Öz
Hasat öncesi üretim koşulları ve kültürel işlemler ürün kalitesini belirlemektedir. Optimum koşullarda elde edilen yüksek kalitenin tüketiciye ulaşıncaya kadar korunması ise çeşitli hasat sonrası faktörlere bağlıdır. Kesme çiçekler, saksılı süs bitkileri ve çiçek soğanlarının hasat sonrası fizyolojilerini ve kalitelerini etkileyen en önemli faktör sıcaklıktır. Çeşitli kesme çiçekler üzerinde yapılan araştırmalar, hasat sonrası ömrün solunum hızına bağlı olduğunu, solunum artışı ile çiçek ömrünün kısaldığını göstermiştir. Solunum hızı sıcaklıkla doğru orantılı olarak artmaktadır. Yapılan son araştırmalar, soğuk zincirin sadece çiçek ömrünü uzatmada değil, aynı zamanda çiçek kalitesini korumada önemini ortaya koymuştur. Bu nedenlerle üretim ya da hasat sonrası sıcaklığın çiçeğin veya bitkinin zarar görmeyeceği en düşük sıcaklığa düşürülmesi gerekir. Etilen kesme çiçek ve diğer süs bitkilerinde kontrol altına alınması gereken diğer önemli bir faktördür. Etilen petal ve yaprak yaşlanması dışında, tomurcuk açılmasında önemli rol oynamaktadır. Yapılan araştırmalar, yaşlanması etilen bağlı olmayan soğanlı çiçeklerde tomurcuk açılmasında etilenin önemli rol oynadığını göstermiştir. Bu nedenle etilen inhibitörleri süs bitkilerinin hasat sonrası teknolojisinde önemli yer tutmaktadır. Çevreyle barışık yeni etilen inhibitörü 1-MCP kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Su çekme kesme çiçeklerin ömrünü etkileyen en önemli faktörlerdendir. İletim demetinde gelişen tıkanma sonucunda solma meydana gelmektedir. Fiziksel ve mikrobik tıkanmaların dışında, özellikle odunsu sap yapısına sahip kesme çiçeklerin iletim demetlerinde kesim sonrası yaralanmaya tepki olarak bazı enzim faaliyetleri sonucunda fizyolojik tıkanma gelişmektedir. Bu konuda yapılan son araştırmalar, bazı enzim inhibitörlerinin ksilemde gelişen tıkanmayı önlediğini göstermiştir. Deniz yoluyla taşıma çiçek endüstrisinde giderek önem kazanmaktadır. Konteyner sisteminde kontrollü koşullar ve soğuk zincirin sağlanabilmesi nedeniyle, kalite korunabilmekte ve taşıma maliyeti düşmektedir. Bu derlemede, süs bitkilerinin hasat sonrası kalitelerinin korunmasında etkili faktörler ele alınmış, hasat sonrası uygulamalara yönelik son araştırma sonuçlarına ve yeni teknolojilere yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Etilen Kesme yeşillikler Sıcaklık Su alımı Tomurcuk açılması Vazo ömrü
Kaynakça
- Anonim. 2002. One if by Land, and Two if by Sea – Flowers That Is. Perishables Research Organization. Chain of Life Network. http://www.chainoflifenetwork.org/
- Cevallos, JC, Reid MS. 2000. Effects of temperature on the respiration and vase life of Narcissus flowers. Acta Hort. 517: 335-342.
- Çelikel FG, Karacalı İ. 1991. A study of longevity of cut carnations (Dianthus caryophyllus L.) grown in Yalova (Istanbul). Acta Horticulturae, 111-118.
- Çelikel FG. 1993. Yalova (İstanbul) Bölgesinde Yetiştirilen Karanfillerin Kesim Sonrası Dönemde Dayanım Güçleri Üzerinde bir Araştırma (E.Ü. Doktora tezi, Danışman İ.Karaçalı). Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü –Yalova. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler Yayın No: 21. 169 s.
- Çelikel FG, Karacalı İ. 1995. Effect of preharvest factors on flower quality and longevity of cut carnations (Dianthus caryophyllus L.). In: Fjeld T, Stromme E, eds. Oslo, Norway: International Society Horticultural Science, 156-163.
- Çelikel FG, Dodge LL, Reid MS. 2002. Efficacy of 1-MCP (1-methylcyclopropene) and promalin for extending the post-harvest life of oriental lilies (Lilium x ‘Mona Lisa’and ‘Stargazer’). Scientia Hort.93:149-155.
- Çelikel FG, Reid MS. 2002a. Postharvest handling of stock (Matthiola incana). HortScience 37:144-147.
- Çelikel FG, Reid MS. 2002b. Storage temperature affects the quality of cut flowers from the Asteraceae. Hortscience 37(1):148-150.
- Çelikel FG, Reid MS. 2005. Temperature and postharvest performance of rose (Rosa hybrida L. ´First red´) and gypsophila (Gypsophila paniculata L. ´Bristol fairy´) flowers. Acta Hort. 682:1789-1794.
- Çelikel FG. 2006. Süs Bitkilerinde Yeni Etilen İnhibitörü 1-MCP. III. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi. 8-10 Kasım 2006. İzmir. Ed. E. Özzambak, E.Zeybekoğlu. 202-209.
- Çelikel FG, Reid MS. 2006. Depolama ve Taşıma Sıcaklığının Çiçek Metabolizması ve Kalitesine Etkileri. III. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi. 8-10 Kasım 2006.İzmir. Ed. E. Özzambak, E. Zeybekoğlu. 188-194.
- Çelikel FG. 2008. Süs Bitkilerinin Muhafazası ve Pazarlanmasında Son Gelişmeler (Çağrılı Bildiri). In: IV. Bahçe Ürünlerinin Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu. 08-11 Ekim 2008. Antalya. Ed. M. Erkan. 68-75.
- Çelikel FG, Cevallos JC, Reid MS. 2010. Temperature, ethylene and the postharvest performance of cut snapdragons (Antirrhinum majus). Scientia Horticulturae 125: 429–433
- Çelikel FG, Joyce DC, Faragher JD. 2011. Inhibitors of oxidative enzymes affect water uptake and vase life of cut Acacia holosericea and Chamelaucium uncinatum stems. Postharvest Biology and Technology 60: 149–157.
- Çelikel FG, van Doorn WG. 2012. Endogenous ethylene does not regulate opening of unstressed Iris flowers but strongly inhibits it in water-stressed flowers. J Plant Physiol 169: 1425-1429.
- Çelikel FG. 2012. Kesme Çiçek ve Yeşilliklerin Hasat Sonrası Fizyolojisi ve Teknolojisi Üzerinde Son Araştırmalar (Çağrılı Bildiri). V. Bahçe Ürünlerinin Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu. 18-21 Eylül 2012. İzmir. Ed. F.Sen. Bahçe Bilimi Yayın No 3: 9-14.
- de Wild HPJ, Gude H, Pepplenbos HW. 2002. Carbon dioxide and ethylene interactions in tulip bulbs. Physiol Plantarum 114:320-326. DPT. 2006. DPT IX. Kalkınma Planı (2007-13). Denizyolu Ulaşımı Özel İhtisas Komisyonu Raporu. 85 s. http://plan9.dpt.gov.tr/oik31_denizyolu/31denizyol.pdf
- Halevy AH, Mayak S. 1979. Senescence and Postharvest Physiology of Cut Flowers, Part 1. Horticultural Reviews 1, 204-236.
- Hardenburg RE, Watada AE, Wang CY. 1986. The Commercial Storage of Fruits, Vegetables, and Florist and Nursery Stocks. U.S. Department of Agriculture. Agriculture Handbook 66.
- Jones R, Moody H. 1993. Caring for Cut Flowers. Agmedia. Australia. 176 s.
- Maxie EC, Farnham DS, Mitchell FG, Sommer NF, Parsons RA, Snyder RG, Rae HL. 1973. Temperature and ethylene effects on cut flowers of carnations (Dianthus caryophyllus). J. Amer. Soc. Hort. Sci. 98: 568-572.
- Nowak J, Rudnicki RM. 1990. Postharvest Handling and Storage of Cut Flowers, Florist greens, and Potted Plants. (Ed. A.A. Duncan). Timber Press, Inc. Portland, Oregon. 210 s.
- Sacalis JN. 1993. Cut Flowers. Prolonging Freshness. Postproduction Care & Handling. Second Ed. (Ed. J. L. Seals). Ball Publishing. Batavia, Illinois. USA. 110 s.
- Watkins CB, Miller WB. 2005. A summary of physiological processes or disorders in fruits, vegetables and ornamental products that are delayed or decreased, increased, or unaffected by application of 1-methylcyclopropene (1-MCP). http://www.hort.cornell.edu/
Öz
The preharvest growth conditions and cultural treatments determine the crop quality. The high quality of crops obtained in optimum conditions should be maintained by proper postharvest handling and treatments during marketing channels. The most important factor in postharvest quality of cut flowers is temperature. The recent studies showed that temperature play an important role in geotropic bending and growth as well as vase life. The effects of temperature and ethylene on gravitropic bending of cut snapdragon (Antirrhinum majus) flowers were investigated. Geotropism is an important problem decreasing the quality of some cut flowers placed horizontal during storage and transport. Ethylene was suggested to play an important role in bud opening of Iris hollandica. Another important factor in maintaining quality of ornamentals after harvest/production is ethylene. The studies on effects of 1-MCP in ornamental plants, a new ethylene inhibitor as alternative to STS has been increasing rapidly. Physiological plugging as a result of wound reaction in xylem of the woody stems of Chamelaucium uncinatum and Acacia holosericea was investigated. Sea transport which is a new economic alternative way in ornamental transport by maintaining flower quality longer is expected to gain more importance in ornamental sector in future. The important factors and postharvest treatments in maintaining the quality of ornamental plants and cut flowers after harvest, by considering the results of recent research and new technology, were given and discussed in this review.
Anahtar Kelimeler
Vase life Ethylene Cut greens Temperature Water uptake Bud opening Vase life
Kaynakça
- Anonim. 2002. One if by Land, and Two if by Sea – Flowers That Is. Perishables Research Organization. Chain of Life Network. http://www.chainoflifenetwork.org/
- Cevallos, JC, Reid MS. 2000. Effects of temperature on the respiration and vase life of Narcissus flowers. Acta Hort. 517: 335-342.
- Çelikel FG, Karacalı İ. 1991. A study of longevity of cut carnations (Dianthus caryophyllus L.) grown in Yalova (Istanbul). Acta Horticulturae, 111-118.
- Çelikel FG. 1993. Yalova (İstanbul) Bölgesinde Yetiştirilen Karanfillerin Kesim Sonrası Dönemde Dayanım Güçleri Üzerinde bir Araştırma (E.Ü. Doktora tezi, Danışman İ.Karaçalı). Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü –Yalova. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler Yayın No: 21. 169 s.
- Çelikel FG, Karacalı İ. 1995. Effect of preharvest factors on flower quality and longevity of cut carnations (Dianthus caryophyllus L.). In: Fjeld T, Stromme E, eds. Oslo, Norway: International Society Horticultural Science, 156-163.
- Çelikel FG, Dodge LL, Reid MS. 2002. Efficacy of 1-MCP (1-methylcyclopropene) and promalin for extending the post-harvest life of oriental lilies (Lilium x ‘Mona Lisa’and ‘Stargazer’). Scientia Hort.93:149-155.
- Çelikel FG, Reid MS. 2002a. Postharvest handling of stock (Matthiola incana). HortScience 37:144-147.
- Çelikel FG, Reid MS. 2002b. Storage temperature affects the quality of cut flowers from the Asteraceae. Hortscience 37(1):148-150.
- Çelikel FG, Reid MS. 2005. Temperature and postharvest performance of rose (Rosa hybrida L. ´First red´) and gypsophila (Gypsophila paniculata L. ´Bristol fairy´) flowers. Acta Hort. 682:1789-1794.
- Çelikel FG. 2006. Süs Bitkilerinde Yeni Etilen İnhibitörü 1-MCP. III. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi. 8-10 Kasım 2006. İzmir. Ed. E. Özzambak, E.Zeybekoğlu. 202-209.
- Çelikel FG, Reid MS. 2006. Depolama ve Taşıma Sıcaklığının Çiçek Metabolizması ve Kalitesine Etkileri. III. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi. 8-10 Kasım 2006.İzmir. Ed. E. Özzambak, E. Zeybekoğlu. 188-194.
- Çelikel FG. 2008. Süs Bitkilerinin Muhafazası ve Pazarlanmasında Son Gelişmeler (Çağrılı Bildiri). In: IV. Bahçe Ürünlerinin Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu. 08-11 Ekim 2008. Antalya. Ed. M. Erkan. 68-75.
- Çelikel FG, Cevallos JC, Reid MS. 2010. Temperature, ethylene and the postharvest performance of cut snapdragons (Antirrhinum majus). Scientia Horticulturae 125: 429–433
- Çelikel FG, Joyce DC, Faragher JD. 2011. Inhibitors of oxidative enzymes affect water uptake and vase life of cut Acacia holosericea and Chamelaucium uncinatum stems. Postharvest Biology and Technology 60: 149–157.
- Çelikel FG, van Doorn WG. 2012. Endogenous ethylene does not regulate opening of unstressed Iris flowers but strongly inhibits it in water-stressed flowers. J Plant Physiol 169: 1425-1429.
- Çelikel FG. 2012. Kesme Çiçek ve Yeşilliklerin Hasat Sonrası Fizyolojisi ve Teknolojisi Üzerinde Son Araştırmalar (Çağrılı Bildiri). V. Bahçe Ürünlerinin Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu. 18-21 Eylül 2012. İzmir. Ed. F.Sen. Bahçe Bilimi Yayın No 3: 9-14.
- de Wild HPJ, Gude H, Pepplenbos HW. 2002. Carbon dioxide and ethylene interactions in tulip bulbs. Physiol Plantarum 114:320-326. DPT. 2006. DPT IX. Kalkınma Planı (2007-13). Denizyolu Ulaşımı Özel İhtisas Komisyonu Raporu. 85 s. http://plan9.dpt.gov.tr/oik31_denizyolu/31denizyol.pdf
- Halevy AH, Mayak S. 1979. Senescence and Postharvest Physiology of Cut Flowers, Part 1. Horticultural Reviews 1, 204-236.
- Hardenburg RE, Watada AE, Wang CY. 1986. The Commercial Storage of Fruits, Vegetables, and Florist and Nursery Stocks. U.S. Department of Agriculture. Agriculture Handbook 66.
- Jones R, Moody H. 1993. Caring for Cut Flowers. Agmedia. Australia. 176 s.
- Maxie EC, Farnham DS, Mitchell FG, Sommer NF, Parsons RA, Snyder RG, Rae HL. 1973. Temperature and ethylene effects on cut flowers of carnations (Dianthus caryophyllus). J. Amer. Soc. Hort. Sci. 98: 568-572.
- Nowak J, Rudnicki RM. 1990. Postharvest Handling and Storage of Cut Flowers, Florist greens, and Potted Plants. (Ed. A.A. Duncan). Timber Press, Inc. Portland, Oregon. 210 s.
- Sacalis JN. 1993. Cut Flowers. Prolonging Freshness. Postproduction Care & Handling. Second Ed. (Ed. J. L. Seals). Ball Publishing. Batavia, Illinois. USA. 110 s.
- Watkins CB, Miller WB. 2005. A summary of physiological processes or disorders in fruits, vegetables and ornamental products that are delayed or decreased, increased, or unaffected by application of 1-methylcyclopropene (1-MCP). http://www.hort.cornell.edu/
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat Mühendisliği |
| Bölüm | Reviews |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 29 Şubat 2020 |
| Kabul Tarihi | 6 Nisan 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 3 Sayı: 3 |
