GENEL PEDİATRİ ÜNİTESİNDE AMPİRİK MONO/KOMBİNE ANTİBİYOTİK UYGULAMALARI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KESİTSEL RETROSPEKTİF ÇALIŞMA Evaluation of Empirical Mono / Combined Antibiotherapy Consumption and Related Factors in General Pediatric Ward: A Cross-Sectional Retrospactive Study

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 80 - 87, 08.06.2020

Turgay Çokyaman Taylan Çelik Fatih Battal

Öz

Amaç: Pediyatrik çağda uygunsuz antibiyotik kullanımı 70-80%’lere ulaşabilmektedir. Bu durum ek mali yük
ve antimikrobiyal direnç gibi sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada genel pediyatri ünitesinde
ampirik mono/kombine antibiyotik kullanımı ve ilişkili faktörler araştırılmıştır.
Gereç ve Yöntem; Çalışmanın kesim noktasından geriye dönük olarak son 8 aylık dönemde toplam yatan hasta
sayısına göre ampirik mono/kombine antibiyotik kullanım oranları belirlendi. Yaş, yaş aralıkları (0-<1, 2-<5
ve 6-<18 yaş), ön tanılar, kantitatif C-reaktif protein, beyaz kan hücresi sayısı, eritrosit sedimantasyon hızı ve
hastane yatış süresinin mono/kombine antibiyotik tedavi ile ilişkileri incelendi.
Bulgular; Antibiyotik kullanımı yatan hastalarda %57,1 (500/875) idi ve bunların %45’ine (394/875) mono,
%12,1’ine (106/875) ise kombine antibiyotik tedavi verilmişti. Antibiyotik uygulanan hastaların yaş ortancası
4 yaş (aralık 1-18) ve %21,8’i 0-<1 yaş, %44’ü 2-<5 yaş ve %34,2’si de 6<18 yaş aralığındaydı. Hastaların büyük
çoğunluğu solunum yolu (%62), genitoüriner sistem (%17,4) ve gastrointestinal sistem (%8,6) enfeksiyonu
tanısı aldı. Eritrosit sedimantasyon hızı (ESH) ortanca 28,5 mm/saat (aralık 2-129), hastane yatış süresi ortanca
4 gün (aralık 1-40) idi. Ampirik mono antibiyotik tedavide en çok penisilinler (%48,4) ve 3.kuşak sefalosporinler
(%38,1) tercih edildi. Geniş spektrum tedavi hedeflendiğinde en çok ikili kombinasyonlar (%77,4) kullanıldı.
Penisilin+3.kuşak sefalosporin (%28,3) kombinasyonu ise tüm kombinasyonlar içinde en çok tercih edilendi.
Regresyon analizinde hastanın küçük yaşta (0-<1 yaş) ve ESH’nın yüksek olmasının kombine antibiyotik riskini
yaklaşık 2-3 kat arttırdığı görüldü.
Sonuç; Bu çalışmada hasta yaşı (özellikle 0-<1 yaş aralığı) ve yüksek ESH’nın kombine antibiyotik tedavi
uygulaması için etkili faktörler olduğu tespit edildi. Genel çocuk servislerinde akılcı antibiyotik stratejileri
geliştirmek için tüm süreci kapsayan mevsimsel dönem, hasta ve hastalıkla ile ilgili faktörler gibi birçok
değişkeni hesaba katabilen daha gelişmiş yöntemlere ihtiyaç olduğu gözükmektedir.
Anahtar kelimeler: Antibiyotik; çocuk; ampirik kombinasyon
ABSTRACT
Aim; Inappropriate antibiotic use in the pediatric period reaches up to 70-80%. This situation brings problems
such as additional financial cost and antimicrobial resistance. In this study, the empirical mono/combined
antibiotic consumption and related factors were researched in a general pediatric ward.
Material and Methods; This study was carried out retrospectively on the inpatiens from the cut-off point
and was determined the rate of empirical mono/combined antibiotic use. The relation of age, age interval
(0-<1 year, 2-<5 years and 6-<18 years), preliminary diagnosis, quantitative C-reactive protein, white blood
cell count, erythrocyte sedimentation rate and hospitalization duration with mono/combined antibiotherapy
were investigated.
Results; Of inpatients, 57.1% used antibiotics (500/875) and of these 45% (394/875) used mono and 12.1%
(106/875) used combined antibiotherapy. The median age of patients administered antibiotherapy was 4 years
(range 1-18) and according to age interval 21.8% were 0-<1 year, 44% were 2-<5 years and 34.2% were 6-<18
years. The majority of patients had respiratory tract (62%), genitourinary system (17.4%) and gastrointestinal
system (8.6%) infection diagnosis. Erythrocyte sedimentation rate (ESR) was median 28.5 mm/h (range 2-129)
and hospital stay was median 4 days (range 1-40). For empirical mono antibiotherapy mainly penicillin (48.4%)
and 3rd generation cephalosporins (38.1%) were chosen. Dual combinations (77.4%) were used at most when
broad-spectrum therapy was targeted. Penicillin + 3rd generation cephalosporin (28.3%) combination was
the most preferred among all combinations. Regression analysis showed that the risk of combined antibiotic
therapy increased by 2-3 times in the younger age (0-<1 year) and high ESR
Conclusion; In this study, patient age (especially 0-<1 year range) and high ESR were found to be effective
factors for combined antibiotic treatment. It is considered there is a need for more developed methods
accounting for many variables like seasonal periods and factors relating to the patient and disease during the
whole process to develop rationale antibiotherapy strategies for general pediatric wards.
Keywords: Antibiotic; pediatric; empirical combination

Anahtar Kelimeler

GENEL PEDİATRİ ÜNİTESİNDE AMPİRİK MONO/KOMBİNE ANTİBİYOTİK UYGULAMALARI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KESİTSEL RETROSPEKTİF ÇALIŞMA Evaluation of Empirical Mono / Combined Antibiotherapy Consumption and Related Factors in General Pediatric Ward: A Cross-Sectional Retrospactive Study

Kaynakça

• 1. Fleming A. On the antibacterial action of the culture of a penicillium, with special reference to their use in the isolation of B.Influenza. Br J Exp Pathol 1929;10(3):226-36. 2. Aminov R. History of antimicrobial drug discovery: major classes and health impact. Biochem Pharmacol 2017;133:4-19. 3. Goossens H, Ferech M, Stichele Vander R, Elseviers M. Outpatient antibiotic use in Europe and association with resistance: a cross-national database study. Lancet 2005; 365:579-87. 4. Shorr AF. Epidemiology and economic impact of methicillin-resistant Staphylococcus aureus: review and analysis of the literature. Pharmacoeconomics 2007;25:751-68. 5. Fernandes P, Martens E. Antibiotics in late clinical development. Biochem Pharmacol 2017;133:152-163. 6. Theuretzbacher U. Antibiotic innovation for future public health needs. Clin Microbiol Infect 2017;23(10):713-17. 7. Akılcı ilaç kullanımı Ulusal eylem planı 2014-2017 [internet]. Health Ministry of Turkey Republic. [cited 2019 February 10]. Avaliable from: www.akilciilac.gov.tr/wp-content/uploads/2014/11/aik-ulusal-eylem-plani.pdf. 8. Devrim İ, Gülfidan G, Tavlı V, Dizdarer C, Yaşar N, Oruç Y et al. Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesinde antibiyotik kullanımına ilişkin nokta prevalans çalışması. J Pediatr Inf 2009;3:11-3. 9. Ergül AB, Gokcek I, Çelik T, Torun YA. Assessment of inappropriate antibiotic use in pediatric patients: point-prevelance study. Turk Pediatri Ars 2018;53(1):17-23. 10. Chiotos K, Gerber JS, Himebauch AS. How can we optimize antibiotic use in the PICU? Pediatr Crit Care Med 2017;18(9):903-04.