FUTBOL HAKEMLERİNİN SALDIRGANLIK TİPLERİNİN KLASMAN DÜZEYLERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2008, Cilt: 2 Sayı: 2, 78 - 88, 01.08.2008

Recep Cengiz Atilla Pulur Şebnem Şarvan Cengiz

Öz

Bu çalışmanın amacı, futbol hakemlerinin saldırganlık tiplerini klasman düzeylerine göre karşılaştırmaktır. Araştırmada; Kiper 1984 tarafından güvenirliği test edilen saldırganlık envanteri uygulanmıştır. Verilerin aritmetik ortalaması ve standart sapmaları hesaplanmış, envanter puanlarının gruplar arasında farklılık gösterip göstermediğine tek yönlü Varyans analizi, farklı olan gruplarda ise Tukey testi yapılmış ve önem düzeyi 0,05 olarak alınmıştır. Bulgulara göre, Üst klasman hakemlerinin atılganlık puanları Üst klasman yardımcı hakemlerine göre, Üst klasman hakemlerinin yıkıcı saldırganlık puanları ise klasman ve klasman yardımcı hakemlerine göre anlamlı derecede yüksektir p

Anahtar Kelimeler

Futbol, Hakem, Saldırganlık Tipleri

INVESTIGATION OF FOOTBALL REFEREES’ AGRESSION TYPES ACCORDING TO THEIR CLASSIFICATION LEVELS

Öz

The aim of this study was to compare football referees’agression types according to their classification levels. In the research, agression inventory was implemented and its reliability was tested by Kiper 1984 . The arithmetic mean and standard deviations of the data were calculated variance analysis was used to identify whether there were any differences or not between groups; Tukey test was used for determining groups that show a difference and level of importance was taken as 0,05 According to the findings upper classifying referees’enterprise points were increased significant degree in terms of upper classifying assistant referees and upper classifying assistant referees’ destructive agression points were increased significant degree in terms of ranking referees. As a result, when the referees’grades increase, enterprise levels’ increase and when stress and constraint is intensive, agression impulse gets into motion and in this situation ranking referees’are determined much more effect.

Anahtar Kelimeler

Football, Referee, Agression Types.

Kaynakça

• Acet, M., “Futbol Seyircisini Fanatik ve Saldırgan Olmaya Yönelten Sosyal Faktörler”, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, (2001).
• Adler, A., Psikolojik Aktivite, Üstünlük ve Toplumsal İlgi, Üçüncü Baskı, (Türkçesi: Çorakçı, B.,), Say Yayınları, İstanbul, (1997).
• Altıntaş, D., Çamur, B., Beden Dili Sözsüz İletişim, Aktüel Yayınları, İstanbul, (2004).
• Aslanoğlu, K., Futbolun Psikiyatrisi, Bütün yapıtları-Kuramlar, İthaki Yayınları, İstanbul, (2005).
• Balcı, A., Öğretim Elemanlarının İş Stresi, Kuram ve Uygulamalar, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, (2000).
• Baltaş A., Stresle Başa Çıkma Yolları, 8.Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul, (1990).
• Baumann, S., Uygulamalı Spor Psikolojisi, (Çev.İkizler, H.C.; Özcan, A.O.,) Alfa Basım Yayın Dağıtım, İstanbul, (1994).
• Başer, E., Uygulamalı Spor Psikolojisi, Bağırgan Yayınevi, Ankara, (1998).
• Becet T., Demokratik ve Otoriter Olarak Algılanan Ana-baba Tutumları İle Cinsiyet, Yaş, Okul Türü ve Bazı Sosyo Ekonomik Faktörlerin, Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Atılganlık Düzeyine Etkisi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, (1989).
• Büyükyazı, G., Saracaloğlu, A.S., Karadeniz, G., Çamlıyer, H., Çamlıyer, H., “Sedanter İle Veteran Atletlerin Çeşitli Değişkenlere Göre Atılganlık Düzeylerinin Karşılaştırılması”, Gazi, Beden Eğitimi Spor Bilimleri Dergisi 7; (4), 13-24, (Ekim 2003).
• Cei, A., “Hakem Psikolojisi”, (Çev. Kin, A.,), Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6;(1), 21-24, Ankara, (1994).
• Cengiz, R., Futbol Antrenörlerinin Saldırganlık Türleri ve Şiddet Olaylarına Bakış Açıları, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, (2004).
• Collina, P., Benim Oyun Kurallarım, (Çeviren, Terek, T., Ü.,), Altın Kitaplar, İstanbul, (2004).
• Çobanoğlu, Ş., Mobbing, İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, Timaş Yayınları, İstanbul, (2005).
• Doğan, B., Moralı, S., “Futbolda Seyirci Taşkınlıkları ve Bunun Altında Yatan Psiko-Sosyal Nedenler”, Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6;(4), 16-21, Ankara, (1996).
• Doğan, O., Spor Psikolojisi, Nobel Kitabevi, Geliştirilmiş 2. Baskı, Ankara, (2005).
• Dorak, F., Tunçel, Z., “Üniversiteli Hentbolcülerin Atılganlık Düzeylerinin Sosyo-Demografik Açıdan İncelenmesi”, Performans, Ege Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Yayını, 5; (3-4), 29- 37, (İzmir 1999).
• Erşen, E., “Spor Ortamında Seyirci Şiddetinin Sergilenmesi Bağlamında Bazı Özel Durum Değişkenleri”, Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, 1.Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı, 2.Cilt, 26-27 Ankara, (Mayıs 2000), s.386-393.
• EPAK, “Çağdaş Hakemlik”, Futbol Eğitim, T.F.F. Yayını (14), 26, (Haziran 2001).
• Freedman, J.L., Sears, D.O., Carlsmith, J.M., Sosyal Psikoloji, (Çev. Dönmez, A.,), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, (1993).
• Gemi, A., Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Atılganlık Düzeyini Etkileyen Bazı Faktörler, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa, (1997).
• Gümüş, S., Futbol ve Biz, Can yayınları, İstanbul, (2000).
• İmamoğlu, O., Sporcu ve Seyirci Sağlığı, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Lisans Tezi, İstanbul, (1990).
• İnceoğlu, D., Aytar, G., “Bir Grup Ergende Atılgan Davranış Araştırması”, Psikoloji Dergisi, 8; (21), 27- 29, (Nisan1987).
• Hançerlioğlu, O., Türk Dili Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul, (1992).
• Humphreys, T., Disiplin Nedir? Ne Değildir? (Çev. Çelik, B.,), Epsilon Yayıncılık, İstanbul, (1999).
• Kağıtçıbaşı, Ç., Yeni İnsan ve İnsanlar, 10.Basım, Evrim Kitabevi, İstanbul, (1999).
• Karagözoğlu, C., Ay, S.M., “Futbol Seyircisinde Saldırganlık Eğilimleri İstanbul Örneği”, 1.Uluslararası Spor Psikolojisi Sempozyumu, Bağırgan Yayınevi, 10-12 (Ekim 1997), s.165-173.
• Kayışoğlu, B., Müniroğlu, S., “Ankara Bölgesi Hakemlerinin Fiziksel Özelliklerinin Klasmanlara Göre Karşılaştırılması”, Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6;(4),9-15, Ankara, (1999).
• Keten, M., Türkiye’de Spor, 2.Baskı, Polat Ofset, İstanbul, (1993).
• Kılcıgil, E., “Süper Ligde Oynayan Bir Futbol Takımı Taraftarlarının Şiddete Neden Olma Unsurları Üzerine Bir Araştırma” Gazi, Beden Eğitimi Spor Bilimleri Dergisi 8; (2), 43-52, Nisan, (2003).
• Kiper, İ., Saldırganlık Türlerinin Çeşitli Ekonomik, Sosyal ve Akademik Değişkenlerle Olan İlişkisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, (1984).
• Kocacık, F., Toplum Bilim, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, Genişletilmiş 3.Baskı, Sivas, (2003).
• Konter, E., Antrenörlük ve Takım Psikolojisi, Palme Yayıncılık, Ankara, (2004).
• İkizler, C., Karagözoğlu, C., Sporda Başarının Psikolojisi, Genişletilmiş 3. Baskı, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, (1997).
• Langrısh, S.V., Cooper, C.L., (1981) “Assertiveness Taraining” Improving Interpersonal Relations Gower Publishing Comp.
• Morgan, C.T., Psikolojiye Giriş, 14. Baskı, Hacettepe Üniversitesi, Psikoloji Bölümü Yayınları, Yayın No: 1, Ankara, (2000).
• Müniroğlu, S., “Ankara’daki Klasman Futbol Hakemlerinin Eğitimi”, Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1;(1), 22-24, Ankara, (1996).
• Öğütülmüş, S., “Liselerde Şiddet ve Saldırganlık”, Yayınlanmamış Araştırma Raporu, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, s.5, Ankara (1995).
• Özmaden, M., Yıldıran, İ., “Futbola İlişkin Dışsal Etkenlerin Seyirci Saldırganlığı Üzerindeki Etki Düzeylerinin Araştırılması”, Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi, Ankara, (10-11 Ekim 2003), s.188-198.
• Öztürk, M.O., Psikanaliz ve Psikoterapi, 3.Baskı, Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara, (1998).
• Rona, M.Ş., “Futbol Müsabakalarında Şiddet Olaylarına Karışarak Adli Kayıtlara Geçen Seyircilerin Psiko-Sosyal Analizleri Üzerine Bir Araştırma”, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, (2003).
• Saruhan, N., Ankara İl Merkezinde Lise Son Sınıfa Devam Eden Öğrencilerin Atılganlıkları İle Ana ve Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ev Ekonomisi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, (1996).
• Sunay, H., “Spor Yöneticilerinin Nitelikleri ve Eğitimi”, Gazi Beden Eğitimi Spor Bilimleri Dergisi, 3; (1), 59-68, Ankara, (1998).
• Sunay, H., “Ankara Bölgesi Futbol Hakemlerinin Hakemliğe Yönelmelerinde Etki Eden Motivasyonel Etkenler Üzerine Bir Araştırma”, Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2;(2), 18-23, Ankara, (1996).
• Şahin, M., Şahin, H.Ü., “Spor Ahlakının Sorunları”, Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi, Ankara, (10-11 Ekim 2003), s.413-420.
• Şekertekin, A., Spor Eğitiminin Kişilerarası İlişkiler Tarzı Ve Saldırganlık Üzerine Etkileri, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum, (2003).
• Tınaz p., İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul, (2006).
• 9.9.... Tiryaki, S., “Spor Yapan Bireylerin Saldırganlık Düzeylerinin Belirlenmesi, Takım ve Bireysel
• 9.9.... Tiryaki, S., “Spor Yapan Bireylerin Saldırganlık Düzeylerinin Belirlenmesi, Takım ve Bireysel
• 9.9.9.... Tiryaki, S., “Spor Yapan Bireylerin Saldırganlık Düzeylerinin Belirlenmesi, Takım ve Bireysel Sporlar Açısından Bir İnceleme”, Mersin Üniversitesi, 1. Uluslar arası Spor Psikolojisi Sempozyumu, Bağırgan Yayınevi, (10-12 Ekim 1997), s.109-116.
• Topçu, S., Medyadan Psikolojiye Çeşitlemeler, Seba Yayınları, Ankara, (2000).
• Türkiye Futbol Federasyonu, Eğitim Planlama Araştırma Kurulu, “Çağdaş Hakemlik”, Futbol Eğitim, Türkiye Futbol Federasyonu Yayını, (14), (26–28 Haziran 1999).
• Uğurluoğlu, M.Y.. Lise Öğrencilerinde Özsaygı Düzeyi İle Atılgan Kişilik Özelliği Arasındaki ilişkinin İncelenmesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon, (1996).
• Ünlücan, Ç., “Türk Futbol Seyircisinin Saldırganlık Nedenleri”, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, (1998).
• Ünsal A., Tribün Cemaatinin Öfkesi, Ticarileşen Türkiye Futbolunda Şiddet, İletişim Yayınları, İstanbul, (2005).