Boşanmış Kadınlarda Psikolojik İyi Oluş ile Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Bilişsel Esneklik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 4, 201 - 220, 29.12.2024

Vildan Akgün , Erol Esen

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1514930

Öz

Bireylerin yaşamlarında köklü değişimlere neden olabilen boşanma gerek Türkiye’de gerekse farklı ülkelerde oranları hızla artan bir olgu olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışmayla boşanmış kadınlarda psikolojik iyi oluş ile toplumsal cinsiyet algısı ve bilişsel esneklik arasındaki ilişkinin incelenmesi ve boşanmış kadınların psikolojik iyi oluş düzeylerinin çeşitli sosyo-demografik (eğitim durumu, algılanan sosyo-ekonomik durum, boşanmadan sonra psikolojik yardım alıp almama, boşanma şekli, çalışma durumu ve barınma şekli) değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Verilerin çevrim içi şekilde toplandığı bu çalışmada seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun/kolayda (convenience sampling) örnekleme yöntemiyle ulaşılan 213 boşanmış kadın yer almıştır. Bulgular, boşanmış kadınların psikolojik iyi oluş düzeyleri ile toplumsal cinsiyet algıları ve bilişsel esneklik düzeyleri arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki olduğu göstermektedir. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçları bilişsel esneklik ve toplumsal cinsiyet algısı değişkenlerinin boşanmış kadınların psikolojik iyi oluşlarına ilişkin varyansın %27.3’ünü açıkladığını ortaya koymaktadır. Ek olarak boşanmış kadınların psikolojik iyi oluş düzeylerinin boşanma şekli, eğitim durumu, algılanan sosyo-ekonomik durum, çalışma durumu ve barınma şekli değişkenlerine göre farklılaşırken; boşanma sonrasında psikolojik yardım alma değişkenine göre farklılaşmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Boşanmış kadınlar, Psikolojik iyi oluş, Toplumsal cinsiyet algısı, Bilişsel esneklik

Examination of the Relationship Between Psychological Well- Being, Gender Perception And Cognitive Flexibility in Divorced Women

Öz

Divorce, which can cause radical changes in individuals' lives, attracts attention as a rapidly increasing phenomenon both in Turkey and in other countries. This study aims to examine the relationship between psychological well-being, gender perception and cognitive flexibility in divorced women and to examine the psychological well-being levels of divorced women based on various socio-demographic factors (educational status, perceived socio-economic status, whether or not to receive psychological help after divorce, type of divorce, employment status, and housing type). In this study, where data was collected online, 213 divorced women were included, who were reached by convenience sampling method, which is one of the non-random sampling methods. The findings show that there is a positive and moderate relationship between the psychological well-being levels of divorced women and their gender perceptions and cognitive flexibility levels. The results of multiple linear regression analysis reveal that cognitive flexibility and gender perception variables explain 27.3% of the variance in divorced women's psychological well-being. In addition, while the psychological well-being levels of divorced women differ according to the variables of divorce type, educational status, perceived socio-economic status, employment status and housing type; It was determined that it did not differ according to the variable of receiving psychological help after divorce.

Anahtar Kelimeler

Divorced women, Psychological well-being, Gender perception, Cognitive flexibility

Kaynakça

• Topkaya, N. (2014). Psikolojik yardım almaya ilişkin tutumu yordamada cinsiyet, psikolojik yardım alma nedeniyle kendini damgalama ve sosyal damgalanma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(2), 480-487. Tuzgöl-Dost, M. (2006). Subjective well-being among university students. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 188-197. Uğur, S. B. (2014). Günümüzde kadının boşanma deneyimleri: Akademisyen kadınlar üzerine bir araştırma. Mediterranean Journal of Humanities, 293- 326. Uğur, S. B. ve Çiçekli, A. (2023). Boşanmış olmak: Kadınlara yönelik damga ve ön yargıları Ekşi Sözlük paylaşımları üzerinden okumak. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 61, 191-227