Sıçan Böbrek Dokusunda Endosulfan ve Malathion'un Oluşturduğu Yapısal Değişiklikler

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 2, 43 - 52, 01.04.2009

Figen Esin Batça Kayhan Nazan Deniz Koç Gazi Contuk Mehmet Nezih Muşlu Nüzhet Cenk Sesal

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Sıçan Böbrek Dokusunda Endosulfan ve Malathion'un Oluşturduğu Yapısal Değişiklikler

Öz

Bu çalışmada, Wistar albino sıçanların böbrek dokularında endosulfan ve malathion’un neden olduğu doku hasarları histolojik yöntemlerle araştırılmıştır. Deney grupları; düşük doz endosulfan (Grup I - 30 ml/gün/sıçan), yüksek doz endosulfan (Grup II - 50 ml/gün/sıçan), düşük doz malathion (Grup III - 30 ml/gün/sıçan), yüksek doz malathion (Grup IV - 50 ml/gün/sıçan) ve kontrol grubu (Grup V - 10 ml/gün/sıçan serum fizyolojik) şeklinde oluşturulmuştur. Hazırlanan farklı dozlar, deney hayvanların karın içi yağ dokusuna (intraperitonal yol) 15 gün süreyle enjekte edilmiştir. Endosulfan ve malathion’un kronik etkilerini görebilmek için 15 gün sonra tüm sıçanlar servikal dislokasyon yöntemi ile öldürülmüştür. Histolojik çalışmalar için uygun teknikler kullanılarak böbrek doku örnekleri çıkartılmıştır. Endosulfan ve malathion’un farklı dozları böbrek dokusunda belirgin bazı yapısal değişikliklere neden olmuştur. Tübüler dilatasyon, tübüler epitelde dejenerasyonlar ve böbrek korteksinin kortikal ve medulla kısımlarında kanamalar gözlenmiştir. Sonuç olarak; böbrek dokusunda doza bağlı olarak doku hasarı gözlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Endosulfan, Malathion, Böbrek, Doku hasarı

Kaynakça

• İ. Dökmeci, “Toksikoloji”, 2. Baskı. Nobel Tıp Kitapevi. (2000) 95-99.
• FAO/WHO, “International Programme on Chemical Safety (IPCS). Summary of Toxicological Evaluations Performed by the Joint FAO/WHO Meeting on Pesticide Residues”, Geneva, Switzerland, (1993), pp. 1513-1540.
• P. Lemos, R.S. Medeiros, J.C. Zanuncio, İ.E. Serras, “Effect of Sublethal Concentrations of Permetherin on Ovary Activation in the Predator”, Brazilian. Journal of Biology, 12 (2005), pp. 309-312.
• M. Öncü, N.F. Gültek, E. Karaöz, İ. Altuntaş, N. Delibaş, “Klorprifos- Etil tarafından oluşturulan oksidatif hasarın sıçan karaciğerine etkileri”, Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 22 (2002), pp. 50-55.
• N. Pant, S.P. Srivastava, “Testicular and Spermatotoxic Effects of Quinalphos in Rats”, Journal of Applied Toxicology, 23 (2003), pp. 271-274.
• S.M. Naqvi, C. Vaishnavi, “Bioaccumulative Potential and Toxicity of Endosulfan İnsecticide to Non-target Animals”, Biochemical Physiology, 105 (1993), pp. 347-361.
• N.E. Barlas, D. Kolonkaya, “A histopathological Study on the Effects of Commercial and Biodegraded Malathion on Liver, Kidney and Spleen of Mice”, Turkish Journal of Zoology, 20 (1996), pp.149-154.
• N. Chaudhary, M. Sharma, P. Verma, S.C. Joshi, “Hepato and Nephrotoxicity in Rat Exposed to Endosulfan”, Journal of Environmental Biology, 24 (2003), pp. 305-308.
• E. Dere, S. Bakır, A. Atalay, “Malathion’un Karaciğer, Böbrek ve İnce Bağırsak Alkalen Fosfataz Aktivitesi Üzerine Etkisi”, Turkish Journal of Zoology, 23 (1999), pp. 709-713.
• E. Karaöz, T. Etyemez, M. Akdoğan, A. Gökçimen, M. Öncü, F.E. Akalın, “Sıçan Karaciğer ve Böbrek Dokularında Endosulfan Toksisitesinde Oksidatif Hasarın Rolü; Histolojik ve Biyokimyasal Bir Çalışma”, Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 21 (2001), pp. 1-10.
• P. Sinha, P. Verma, A. Kumar, A. Nath, “Testicular Atrophy in Mice Mus musculus Under Sublethal Doses of Endosulfan”, Journal of Ecophysiology and Occupational Health, 4 (1994), pp. 191-196.
• A. Özata, “Endosulfan enjeksiyonu yapılmış farelerin(Mus musculus) karaciğer, böbrek ve ince barsaklarındaki ince yapı değişiklikleri üzerine çalışmalar” Doğa Dergisi Temel Bilimler Seri A 7(3) (1983), pp. 524-31.
• S.K. Singh, R.S. Pandey, “Gonadal Toxicity of Short Term Chronic Endosulfan Exposure to Male Rats”, Indian Journal of Experimental Biology, 28 (1999), pp. 694-696.
• A. Özata, “Endosulfan Enjeksiyonu Yapılmış Farelerin Karaciğer, Böbrek ve İnce Bağırsaklarındaki İnce Yapı Değişiklikleri Üzerine Çalışmalar”, Doğa Dergisi Temel Bilimler Seri, 7 (1993), pp. 524-531.
• E. Koptagel, H.E. Bulut, “Effects of Hexaclorobenzene on Rat Renal Cortex: An Ultrastructural Study”, Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 26 (2002), pp. 1161-1169.
• Ü.K. Yavaşoğlu, F. Sayım, Y. Uyanıkgil, H. Aktuğ, A. Yavaşoğlu, “Sipermetrinin Erkek Sıçanların Böbrek ve Böbreküstü Bezi Üzerine Histopatolojik Etkisi”, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi, 2 (2000), pp. 19-26.
• M.K.S. Siddiqui, F. Anjum , S.H. Quadri, “Some Methabolic Changes Induced by Endosulfan in Hepatic and Extrahepatic Tissues of Rat”, J Environ Sci Healt 22 (5) (1987), pp. 553-64.
• M. Kerem, N. Bedirli, N. Gürbüz, Ö. Ekinci, A. Bedirli, T. Akaya, Ö. Şakrak, H. Paşaoğlu, “Effects of Acute Fenthion Toxicity on Liver and Kidney Function and Histology in Rats”, Turk J Med Sci 37 (5) (2007), pp. 281-288.
• R. Kutlubay, E.O. Oğuz, G. Turgut, E. Kocamaz, “Karaciðer ve Böbrek Üzerine Etanolün Toksisitesi ve L- NAME in Koruyucu Etkisi” S.D.Ü. Tıp Fak. Derg. 15(4) (2008), pp.11-17.
• H. Özbek, N. Cengiz, İ. Bayram, H. Öntürk, “Alfa-amanitinle Oluşturulmuş Böbrek ve Karaciğer Toksisitesinde Alfa-pinen ve Silibininin Etkisinin Sıçanlar Üzerinde Araştırılması” Genel Tıp Dergisi 18(4) (2008), pp. 159- 164.