Büyükşehir Belediyelerinin Kentsel Dirençlilik Algısının Stratejik Planlar Kapsamında Analizi: Manisa ve Muğla Büyükşehir Belediyeleri

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 4, 393 - 413, 29.12.2024

Duygu Akyüz , İsmail Başaran

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1563329

Öz

Günümüzde küresel alanda yaşanan hızlı nüfus artışı ve buna bağlı kentsel alandaki plansız ve sağlıksız yoğunlaşmanın çevre üzerinde baskılar oluşturduğu görülmektedir. Ayrıca kentsel çevrede insan ve diğer canlıların yaşamlarının sürdürülebilirliğini olumsuz etkileyecek ve zararlara neden olacak durumlarda yaygınlık kazanmıştır. Bununla birlikte küresel iklim değişikliği, doğal ve insan kaynaklı felaketler olarak afetler, afet risk ve tehditleri gibi unsurların mekânsal yapılar ve yaşamsal alanlar olarak kentler üzerindeki olumsuz etkilerinde artışlar yaşanmaktadır. Bu durum kırılgan ve savunmasız olan kentlerin yok olma riskine karşı dirençli hale getirmesinde oldukça önemlidir. Bu doğrultuda kentleri risk ve tehlikelere karşı hazır hale getirmek, mücadeleci yapısını geliştirmek, çeşitli önlemler almak, yeni koşullara uyum sağlamak, kent yönetiminde var olan yapıyı korumak ve kent güvenliğini geliştirmek gibi bütüncül, esnek, kapsayıcı, yerinde ve hızlı planlar oluşturmak ve politikalar ortaya koymak kentsel dirençliliği sağlamak ve geliştirmek açısından büyük öneme sahiptir. Bu hususta kent yönetiminde yer alan büyükşehir belediyelerinin orta ve uzun dönemli amaçları, performans ölçütleri ve hedeflerine ulaşabilmeleri açısından izlenecek yolları gösteren, yasal düzenlemelerle hazırlanması ve uygulanması yükümlü hale getirilen stratejik planların incelenmesi kilit role sahiptir. Çalışmanın amacı yerel yönetim birimi olarak belediyelerin ve özelde ise büyükşehir belediyelerinin kentsel dirençlilik algıları, farkındalık düzeyleri ve yürüttükleri faaliyetlerin ölçütlerini 5 yıllık dönemi kapsayacak şekilde hazırlanan stratejik planlarda değerlendirmektir. Bu kapsamda analiz yapılırken Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Birleşmiş Milletler (BM) ve Dünya Bankası (DB) gibi uluslararası kuruluşların kentsel dirençlilikle ilgili temel yaklaşımları dikkate alınmıştır. Çalışmada Manisa ve Muğla Büyükşehir Belediyelerinin 2020-2024 yılını kapsayan stratejik planları incelenmiştir. Çalışma kapsamında ilgili dokümanlar büyükşehir belediyelerinin web sitelerinden temin edilerek içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Elde edilen bilgiler ışığında değerlendirmeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kent, Kentsel Dirençlilik, Stratejik Plan, Manisa Büyükşehir Belediyesi, Muğla Büyükşehir Belediyesi

Analysis of Urban Resilience Perception of Metropolitan Municipalities in the Scope of Strategic Plans: Manisa And Muğla Metropolitan Municipalities

Öz

Today, it is seen that the rapid population growth in the global arena and the unplanned and unhealthy concentration in the urban area due to this, create pressures on the environment. In addition, it has become widespread in situations that will negatively affect the sustainability of the lives of humans and other living things in the urban environment and cause damages. However, there is an increase in the negative impacts of factors such as global climate change, disasters as natural and man-made disasters, disaster risks and threats on cities as spatial structures and living spaces. This situation is very important in making fragile and vulnerable cities resistant to the risk of extinction. In this direction, it is of great importance in terms of ensuring and improving urban resilience to formulate holistic, flexible, inclusive, appropriate and rapid plans and policies such as making cities ready for risks and hazards, improving their combative structure, taking various measures, adapting to new conditions, protecting the existing structure in urban management and improving urban security. In this respect, analysing the strategic plans, which are obliged to be prepared and implemented by legal regulations and which show the ways to be followed in terms of achieving the medium and long term goals, performance criteria and targets of metropolitan municipalities involved in urban management, has a key role. The aim of the study is to evaluate the perceptions of urban resilience, awareness levels and the criteria of the activities carried out by municipalities as a local government unit and metropolitan municipalities in particular in the strategic plans prepared to cover a 5-year period. In this context, the basic approaches of international organisations such as the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), the United Nations (UN) and the World Bank (WB) on urban resilience have been taken into account during the analysis. In the study, the strategic plans of Manisa and Muğla Metropolitan Municipalities covering the years 2020-2024 were analysed. Within the scope of the study, relevant documents were obtained from the websites of metropolitan municipalities and analysed by content analysis method. Evaluations were made in the light of the information obtained.

Anahtar Kelimeler

Urban, Urban Resilience, Strategic Plan, Manisa Metropolitan Municipality, Muğla Metropolitan Municipality

Kaynakça

• Akyüz, D. ve Coşkun, B. (2023). Belediyelerin stratejik planında çevre yönetimi Muğla büyükşehir belediyesi örneği. 19-20 Ocak 2023 Bingöl Üniversitesi II. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Kongresi, Bingöl. Albayrak, A. N. ve Bostancı, S. H. (2023). Dirençli kent. Yakup Özkaya, Kıvanç Demirci, Veysel Erat ve Aytaç Duran (Ed.). Afet Ansiklopedisi içinde. Ankara: Nobel Yayıncılık. Altunışık, S. ve Tufan Emini, F. (2024). Sendai sözleşmesi bağlamında tamp ve tarap eylem planlarının deprem dirençliliği açısından incelenmesi. Semiha Sultan Tekkanat (Ed.). Afete Dirençli Kentler ve Afet Yönetimi içinde. Ankara: Nobel Yayıncılık Ar, A. F. (1996). Büro yönetimi teknikleri. Ankara: Yargı Yayınevi. Barry, W. B. (1986). Strategic planning workbook for public and nonprofit organizations. St. Paul: The Amherst H. Wilder Foundation Publishing.