Self-Efficacy Against Substance Abuse Risk: A Study on Vocational School Students

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 15 - 22, 18.07.2025

Özge Kutlu , Dilan Erkan , Sevinç Sütlü

Öz

Objective: Although substance addiction is a significant problem
that is widespread among young people and threatens public
health, it is seen that the protective factors related to the issue have
not been examined sufficiently. This study aimed to determine
the self-efficacy of vocational school students regarding protection
from substance addiction and related factors.
Method: The research is a descriptive and cross-sectional study.
The research was conducted with 506 students studying at a
vocational school. In line with the purpose of the research,
“Personal Information Form” and “Substance Addiction
Protection Self-Efficacy Scale” were used as data collection tools.
Frequency distribution and variance analysis were used in the
analysis of the data.
Findings: 77.5% of the 506 participants who participated in
the research were female and 22.5% were male. A statistically
significant relationship was found between the participants’ selfefficacy
regarding protection from substance addiction and the
variables of gender, age, program of study and place of residence
(p<0.005).
Conclusion: In order to increase the self-efficacy of vocational
school students in protecting themselves from substance
addiction, a course on combating addiction should be added to
the curriculum, structured early intervention programs should
be developed, and student communities and social support
mechanisms should be strengthened.

Anahtar Kelimeler

Substance addiction , protective factors , self-efficacy

Madde Bağımlılığı Riskine Karşı Öz Yeterlik: Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Bir Araştırma

Öz

Amaç: Madde bağımlılığı, gençler arasında yaygınlaşan ve
toplum sağlığını tehdit eden önemli bir sorun olmakla birlikte,
konuya ilişkin koruyucu faktörlerin yeterince incelenmediği
görülmektedir. Bu çalışmada meslek yüksekokulu öğrencilerinin,
madde bağımlılığından korunmaya ilişkin öz yeterlikleri ve
ilişkili faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve kesitsel türde bir araştırmadır.
Araştırma meslek yüksekokulunda öğrenim gören 506 öğrenci ile
yürütülmüştür. Araştırmanın amacı doğrultusunda veri toplama
aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu” ve “Madde Bağımlılığından
Korunma Öz-Yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde
frekans dağılımı, varyans analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan 506 katılımcının %77,5’i
kadın, %22,5’i erkektir. Katılımcıların madde bağımlılığından
korunmaya ilişkin öz yeterlikleri ile cinsiyet, yaş, öğrenim
görülen program ve kaldığı yer değişkenleri arasında istatistiksel
olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0.005).
Sonuç: Meslek yüksekokulu öğrencilerinin madde
bağımlılığından korunma öz yeterliklerini artırmak için
eğitim müfredatına bağımlılıkla mücadele dersi eklenmeli,
yapılandırılmış erken müdahale programları geliştirilmeli
ve öğrenci toplulukları ile sosyal destek mekanizmaları
güçlendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Madde bağımlılığı , koruyucu faktörler , öz yeterlik

Kaynakça

• 1. Sütlü, S., & Kutlu, Ö. (2024). Family and family functioning as an indispensable stakeholder of fight against addiction. D. Burrell içinde, Innovations, Securities, and Case Studies Across Healthcare, Business, and Technology (s. 416-437). Hershey: IGI Global.
• 2. United Nations Office on Drugs and Crime. (2024). World drug report 2024. https://www. unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/world-drugreport- 2024.html adresinden alındı
• 3. The European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction. (2022). European Drug Report 2022. https://www.emcdda.europa.eu/system/files/ publications/14644/20222419_TDAT2 2001TRN_ PDF.pdf adresinden alındı
• 4. World Health Organization. (2021). World Drug Report 2021. https://www.unodc.org/unodc/en/ data-and-analysis/wdr2021.html adresinden alındı
• 5. Baysan Arabacı, L., Taş, G., & Dikeç, G. (2017). Çocuk ve Ergenlerde Madde Kullanımı, Suça Yönelme, Ruhsal Bozukluklar ve Hemşirelik Bakımı . Bağımlılık Dergisi, 135-144.
• 6. TUBİM. (2024). Türkiye Uyuşturucu Raporu Eğilimler ve Gelişmeler. Ankara: Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi.
• 7. Bekircan, E., Ün, İ., İşcan Ayyıldız, N., & Usta, G. (2022). Üniversite Öğrencilerinde Madde Bağımlılığı Farkındalığı Benlik Saygısı İlişkisi. Bağımlılık Dergisi, 1-7.
• 8. Green, R., Wolf, B., Chen, A., Kirkland, A., Ferguson, P., Browning, B., . . . Squeglia, L. (2024). Predictors of Substance Use Initiation by Early Adolescence. The American Journal of Psychiatry, 423-433.
• 9. Blanco, C., Flórez-Salamanca, L., Secades-Villa, R., Wang, S., & Hasin, D. (2018). redictors of initiation of nicotine, alcohol, cannabis, and cocaine use: Results of the National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions (NESARC). The American Journal on Addictions, 477-484.
• 10. Trujillo, C., Obando, D., & Trujillo, A. (2019). An examination of the association between early initiation of substance use and interrelated multilevel risk and protective factors among adolescents. PloS one, e0225384.