ÜST KOL, ALT KOL, UYLUK VE BALDIR UZUNLUKLARININ KİNANTROPOMETRİK YÖNTEMLERLE ÖLÇÜLEREK BOY FORMÜLLERİNİN OLUŞTURULMASI

Yıl 2024, Cilt: 18 Sayı: 2, 208 - 217, 15.08.2024

İrfan Marangoz

Öz

Bu çalışmanın amacı, üst kol, alt kol, uyluk ve baldır uzunluklarının kinantropometrik yöntemlerle ölçülerek boy formüllerinin oluşturulmasıdır. Araştırmanın örneklemi Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde eğitim- öğretim gören ve gönüllü katılım esasına göre çalışmaya katılmayı kabul eden 48 erkek 53 kadın olmak üzere toplam 101 öğrenciden oluşmaktadır. Bu araştırma tesadüfi örnekleme yöntemine göre yapılmıştır. Katılımcılardan alınan verilerin istatistiksel analizleri SPSS 29.0 paket programında descriptives, doğrusal regresyon ve pearson analiz yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. Çalışmamızın sonunda erkeklere ait 6 adet ve kadınlara ait 6 adet olmak üzere toplam 12 adet boy formülü oluşturulmuştur. Yaptığımız çalışmada indirekt yöntemler kullanılarak (kinantropometrik) elde edilen boy uzunluklarına ait formüllerin standart hataları, erkekler için 3,10-3,86 ve kadınlar için 2,27-4,56 arasındadır. Ayrıca araştırmaya katılan erkek katılımcıların boy ile üst kol ve alt kol arasında p0,001 pozitif yönlü yüksek düzeyde ilişki ve boy ile uyluk arasında p0,01 pozitif yönlü orta ilişki ve boy ile baldır arasında p0,05 pozitif yönlü düşük düzeyde bir ilişki belirlenirken kadın katılımcılarda ise boy ile üst kol arasında p0,001 pozitif yönlü yüksek düzeyde ve boy ile baldır arasında da p0,001 pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Sonuç olarak, indirekt yöntemler kullanılarak elde edilen boy uzunluklarına ait formüllerin standart hata değerleri ile direkt yöntemlerle elde edilen (röntgen veya direkt iskelet üzerinden alınan ölçümler) standart hata değerleri karşılaştırıldığında çalışmamızın hata değerlerinin daha düşük (kadınlarda 2,27) veya benzer (erkeklerde 3,10) olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

alt kol, uyluk, baldır, kinantropometri, boy, formül

DETERMINATION OF HEIGHT FORMULAS BY MEASURING UPPER ARM, LOWER ARM, THIGH AND CALF LENGTH WITH KINANTHROPOMETRIC METHODS

Öz

The aim of this study was to measure upper arm, lower arm, thigh and calf lengths by kinanthropometric methods and to formulate height formulae. The sample of the study consisted of 101 students, 48 males and 53 females, who were studying at Kırşehir Ahi Evran University Faculty of Sport Sciences and accepted to participate in the study on the basis of voluntary participation. This research was conducted according to the random sampling method. Statistical analyses of the data obtained from the participants were performed using descriptives, linear regression and Pearson analysis methods in SPSS 29.0 package programme. At the end of our study, a total of 12 height formulae, 6 for males and 6 for females, were created. In our study, the standard errors of the formulas of the height lengths obtained using indirect methods (kinanthropometric) were between 3.10-3.86 for men and 2.27-4.56 for women. In addition, a positive high level relationship p0,001 between height and upper arm and lower arm, a positive medium level relationship p0,01 between height and thigh, and a positive low level relationship p0,05 between height and calf were found in male participants, while a positive high level relationship p0,001 between height and upper arm and a positive medium level relationship p0,001 between height and calf was found in female participants. In conclusion, when the standard error values of the formulae for the height obtained by indirect methods are compared with the standard error values obtained by direct methods (X-ray or direct skeletal measurements), it is seen that the error values of our study are lower (2.27 in females) or similar (3.10 in males).

Anahtar Kelimeler

Upper arm, lower arm, thigh, calf, kinanthropometry, height, formula

Kaynakça

• Lohman TG., Roche AF., Martorell R. (1988). Anthropometric standartzation reference manual, Human Kinetics Books, Champaign, Illionis.
• Güleç E., Sağır M. (2000). Uzun kemik radyografilerinden boy formüllerinin oluşturulması. TÜBİTAK SBAG-1910. 197S232. Sağlık Bilimleri Araştırma Grubu. Ankara.
• Pearson K. (1898). Mathematical contributions to the theory of evolution. V. On the reconstruction of the stature of prehistoric races. Proceedings of the Royal Society of London, 63(389-400), 417-420.
• Trotter M., Gleser GC. (1952). Estimation of stature from long bones of American Whites and Negroes. American Journal of Physical Anthropology. 10(4), 463-514.
• Trotter M. Gleser GC. (1958). A re‐evaluation of estimation of stature based on measurements of stature taken during life and of long bones after death. American Journal of Physical Anthropology. 16(1), 79-123.
• Allbrook D. (1961). The estimation of stature in British and East African males. Based on tibial and ulnar bone lengths. Journal of Forensic Medicine. 8, 15-28.
• Feldesman MR., Kleckner JG., Lundy JK. (1990). Femur/stature ratio and estimates of stature in mid‐and late‐Pleistocene fossil hominids. American Journal of Physical Anthropology. 83(3), 359-372.
• Jantz RL. (1992). Modification of the trotter and gleser female stature estimation formulae. Journal of Forensic Sciences. 37(5), 1230-1235.
• Giles E. (1993). Modifying stature estimation from the femur and tibia. Journal of Forensic Sciences. 38(4), 758-763.
• Günay Y. (1995). Tibia uzunluğundan vücut boy uzunluğunun hesaplanması. Doktora Tezi, Adli Tıp Kurumu, Türkiye Adalet Bakanlığı. İstanbul.
• Şam B. (1994). Fibula uzunluğundan vücut boy uzunluğunun tahmini. Uzmanlık Tezi, Adalet Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu Başkanlığı, İstanbul.
• Formicola V., Franceschi M. (1996). Regression equations for estimating stature from long bones of early Holocene European samples. American Journal of Physical Anthropology: The Official Publication of the American Association of Physical Anthropologists. 100(1), 83-88.
• Mohanty NK. (1998). Prediction of height from percutaneous tibial length amongst Oriya population. Forensic Science International. 98(3), 137-141.
• De Mendonça MC. (2000). Estimation of height from the length of long bones in a Portuguese adult population. American Journal of Physical Anthropology: The Official Publication of the American Association of Physical Anthropologists. 112(1), 39-48.
• Duyar I., Pelin C. (2003). Body height estimation based on tibia length in different stature groups. American Journal of Physical Anthropology: The Official Publication of the American Association of Physical Anthropologists. 122(1), 23-27.
• Bhatnagar DP., Thapar SP., Batish MK. (1984). Identification of personal height from the somatometry of the hand in punjabi males. Forensic Science International. 24(2), 137-141.
• Holland TD. (1995). Estimation of adult stature from the calcaneus and talus. American Journal of Physical Anthropology. 96(3), 315-320.
• Sjøvold T. (1990). Estimation of stature from long bones utilizing the line of organic correlation. Human Evolution. 5, 431-447.
• Meadows L., Jantz RL. (1995). Allometric secular change in the long bones from the 1800s to the present. Journal of Forensic Sciences. 40(5), 762-767.
• Konigsberg LW., Hens SM., Jantz, LM., Jungers WL. (1998). Stature estimation and calibration: Bayesian and maximum likelihood perspectives in physical anthropology. American Journal of Physical Anthropology: The Official Publication of the American Association of Physical Anthropologists. 107(27), 65-92.
• Cheng JC., Leung SSF., Lau J. (1996). Anthropometric measurements and body proportions among Chinese children. Clinical Orthopaedics and Related Research. 323,22-30.
• Sinha R. (2012). Anthropometric and physiological dimensions and practicing anthropology. Block-4, Unit3: Kinanthropometry. Indira Gandhi National Open University, New Delhi.
• Sandhu J., Ben-Shlomo Y., Cole TJ., Holly J., Davey Smith G. (2006). The impact of childhood body mass index on timing of puberty, adult stature and obesity: a follow-up study based on adolescent anthropometry recorded at Christ's Hospital (1936–1964). International Journal of Obesity. 30(1), 14-22.
• Alpar R. (2020). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Detay Yayıncılık. Ankara.
• Marangoz İ. (2019). Fiziksel performans ölçümünde sık kullanılan bazı testler ve hesaplama programları. Gazi Kitabevi. Ankara.
• Marangoz İ. (2022). Sporda kinantropometri. Gazi Kitabevi. Ankara.
• Norton KI. (2018). Standards for anthropometry assessment. Kinanthropometry and exercise physiology: Routledge.
• Tabachnick BG., Fidell LS. (2007). Using multivariate statistics. Pearson Allyn & Bacon. Upper Saddle River, NJ.
• George D., Mallery P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
• Holliday TW. (2002). Body size and postcranial robusticity of European Upper Paleolithic hominins. Journal of Human Evolution. 43(4), 513-528.
• Agnihotri AK., Kachhwaha S., Jowaheer V., Singh AP. (2009). Estimating stature from percutaneous length of tibia and ulna in Indo-Mauritian population. Forensic Science International, 187(1-3), 109-e1.
• Bogin B. (2020). Patterns of human growth. Cambridge University Press.
• Breitinger E. (1937). Zur Berechnung der Körperhöhe aus den langen Gliedmaßenknochen. Anthropologischer Anzeiger. 249-274.
• Lundy JK. (1987). Estimation of living stature from skeletal remains. Adli Tıp Dergisi. 3, 103-110.
• Sağır M. (1994). Uzun kemik radyogragilerinden boy hesaplama formüllerinin oluşturulması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.