CEMİL MERİÇ’İN ESERLERİNDE MEDENİYET, YABANCILAŞMA VE AYDIN KAVRAMLARININ YORUMU

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 24 - 39, 30.06.2018

Kübra Esen

Öz

Cemil Meriç yıllarca Batılı eserleri çevirerek ve onların üzerinde çalışarak edindiği tecrübe ile Doğu’yu da tanımak ve yorumlamak istemiştir. Eserlerinde Doğu ile tanımladığı Asya’nın Batı diye tanımladığı Avrupa karşısındaki durumunu açıklamıştır. Ayrıca Doğu’nun gelişmişliğinin Batı tarafından kabul edilmeyişi ve onunda Batı kadar değere layık olduğuna vurgu yapmıştır. Cemil Meriç yaşadığı ortam sebebiyle bir ‘Doğu-Batı senteziydi’. Bu çeşitlilik ona Avrupa ile Asya ‘ı kıyaslama imkânı verdi. Eserlerinin çoğunda hissedilen bu kıyaslama bu çalışmanın da çıkış noktası olmuştur. Yapılan bu çalışmada evrensel bir kimliğe sahip olan Cemil Meriç’in kavramlarla ilgili yapmış olduğu yorumlamalar ve verdiği nasihatler ile Türk İslam düşünce dünyasına katkı sağlanması amaçlanmıştır.  Çalışma yapılırken Cemil Meriç’in eserlerinden ve onun hakkında yazılmış makalelerden faydalanılmıştır.

Türk edebiyatının ve Türk sosyolojisinin önemli isimlerinden biri olan Cemil Meriç’in Türk – İslam düşünce dünyasına katkısının anlatıldığı bu çalışmada hem Cemil Meriç’in hayatına yer verilmiş hem de Cemil Meriç’in aydın, medeniyet, kültür ve yabancılaşma gibi kavramlara getirdiği yorumlar incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Cemil Meriç, aydın, medeniyet, yabancılaşma

Kaynakça

• Akıncı M. ve Önder Ö. (2006). Entelektüeli, Evrensellik ve Oryantalizm Ekseninde Yeniden Düşünmek, Türkiye Günlüğü, 87, 122-132 . Armağan M. (2000). Cemil Meriç’i Anlamak İçin Bir Ön Deneme, Doğu Batı Dergisi, 11, 133-145, Ankara: Felsefe Sanat ve Kültür Yayınları. Beyazyüz M.ve Göka E. (2006). Kronolojik Bir Biyografi Yerine Psikobiyografi, Düşünen Siyaset, 22, 15-51. Ankara. Büyükbaş H. ve Kurtbaş İ. (2016). Cemil Meriç’in Medeniyet Telakkisi, Doğumunun Yüzüncü Yılında Cemil Meriç Sempozyumu, 9-11 Aralık 2016, Gümüşhane, Türkiye, Bildiriler içinde (s. 17-27). Canatan K. (2009). Bir Medeniyet Araştırmacısı ve Tasarımcısı Olarak Cemil Meriç’in Medeniyet Perspektifi , Hece Dergisi, 157, 43-56. Ankara: Hece Yayınları. Doğaner Y. (2005). Elifba’dan Alfabeye: Yeni Türk Harfleri, Modern Türklük Araştırma Dergisi, 2(4). 27-44. Gökalp Z. (1976). Türkleşmek, İslamlaşmak, Çağdaşlaşmak ve Doğru Yol, İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri. Güngör E. (2003). Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, Hisar Kültür Gönüllüleri Kalın İ. (2010). Dünya Görüşü, Varlık Tasavvuru ve Düzen Fikri: Medeniyet Kavramına Giriş, Divan Disiplinler Arası Çalışma Dergisi, 15 (29). 1-61. Karakoç S. (2003). Çıkış Yolu I, İstanbul: Diriliş Yayınları. Kısakürek N. F. (1969). İdeolocya Örgüsü, İstanbul: Büyük Doğu Yayınları. Kürüm M. ( 2016). Cemil Meriç’in Dili ve Dil Üzerine Düşünceleri. Doğumunun Yüzüncü Yılında Cemil Meriç Sempozyumu, (s. 232-240). Gümüşhane: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları Metin A. K. (2009). Cemil Meriç’te Aydın Tasavvuru, Hece Dergisi, 157. 111-119. Ankara: Hece Yayınları. Meriç C. (1993). Jurnal Cilt 2,İstanbul: İletişim Yayınları Meriç C. (1999). Bu Ülke, İstanbul: İletişim Yayınları. Meriç C. (2000). Saint-Simon, İstanbul: İletişim Yayınları. Meriç C. (2016). Umrandan Uygarlığa, İstanbul: İletişim Yayınları. Meriç Ü.( 2006). Karanlıktan Işık Eleyen Adam, Düşünen Siyaset, 22. 11-13. Ankara. Özkul M.M. (2009). Doğu ve Batı’nın Arasında: Cemil Meriç, Hece Dergisi, 157. 96-103 Ankara: Hece Yayınları. Sesli Sözlük: https://www.seslisozluk.net/m%C3%BCsta%C4%9Frip-nedir-ne-demek/ (Erişim Tarihi:29.05.2018) Yılmaz M. (2006). Cemil Meriç: Mağaradan Çıkanların Yol Arkadaşı, Düşünen Siyaset, 22. 7-8 Ankara. Taşdelen V. (2009). Cemil Meriç’te Yabancılaşma Sorunu, Hece Dergisi, 157. 87-95 Ankara: Hece Yayınları. Turğuter E. A. (2017). Cemil Meriç ve Osmanlı-Türkiye Modernleşmesinin Romantik Muhafazakâr Yorumu, II. Türk İslam Siyasi Düşünce Kongresi. Kütahya