ÇOCUKLARDA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR AKTİVİTELERİNİN RUHSAL UYUM DÜZEYLERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 1, 141 - 152, 01.04.2016

Erkan Yarımkaya Ekrem Levent İlhan Eylem Gencer

Öz

Bu çalışmanın amacı, düzenli olarak uygulanan beden eğitimi ve spor aktivitelerinin çocukların ruhsal uyum düzeylerinde etkili olup olmadığının belirlenmesidir. Araştırma grubu, Ankara Keçiören Hacı Sabancı Ortaokulu’nda öğrenim gören 10-11 yaş aralığındaki 80 öğrenciden oluşturulmuştur. Araştırma, ön test son test kontrol gruplu deneme modelinde desenlenmiştir. Uygulama grubu öğrencileri ile haftada 4 gün, 2 saatlik süre ile 20 hafta boyunca beden eğitimi ve spor aktiviteleri gerçekleştirilmiştir. Veriler, Hacettepe Ruhsal Uyum Ölçeği aracılığıyla araştırmaya katılan çocukların anneleri üzerinden elde edilmiştir. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde SPSS 15.0 istatistik paket program kullanılmış ve anlamlılık 0,05 ve 0,01 düzeyinde test edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, beden eğitimi ve spor aktivite programı öncesi, uygulama ve kontrol grubu öğrencilerin benzerlik gösteren ruhsal uyum düzeylerinin, 20 haftalık program sonrasında uygulama grubu lehine olumlu yönde anlamlı farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında, beden eğitimi ve spor aktivitelerinin çocukların ruhsal uyum düzeyleri üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabileceği bu araştırmadan elde edilen önemli bir sonuçtur.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, oyun, spor, ruhsal uyum, eğitim

INVESTIGATION OF THE EFFECT OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORTS ACTIVITIES ON PSYCHOLOGICAL ADAPTATION LEVELS OF CHILDREN

Öz

The aim of this research was to determine whether regular application of physical education and sports activities was effective on psychological adaptation levels of children or not. The research group was constituted of 80 students in the range of 10-11 years old who take education in Ankara Keçioren Hacı Sabancı Secondary School. The research was designed as a test-module with pretest-posttest control group. Physical education and sports activities were performed with application group as 2 hours a day, 4 days a week throughout 20 weeks. The data were collected by Hacettepe Psychological Adaptation Scale. For the statistical evaluation of the data, SPSS 15.0 statistical software program was used and significance was tested at levels of 0.05 and 0.01. In accordance with findings of the research, while psychological adaptation levels of application and control groups showed similarity before physical education and sports activity program, significant differences in favour of application group were determined positively after 20-week program. In the light of findings, it can be significantly resulted from this research that physical education and sports activities might have positive effect on psychological adaptation levels of children

Anahtar Kelimeler

Child, game, sports, psychological adaptation, education

Kaynakça

• 1. Açak M., Beden Eğitimi Öğretmeninin El Kitabı, Morpa Kültür Yayınları, İstanbul, 2006. [In Turkish]
• 2. Arslanoğlu C., Yaman C., Özmutlu İ., Acar G., ‘’The comparision of social skill levels of high school students participating and non participating sports (sample of Kars)’’ International Refereed Academic Social Sciences Journal. 9, 101-115, 2013.
• 3. Aydoğmuş N., Aydoğmuş M., İlhan L., Gencer E., Kurt I., ‘’İlköğretim 1. kademe çocuklarına düzenli olarak uygulanan badminton antrenmanlarının davranış sorun düzeylerine etkisinin incelenmesi’’ 4. Raket sporları Sempozyumu, Kocaeli, 11-12 Aralık 2009. [In Turkish]
• 4. Bayazit B., Telci S., Erenci T., Canerik C., ‘’Okulöncesi eğitim kurumlarında yaptırılan rekreatif etkinliklerin çocukların sosyal gelişim ile güven duygusu gelişimine etkisi’’ Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 3, 107-113, 2007. [In Turkish]
• 5. Bolger K.E., Petterson C.J., Thompson W.W., ‘’Psychosocial adjustment among children experiencing persistent and intermident family economic hardship’’ Child Development. 66, 1107-1129, 1995.
• 6. Bozkurt G., İnal S., Erdim L., ‘’Okul Yaş grubundaki çocukların, annelerinin çalışma durumunun çocuğun ruhsal uyumuna etkisi’’ Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2(2), 35-38, 2005. [In Turkish]
• 7. Conger R.D., Conger K.J., Elder G.H., ‘’Family economic stres and adjustment of early adolescant girls’’ Developmental Psychology. 29(2), 206-219, 1993.
• 8. Demirci A., İlköğretimde Beden Eğitimi Uygulamaları, Değişim Yayınları, İstanbul, 2006. [In Turkish]
• 9. Dodge K.A., Pettit G.S., Bates J.E., ‘’Socialization mediators of the relation between socio-economic status and child conduct problems, Child Development. 65, 649-665, 1994.
• 10. Doğan I., ‘’Beden eğitimi dersinin öğrenciye kazandırdığı değerlerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi’’ Doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara, 2015. [In Turkish]
• 11. Doğan S., Kelleci M., Sabancıoğulları S., Aydın D., ‘’Bir ilköğretim okulunda öğrenim gören çocuklarda ruhsal uyum sorunları‘’ TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 7(1), 47-52, 2008. [In Turkish]
• 12. Duncan G.J., Brooks-Gunn J., Consequences of Growing up Poor, Russell Sage Foundation, New York, 1997.
• 13. Ekeland E., Heian F., Hagen K.B., ‘’Can exercise improve self esteem in children and young people? A systematic review of randomised controlled trials’’ British Journal of Sports Medicine. 39, 792-798, 2005.
• 14. Ekici G., ‘’Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi’’ Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 35, 98- 110, 2008. [In Turkish]
• 15. Ersoy T., ‘’9-11 yaşlar arası spor yapan ve yapmayan çocukların ruhsal uyum düzeylerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi’’ Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Ankara, 2010. [In Turkish]
• 16. Gencer E., İlhan E.L., ‘’Yaz spor okullarına katılan çocukların ruhsal uyum düzeylerinin incelenmesi’’ 1. Uluslararası Çocuk ve Spor Kongresi, Yakın Doğu Üniversitesi, Kıbrıs, 19-21 Nisan 2010. [In Turkish]
• 17. Geylan M.T., ‘’9-11 yaş arası jimnastik sporu yapan çocuklarla, spor yapmayan akranlarının ruhsal uyum düzeylerinin incelenmesi’’ Yüksek lisans tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale, 2010. [In Turkish]
• 18. Gökler B., Oktem F., ‘’Bir gecekondu ilkokulu öğrencilerinde ruhsal uyum taraması’’ Toplum ve hekim. 36, 24, 1985. [In Turkish]
• 19. Gulay O., Mirzeoglu D., Celebi M., ‘’İşbirlikli oyunların öğrencilerin sosyal beceri dizeylerine ve beden eğitimi dersi tutumlarına etkisi’’ Eurasian Journal of Educational Research. 40, 77-92, 2010. [In Turkish] 20. Hasırcı S., Sporda Denetim Odağı. Bağırgan Yayınevi, Ankara, 2000.
• 21. İlhan E.L., Gencer E., ‘’Çocuklarda nevrotik eğilimler ve badminton eğitimi ilişkisine yönelik bir araştırma’’ Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi. 4(2), 137-145, 2010.
• 22. İlhan E.L., Gencer E., Ulucan H., ‘’Okul sporlarına katılan ve katılmayan ilköğretim öğrencilerinin ruhsal uyum düzeylerinin incelenmesi’’ Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(4), 265-276, 2011. [In Turkish]
• 23. İlhan E.L., ‘’Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarda beden eğitimi ve spor aktivitelerinin ruhsal uyum düzeylerine etkisi’’ Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Ankara, 2007. [In Turkish]
• 24. Karakaya I., Coşkun A., Afaoğlu B., ‘’Yüzücülerin depresyon, benlik saygısı ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi’’ Anadolu Psikiyatri Dergisi. 7, 162- 166, 2006. [In Turkish]
• 25. Karasar N., Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınları, Ankara, 2014. [In Turkish]
• 26. Karataş N., Çocuk Gelişim Psikolojisi, Mozaik Yayınları, İstanbul, 2011. [In Turkish]
• 27. Korkmaz N.H., Ozduran K., Ilhan A., ‘’Bursa ve çevresinde 18-24 yaşları arasında spor yapan gençlerin sosyal uyum düzeylerinin incelenmesi’’ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 5(3), 17-25, 2003. [In Turkish]
• 28. Mülayim A., ‘’Beden eğitimi dersinin öğrencilerin sosyal gelişim düzeylerine etkilerinin araştırılması (Ankara Örneği)’’ Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara, 2014. [In Turkish]
• 29. Oswald D.P., Cohen R., Best A., Jensen C., Lyons J., ‘’Child strengths and the level of care for children with emotional and behavioral disorders’’ Journal of Emotional and Behavioral Disorders. 9, 192-200, 2001.
• 30. Oner B., Yİlmaz S., ‘’Anne ve baba gözüyle “çocuk eğitimi” bir sosyal temsil ön çalışması’’ Kriz Dergisi. 9(1), 39-46, 2001. [In Turkish]
• 31. Özoglu, S.C., Spor Psikolojisi ve Gelişmeler, Bağırgan Yayınevi, Ankara, 1997. [In Turkish]
• 32. Özturk F., Toplumsal Boyutlarıyla Spor, Bağırgan Yayınevi, Ankara, 1998. [In Turkish]
• 33. Rokach A., ‘’Surviving and coping with loneliness’’ The Journal of Psychology: Interdisciplinary and Applied. 124(1), 39-54, 1989.
• 34. Selimhocaoğlu A., ‘’Farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki ilköğretim okullarında okuyan öğrencilerin anne-babalarının değerlendirmesine göre uyum sorunları (Kırşehir il örneği)’’ Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 4(32), 32-42, 2009. [In Turkish]
• 35. Senemoğlu N., Gelişim, Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya, Yargı Yayınları, Ankara, 2015. [In Turkish]
• 36. Simith A.L., ‘’Peer relationships in physical activity context: a road less travelled in youth sport and exercise psychology research’’ Psychology of Sport and Exercise. 4(1), 25-39, 2003.
• 37. Sugai G., Horner R., ‘’Introduction to the special series on positive behavior support in schools’’ Journal of Emotional and Behavioral Disorders. 10, 130-136, 2002.
• 38. Sunal S., Çam O., ‘’Okul öncesi dönemi işitme engelli çocukların ruhsal uyum düzeylerinin incelenmesi’’ Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 12(1), 11-18, 2005. [In Turkish]
• 39. Şenduran F., ‘’Sporcu olan ve sporcu olmayan ortaöğretim öğrencilerinin uyum becerileri’’ 10. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Bolu, 2008. [In Turkish]
• 40. Uluocak G.P., ‘’İç göç yaşamış ve yaşamamış çocukların okulda uyumu’’ Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 26, 35-44, 2009. [In Turkish]
• 41. Yancı-Ataman H.B., ‘’Öğretilebilir zihinsel engeli olan çocukların ruhsal ve sosyal uyumunda sportif rekreasyonun önemi’’ Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 224-235, 2011. [In Turkish]
• 42. Yavuzer H., Çocuk Psikolojisi, (35. Baskı), Remzi Kitapevi, İstanbul, 2012. [In Turkish]
• 43. Yavuzer H., Eğitim ve Gelişim Özellikleriyle Okul Çağı Çocuğu, (Yenilenmiş Basım), Remzi Kitapevi, İstanbul, 2014. [In Turkish]
• 44. Yıldız S., Kavaklı A., Çocuklarda Psikolojik Sorunlar ve Etkileyen Faktörler, Cantay Kitabevi, İstanbul, 1995. [In Turkish]
• 45. Yörükoğlu A., Çocuk Ruh Sağlığı, (33. Basım), Özgür Yayınları, Ankara, 2013. [In Turkish]