The Impacts of the Implementation of Tanzimat Tax Reform Policies on Modern Local Administrations

Yıl 2014, Cilt: 12 Sayı: 2, 125 - 139, 03.08.2014

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Uçar

https://doi.org/10.18026/cbusos.86342

Öz

Although the topic of this study in general, consists of western reforms and various new practices performed by Ottoman State after Tanzimat, in particular, it consists of some tax policies implemented to correct the disrupted financial system of the state before Tanzimat period and regain the loss of power in periphery, and also consists of the early contemporary local administrations, emerged in the late times of Ottoman State to be able to deliver urban services and infrastructures as in the western cities. In this sense, in the study, by explaining the first formation of muhassıl, the first establishment of İstanbul municapility and emerging of provincial special administrations after Tanzimat, it has been tried to shed light on the matter by analysing the start of forming local administrations in western style, the aims of their formation and their relations with the tax policy.

Anahtar Kelimeler

Tanzimat, tax policy, local administrations.

Tanzimat Reformları Sürecinde Uygulamaya Konulan Vergi Politikalarının Modern Yerel Yönetimlere Etkileri

Öz

Bu çalışmanın konusunu genelde Osmanlı Devleti’nin Tanzimat’ın ilanından sonra yaptığı Batıya dönük çeşitli reformlar ve yeniliklerden oluştururken, özelde ise daha çok Tanzimat döneminden önce devletin bozulan mali sistemini düzeltmek ve devletin taşrada kaybettiği gücünü geri kazanmak için uygulamaya koyduğu birtakım vergi politikaları ile Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde ortaya çıkan alt yapı ve kentsel hizmetleri batıdaki örnekleri gibi sunabilmek için kurmaya çalıştığı ilk çağdaş yerel yönetimler oluşturmaktadır. Bu bağlamda, çalışmada Tanzimat sonrası dönemde ilk muhassıllık meclislerinin oluşturulması, İstanbul’da ilk belediye örgütünün kurulması, il özel idarelerinin ortaya çıkışı anlatılarak bunların kuruluş amaçları ve vergi politikalarıyla ilişkileri incelenerek açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tanzimat, vergi politikası, yerel yönetimler.

Kaynakça

• AHMAD, Feroz (2010), Bir Kimlik Peşinde Türkiye, Bilgi Ün. Yayını, Ġstanbul.
• ATEġ, Hamza ve ES, Muharrem (2008), “ Süreklilikten DeğiĢime Ġl Özel Ġdareleri”, Edt: Recep Bozlağan ve Yüksel Demirkaya, Türkiye’de Yerel Yönetimler, Nobel Yayınları, Ankara, s.205-222.
• ÇADIRCI, Musa (2012), “Tanzimat‟ın Uygulanması ve KarĢılaĢılan Güçlükler”, Edt: Halil Ġnalcık ve Mehmet Seyitdanlıoğlu, TANZİMAT Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, ĠĢ Bankası Kültür Yayınları, Ġstanbul, s. 199-207.
• ÇADIRCI, Musa (1997), Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. ERYILMAZ, Bilal (2000), Kamu Yönetimi, Erkam matbaası, Ġstanbul.
• GÖNÜLLÜ, A. Rıza (Tarihsiz), “Osmanlı Devleti‟nin Son Dönemlerinde Yol Vergisi (1866-1921)”, Türkiyat AraĢtırmaları Dergisi, s. 289-333
• GÖRMEZ, Kemal (1997), Yerel Demokrasi ve Türkiye, Vadi Yayınları, Ankara.
• GÜL, Abdülkadir (2009), “Temettuat Defterlerine Göre Pasinler‟in (Hasankale) Sosyal ve Ekonomik Yapısı”, Karadeniz Araştırmaları, C. 6, S. 23, s.77-98.
• GÜRAN, Tevfik (2012), “Tanzimat Döneminde Tarım Politikası,” Edt: Halil Ġnalcık ve Mehmet Seyitdanlıoğlu, TANZİMAT Değişim Sürecinde
• Osmanlı İmparatorluğu, ĠĢ Bankası Kültür Yayınları, Ġstanbul, s.775-784. KARAL, Enver Ziya (1977), Osmanlı Tarihi VII. Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• KARAL, Enver Ziya (1976), Osmanlı Tarihi VI. Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• KELEġ, RuĢen (2000), Yerinden Yönetim ve Siyaset, Cem Yayınevi, Ġstanbul.
• KÜÇÜKKALAY, A. Mesud ve ÇELĠKKAYA, Ali (2002), “Osmanlı Vergi Sistemi ve Bir Vergi Tahsil Yöntemi Olarak İltizam”, Edt: H. Celal Güzel,
• K. Çiçek ve S. Koca, TÜRKLER, Yeni Türkiye yayınları, C.10, s.878-892. OKTAY, Tarkan (2008), “Belediye Kurumunun Tarihsel GeliĢimi”, Edt: Recep Bozlağan ve Yüksel Demirkaya, Türkiye’de Yerel Yönetimler, Nobel yayınları, Ankara.
• ORTAYLI, Ġlber (2011), Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri (1840-1880), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• ORTAYLI, Ġlber (1983), İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, Hil yayınları, Ġstanbul.
• ÖKMEN, Mustafa ve PARLAK, Bekir (2010), Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler, İlkeler, Yaklaşımlar ve Mevzuat, Alfa Aktüel Yayınları, Bursa.
• PARLAK, Bekir ve SOBACI, Zahid (2005), Kuram ve Uygulamalarda KAMU YÖNETİMİ Ulusal ve Global Perspektifler, Alfa Aktüel Yayını, Bursa.
• PARLAK, Bekir (2002), “Osmanlı Devleti‟nin Son Yüzyılında TaĢra Yönetimine ĠliĢkin Anayasal-Yasal GeliĢmeler ve Cumhuriyete Yansımaları”, Akademik Araştırmalar Dergisi, Kasım 2001-Ocak 2002, S.11, s.37-50.
• SEYĠTDANLIOĞLU, Mehmet (2010), Tanzimat Döneminde Modern Belediyeciliğin Doğuşu, ĠĢ Bankası Yayınları, Ġstanbul.
• UZUN, Ahmet (2001), “Tanzimat Döneminde Vergilere ĠliĢkin Temel Sorunlar 1840-60”, Ġ.Ü. Ġktisat Fakültesi Maliye AraĢtırma Merkezi Konferansları, 39.seri/Yıl 2001, s. 89-110.
• YAVUZ, Fahri (2000), “Türkiye‟de Tarım Politikası,” Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi 31.Özel Sayı, s.9-22.
• YILDIZ, H. Dursun (1993), Büyük İslam Tarihi, Cilt 12, Ġstanbul.