Alkol Kullanım Bozukluğu Olan Bireylerde Dürtüsellik, Yeme Tutumu ve Diğer Değişkenler ile İlişkisi: Kontrollü Bir Çalışma

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 47 - 53, 31.12.2020

Sema Akkoyun Işıl Göğcegöz

https://doi.org/10.5455/car.105-1581540170

Öz

Amaç: Bu araştırma, alkol kullanım bozukluğu olan ve alkol kullanımı olmayan bireylerde dürtüsellik, yeme tutumu arasındaki ilişki incelenmiştir.
Yöntem: Alkol kullanım bozukluğu olan ve alkol kullanımı olmayan katılımcıların yer aldığı kesitsel bir çalışma
olarak yürütülmüştür. Alkol kullanım bozukluğu tanısı alan katılımcılar NP İstanbul Beyin Hastanesi AMATEM
servisinde yatan hastalar ile anket çalışması yürütülmüştür (N=58). Katılımcılar Sosyodemografik Bilgi Formu, Yeme Tutumu Testi, Barratt Dürtüsellik Ölçeği (BIS-11), Erişkin DEHB Ölçeği ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Alkol kullanım bozukluğu tanısı almış hasta grup (N=58) ve kontrol grubu (N=60) katılımcıları arasında erkek katılımcı sayısının daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Çalışmanın erken erişkinlerle yapıldığı görülmektedir. Araştırma değişkenleri olan yeme tutumu, dürtüsellik ve DEHB boyutlarının hasta grup ve kontrol grupta karşılaştırmaları yapıldığında, yeme tutumu ve dürtüsellik boyutlarının alkol kullanım bozukluğu tanısı almış hasta grup katılımcılarda daha yüksek olduğu saptanmıştır. DEHB boyutlarında ise yalnızca dikkat eksikliği alt boyutunun kontrol grubundan daha yüksek olduğu görülmektedir.
Sonuç: Bu çalışmada alkol kullanım bozukluğu olan hastalarda yeme tutumu, dürtüsellik puanları daha yüksek
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Alkol Kullanım Bozukluğu, Bağımlılık, DEHB, Dürtüsellik, Yeme Tutumu.

Kaynakça

• 1. Knott DH. Alcohol Problems, Diagnosis and Treatment. Pergamon Press; 1986. New York.
• 2. Akşit BT. Türkiye’de Madde İstismarı ve Godot Beklentisi. 3P (Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji) Dergisi, 1997; 5,46-50.
• 3. Hasin D, Stinson F, Ogburn E, Grant B. Prevalence, correlates, disability and comorbidity of DSM-IV alcohol abuse and dependence in the United States: results from the National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions. Arch Gen Psychiatry. 2007; 64:830842.
• 4. Deborah SH, Cheryl LB. Dimensionality of lifetime alcohol abuse, dependence and binge drinking. Drug Alcohol Depend. 2009; 101:53-61.
• 5. O’Flynn N. Harmful drinking and alcohol dependence: advice from recent NICE guidelines. Br J Gen Pract. 2011; 61:754-756.
• 6. Rehm J, Shield K, Gmel G, Rehm M, Frick U. Modeling the impact of alcohol dependence on mortality burden and the effect of available treatment interventions in the European Union. Eur Neuropsychopharmaco. 2013; 23:89-97.
• 7. Yeşilbursa, D. Bağımlılık Kavramı ve Model Anlayış. Alkol ve Alkol Dışı Madde Bağımlılığı, Ed. Dilbaz, N. Ankara, s. 1-8.
• 8. Köroğlu E. Alkol Madde Kullanım Bozuklukları. Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı. Dördüncü Baskı (DSM-IV). Hekimler Yayın Birliği. Ankara. 1994; s. 215-336.
• 9. Yiğit Ş, Khorshid L. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Öğrencilerinde Alkol Kullanımı ve Bağımlılığı. Bağımlılık Dergisi. 2006; 7:24-30.
• 10. Crews F, Boettiger C. Impulsivity, frontal lobes and risk for addiction. Pharmacol Biochem Behav. 2009; 93:237-247.
• 11. Jakubczyk A, Klimkiewicz A, Wnorowska A, Mika K, Bugaj M, Podgorska A, Barry K, Blow F, Brower K, Wojnar M. Impulsivity, risky behaviors and accidents in alcoholdependent patients. Accid Anal Prev. 2013; 51:150-155.
• 12. Moeller FG, Dougherty DM, Barratt ES, Schmitz JM, Swann AC, Grabowski. The impact of impulsivity on cocaine use and retention in treatment. J Subst Abuse Treat. 2001; 21:193–198.
• 13. Boettiger C, Mitchell J, Tavares V, Robertson M, Joslyn G, D’Esposito M, Fields H. Immediate reward bias in humans: frontoparietal networks and a role for the catecholOmethyltransferase 158(Val/Val) genotype. J Neurosci. 2007; 27:14383-14391.
• 14. Dawe S, Gullo M, Loxton N. Reward drive and rash impulsiveness as dimensions of impulsivity: implications for substance misuse. Addict Behav. 2004; 29:1389-1405.
• 15. Dom, G, Hulstijn W, Sabbe B. Differences in impulsivity and sensation seeking between early- and late-onset alcoholics. Addict Behav. 2006; 31:298-308.
• 16. Finn P, Justus A, Mazas C, Steinmetz J. Working memory, executive processes and the effects of alcohol on Go/No-Go learning: testing a model of behavioral regulation and impulsivity. Psychopharmacology (Berl). 1999; 146:465-472.
• 17. Kale EM, A quantative review of the relations between the ‘Big 3’ higher order personality dimensions and antisocial behaivour. J Res Pers. 2006; 40:250-284.
• 18. De With H. Impulsivity as a determinant and consequence of drug use; a review of underlying processes. Addict Biol. 2009; 14:22-31.
• 19. Beray MD, Lacey JH, Merry J. Alcoholism and eating disorders in women of fertile age. Br J Addict. 1986; 81:685-689.
• 20. Garner DM, Garfinkel PE. The Eating Attitudes: an index of the symptone of anorexia nervosa, Psychological Medicine. 1979; 9: 273279.
• 21. Becker JB, Hu M. Sex differences in drug abuse. Frontiers in neuroendocrinology, 2007; 29(1), 36-47.
• 22. Killeen T, Brewerton TD, Campbell A, Cohen LR, Hien DA. Exploring the relationship between eating disorder symptoms and substance use severity in women with comorbid PTSD and substance use disorders. The American journal of drug and alcohol abuse, 2015; 41(6), 547-52.
• 23. Root TL, Pisetsky EM, Thornton L, Lichtenstein P, Pedersen NL, Bulik CM. Patterns of co-morbidity of eating disorders and substance use in Swedish females.
• 24. Psychological medicine. 2009; 40(1), 105-15.
• 25. Root TL, Pinheiro AP, Thornton L, Strober M, Fernandez- Aranda F, Brandt H, Crawford S, Fichter MM, Halmi KA, Johnson C, Kaplan AS, Klump KL, La Via M, Mitchell J, Woodside DB, Rotondo A, Berrettini WH, Kaye WH, … Bulik CM. Substance use disorders in women with anorexia nervosa. The International journal of eating disorders. 2010; 43(1), 1421.
• 26. Waxman SE. A systematic review of impulsivity in eating disorders. Eur Eat Disord Rev. 2009; 17:408- 425.
• 27. Dawe S, Gullo M, Loxton N. Reward drive and rash impulsiveness as dimensions of impulsivity: implications for substance misuse. Addict Behav. 2004; 29:1389-1405.