Akut Miyokard İnfarktüsü Geçiren Yoğun Bakım Hastalarında Çevresel Stresörlerin Uyku Kalitesini Etkileme Düzeyi

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 39 - 47, 01.01.2025

Ezgi Nur Akar , Nuray Enç , Sevda Türen

https://doi.org/10.61535/bseusbfd.1409173

Öz

Yoğun bakım üniteleri her ne kadar gelişmiş olsalar da içerisinde yer alan çevresel stresörler sebebiyle hastaları olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu çalışmada akut miyokard infarktüsü (AMI) geçiren yoğun bakım hastalarında çevresel faktörlerin uyku kalitesini etkileme düzeyi incelenmiştir. Çalışma tanımlayıcı ve kesitsel tipte tasarlandı. Araştırmanın verileri; “Veri Toplama Formu”, “Yoğun Bakım Ünitesinde Çevresel Stresörler Ölçeği (YBÜÇSÖ)” ve “Richards-Campbell Uyku Ölçeği (RCSQ)” kullanılarak elde edildi. Araştırmaya katılan hastaların (n=145) %76,6’sını erkekler oluşturdu. Hastaların yaş ortalaması 58,27±11,34 yıl olarak belirlendi. YBÜÇSÖ toplam puan ortalaması 94,17±24,36 iken, RCSQ’nun toplam puan ortalaması 50,10±22,78 olarak belirlendi. YBÜÇSÖ ile RCSQ arasında negatif yönde ilişki olduğu saptandı (r=-0,319 ve p<0,0001). AMI geçiren yoğun bakım hastalarının çevresel stresörlerden etkilendiği ve bunun sonucunda uyku kalitesinin düştüğü saptandı.

Anahtar Kelimeler

Yoğun bakım ünitesi, uyku kalitesi, akut miyokard infarktüsü, çevresel stresörler

Effect of Environmental Stressors on Sleep Quality in Intensive Care Patients with Acute Myocardial Infarction

Öz

Despite the advanced features of intensive care units, environmental stressors within them can negatively impact patients. This study aimed to investigate the extent to which environmental factors affect sleep quality in intensive care patients who have experienced acute myocardial infarction (AMI). The study was designed as descriptive and cross-sectional. Data were obtained using a "Data Collection Form," the "Intensive Care Unit Environmental Stressors Scale (ICUESS)," and the "Richards-Campbell Sleep Questionnaire (RCSQ)." Male patients comprised 76.6% (n=145) of the participants, with an average age of 58.27±11.34 years. The mean total score for ICUESS was 94.17±24.36, while the total score for RCSQ was found to be 50.10±22.78. A negative correlation was identified between ICUESS and RCSQ (r=-0.319 and p<0.0001). It was concluded that intensive care patients who have experienced AMI are affected by environmental stressors, leading to a decrease in sleep quality.

Anahtar Kelimeler

Intensive care unit, sleep quality, acute myocardial infarction, environmental stressors

Kaynakça

• Ahraz, S. (2019). Miyokard İnfarktüsü Geçiren Geriatrik Bireylerde Ağrı ve Uyku Kalitesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ulusal Tez Merkezi.
• Aslan, F. (2010). Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Hastaların Algıladıkları Çevresel Stresörler: Geçerlik Güvenirlik Çalışması. (Yüksek Lisans Tezi). Ulusal Tez Merkezi.
• Ballard, K. S. (1981). Identification of environmental stressors for patients in a surgical intensive care unit. Issues Ment Health Nurs, 3(1-2), 89-108. https://doi.org/10.3109/01612848109140863
• Bodur, İ., & Aslan, Ö. (2022). Koroner yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların algıladıkları çevresel stresörlerin Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 5(3), 298-305. https://doi.org/10.38108/ouhcd.962590
• Bülbül, E., Çelik, S., Özçelik, E. E., &Yıldırım, S. (2023). The relationship between environmental stressors and sleep quality in patients in intensive care unit. Fenerbahce Unıversity Journal of Health Sciences, 3(2), 268-276. https://doi.org/10.56061/fbujohs.1267575
• Cochran, J., & Ganong, L. H. (1989). A comparison of nurses' and patients' perceptions of intensive care unit stressors. J Adv Nurs, 14(12), 1038-43. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.1989.tb01515.x PMID: 2613957.
• Czempik, P.F., Jarosińska, A., Machlowska, K., & Pluta, M.P. (2020). Impact of sound levels and patient-related factors on sleep of patients in the intensive care unit: a cross-sectional cohort study. Sci Rep,10(1),19207. https://doi.org/10.1038/s41598-020-76314-9 PMID: 33154537; PMCID: PMC7644698.
• Demir, G., & Öztunç, G. (2017). Gürültünün Yoğun Bakım Ünitesinde Yatan Hastaların Gece Uykusu ve Yaşamsal Bulguları Üzerine Etkisi. Turk J Intense Care, 15, 107-116. https://doi.org/10.4274/tybd.85866
• Dönmez, Y. C., Korkmaz, F. D., & Geçit, S. (2020). Yoğun bakım ünitesindeki çevresel stresörlerin hastalar tarafından algılanması. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci, 12(2), 190-7. https://doi.org/10.5336/nurses.2019-72255
• Elliott, R., McKinley, S., Cistulli, P., & Fien, M. (2013). Characterisation of sleep in intensive care using 24-hour polysomnography: an observational study. Crit Care, 17(2):R46. https://doi.org/10.1186/cc12565 PMID: 23506782; PMCID: PMC3733429.
• Gencer, A., Kumsar, A. K. (2020). Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Hastaların Algıladıkları Çevresel Stresörlerin Uyku Kalitesine Etkisi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 434-443. https://doi.org/10.26453/otjhs.694088
• Kalkan Uğurlu, Y., Öz Alkan, H., & Enç, N. (2019). Akut Koroner Sendromlar. N.Enç (Der.) Kardiyovasküler Hemşirelik içinde (ss.55-68). Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
• Karaman Özlü, Z., & Özer, N. (2015). Richard-Campbell Uyku Ölçeği Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Journal of Turkish Sleep Medicine, 2, 29-32. https://doi.org/10.4274/jtsm.02.008
• Koçak A. T., & Arslan, S. (2020). Yoğun Bakımda Uyku Yoksunluğuna Bir Çözüm: Uyku Bandı Ve Kulaklık. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(2), 298-303. https://doi.org/10.17049/ataunihem.455023
• Miranda-Ackerman, R.C., Lira-Trujillo, M., Gollaz-Cervantez, A.C., Cortés-Flores, A.O., Zuloaga-Fernández del Valle, C.J., García-González, L. A.,… González-Ojeda, A. (2020). Associations between stressors and difficulty sleeping in critically ill patients admitted to the intensive care unit: a cohort study. BMC Health Serv Res, 20, 631. https://doi.org/10.1186/s12913-020-05497-8
• Nehir, S., & Çam, O. (2010). Miyokard İnfarktüsü Geçiren Hastalarda Psikososyal Sağlık ve Hastalık Uyumu. Ege Üniversitesi Yüksek Okulu Dergisi, 26(3), 73-84. 24 Aralık 2023 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/825562 adresinden ulaşıldı.
• Özkan, S., & Boyacıoğlu, N. (2018). Yoğun Bakım Hastalarında Gürültünün Etkisi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 1(1),27-32. 24 Aralık 2023 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/480732 adresinden ulaşıldı.
• Souza, R. C. D. S., Calache, A. L. S. C., Oliveira, E. G., Nascimento, J. C. D., Silva, N. D. D., & Poveda, V.B. (2022). Noise reduction in the ICU: a best practice implementation Project, JBI Evid Implement,20(4):385-393. https://doi.org/10.1097/XEB.0000000000000311 PMID: 35200201; PMCID: PMC9794159.
• Thompson, D.R., Hamilton, D.K., Cadenhead, C.D., Swoboda, S. M., Schwindel, S. M., Anderson, D. C.,…Petersen, C. (2012). Guidelines for intensive care unit design. Crit Care Med, 40(5):1586-600. https://doi.org/10.1097/CCM.0b013e3182413bb2 PMID: 22511137.
• Yalın, H. (2016). Yoğun Bakımda Uykusuzluk. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 20(1), 9-15. 24 Aralık 2023 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/260203 adresinden ulaşıldı.
• Yaman Aktaş, Y., Karabulut, N., Yılmaz, D., & Özkan, A. S. (2015). Kalp Damar Cerrahisi Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Gören Hastaların Algıladıkları Çevresel Stresörler, Kafkas J Med Sci, 5(3): 81–86. https://doi.org/10.5505/kjms.2015.29591
• Zengin, N. (2015). Yoğun Bakım Ünitesinde Yaşlı Hastalarda Uyku Sorunları ve Çözüm Önerileri. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 19(2), 80-87. 24 Aralık 2023 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/260167 adresinden ulaşıldı.