNE NOTLAR

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 136 - 152, 13.02.2024

Mustafa Ateş

Öz

Uyuşmazlıkları çözüm yetkisi devletin hükümranlık hakkının bir parçasıdır. Devlet yargı fonksiyonunu bunun için kullanır. Ancak bazı pratik mülahazalarla devlet, diğer fonksiyonları gibi bu işlevini de devlet olma vasfını haiz olmayan süjelerle paylaşabilmektedir. Bu suretle uyuşmazlıkların daha hızlı çözülmesi hedeflenmektedir. Arabuluculuk, tahkim ve uzlaştırma gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri bu maksatla geliştirilerek kabul edilmiştir.
Pek çok alanda olduğu gibi, fikrî mülkiyet alanındaki ihtilafların çözümünde de alternatif uyuşmazlık mekanizmalarından yararlanılabilir. Bu makalede Türkiye’de telif hukuku alanında ortaya çıkan uyuşmazlıklarda tatbik olunabilir alternatif uyuşmazlık çözüm yolları üzerine bazı tespit ve değerlendirmeler yapılmaktadır. Kısaca ifade edilecek olursa; özel hukuk dahil telif uyuşmazlıklarının arabuluculuk ve tahkim yoluyla çözümü mümkün olduğu gibi, takibi şikâyete bağlı telif suçlarından kaynaklanan uyuşmazlıkların da uzlaştırma yoluyla çözümü mümkündür.

Anahtar Kelimeler

telif hakları, arabuluculuk, tahkim, uzlaştırma, alternatif uyuşmazlık çözüm metotları

NOTES ON THE APPLICABILITY OF ALTERNATIVE DISPUTE SETTLEMENT METHODS TO THE COPYRIGHT DISPUTES IN TÜRKİYE

Öz

The power to settle disputes is a part of the right to the states’ sovereignty. The state uses the judicial function for this. However, with some practical considerations, the state can share this function, like other features, with subjects who do not qualify as a state. It is aimed to continue these decisive conflicts more quickly. Alternative solution methods such as mediation, arbitration and conciliation have been developed and accepted for this purpose.
As in many areas, alternative conflict mechanisms can be used to resolve intellectual property rights disputes. In this article, determinations and evaluations are made about alternative dispute resolution methods that can be applied in disputes arising in the field of copyright in Türkiye. To put it briefly; just as it is possible to resolve copyright violations, including private law, through mediation and arbitration, it is also possible to resolve disruptions resulting from copyright crimes related to follow-up complaints through mediation.

Anahtar Kelimeler

copyright, mediation, arbitration, conciliation, Alternative conflict settlement methods

Kaynakça

• Akıncı Z., Milletlerarası Tahkim (6. bası, Vedat 2021)
• Atalı M., Ermenek İ. ve Erdoğan E., Medeni Usul Hukuku (4. bası, Yetkin 2021)
• Baştürk İ., Fikir ve Sanat Eserleri Hukukumuzda Cezai Koruma (Oniki Levha 2022)
• Berkhan İ., ‘Fikrî Mülkiyet ve Arabuluculuk’ (2019) 93(3) İstanbul Barosu Dergisi185.
• Çakır K., ‘Uzlaştırma Kapsamı ve Şartları’ (2018) 24(1) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 446.
• Demirbaş A., Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Eser Sahibinin Mali Haklarına Tecavüz Halinde Hak Sahibine Sağlanan Hukuki Koruma (Oniki Levha 2015)
• Ekşi N., Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Tahkim (2. bası, Beta 2019)
• Eminoğlu C. ve Erdoğan E., Ticari Uyuşmazlıklarda İhtiyari ve Dava Şartı (Zorunlu) Arabuluculuk (Adalet 2020)
• Koçyiğit İ. ve Bulur A., Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk (Adalet Bakanlığı Yayını 2019)
• Kurt-Konca N., ‘Arabuluculukta Özel Uzmanlık Uygulamasına İlişkin Bazı Değerlendirmeler’ (2022) (68) Adalet Dergisi 367.
• Özbek M. S., Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (5. bası, Yetkin 2022)
• Özbek M. S., Tahkim Hukuku (Yetkin 2022)
• Öztan F., Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku (Turhan 2008)
• Pekcanıtez H., Atalay O. ve Özekes M., Medeni Usul Hukuku (9. bası, Oniki Levha 2021)
• Suluk C., Karasu R. ve Nal T., Fikri Mülkiyet Hukuku (7. bası, Seçkin 2023)
• Şanlı C., Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları (7. bası, Beta 2019)
• Tanrıver S., Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Arabuluculuk (2. bası, Yetkin 2022)
• Tekinalp Ü., Fikri Mülkiyet Hukuku (5. bası, Vedat 2012)
• Toprakkaya İ., Fikir ve Sanat Eserlerinden Doğan Uyuşmazlıkların Arabuluculuk Yolu ile Çözümü (Oniki Levha 2021)
• Turan S., Fikir ve Sanat Eserlerinin Cezai Himayesi (Seçkin 2012)
• Yavuz L., Alıca T. ve Merdivan F., Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Yorumu C. I (Seçkin 2013)
• Yazıcıoğlu Y., Fikri Mülkiyet Hukukundan Kaynaklanan Suçlar - 5846 S. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndaki Suçlar (Oniki Levha 2009)
• Yılmaz E., ‘Arabuluculuğun Yasa ile Düzenlenmesi’ (2012) Prof. Dr. Tuğrul Arat’a Armağan.
• Yılmaztekin H. K. ve İnce Z., ‘Dava Şartı Arabuluculuk Ekseninde Bazı Fikri Mülkiyet Hukuku Uyuşmazlıkları’ 2019 14(159) Terazi Hukuk Dergisi 2176.