TÜRKİYE HİMÂYE-İ ETFÂL CEMİYETİ KASTAMONU ŞUBESİ (1921-1930)

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 107 - 138, 23.12.2022

Yücel Namal Melek Toparlak Şahin

https://doi.org/10.30804/cesmicihan.1186836

Öz

Osmanlı yönetiminin vicdani duyguları içinde barındıran bir anlayış doğrultusunda, hizmet veren Türkiye Himâye-i Etfâl Cemiyeti, geleceğin aydınlık yarınları olan çocuklarımızı koruma altına alarak, onları irfanlı ve faziletli bireyler olarak topluma kazandırmak için faaliyet göstermiştir. 20. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti’nin maruz kaldığı mücadeleler ve yaşadığı hezimetlerin de etkisiyle yaşanan toplumsal buhranın, maddi yetersizliklerin toplumun her kesimine yansıyacak bir mahiyet kazanması, yardım içerikli kuruluşların kurulmasına ortam hazırlamıştır. Bu kuruluşlar bir nebze de olsa halkın ihtiyaç duyduğu maddi ve manevi gereksinimlerin karşılanmasında büyük rol oynamıştır. İşte bunlardan biri olan Türkiye Himâye-i Etfâl Cemiyeti özellikle savaş yıllarında yetim ve öksüz kalan çocukların hatta zaman zaman da annelerin evlatlarına yetemediği durumlarda onlara kucak açan yardım kuruluşlarıdır. Bu kuruluşlar çocukların sadece himaye altına alınmalarına yönelik çalışmamış aynı zamanda çocukların sağlık, eğitim, eğlence ihtiyaçlarının da karşılanmasına imkân vererek zihnen ve bedenen sağlıklı, eğitimli, terbiye sahibi bir gençliğin yetişmesi için çaba göstermiştir. Türkiye Himâye-i Etfâl Cemiyeti, zaman içerisinde ülkenin değişik bölgelerinde şubeler açarak ülke çapında çocukların mağduriyetlerinin giderilmesini hedeflenmiştir. Bu merkezlerden biri olan Türkiye Himâye-i Etfâl Cemiyeti Kastamonu Şubesinin ilk oluşum süreçleri ve faaliyetleri araştırmamızın temel gayesini oluşturmaktadır. Kastamonu vilayetine ait yerel basın, ulusal basın ve resmî belgelerin ışığında düzenlenen araştırmamız Osmanlı’dan Cumhuriyete kadar olan süreçte Kastamonu vilayetindeki Himâye-i Etfâl Cemiyet faaliyetlerini içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Himâye-i Etfâl Cemiyeti, Kastamonu, Çocuk

Kaynakça

• Açıksöz, 16 Kasım 1921, sayı 335, s.2.
• Açıksöz, 15 Mart 1922, sayı 336, s.2.
• Açıksöz, 16 Mart 1922, sayı 337, s.2
• Açıksöz, 17 Ocak 1922, sayı 414, s.1.
• Açıksöz, 18 Şubat 1922, sayı 415, s.1.
• Açıksöz, 5 Mart 1922, sayı 428, s.2
• Açıksöz, 4 Haziran 1922, sayı 499, s.1
• Açıksöz, 28 Haziran 1922, sayı 519, s.1.
• Açıksöz, 9 Temmuz 1922, sayı 527, s.2
• Açıksöz, 21 Temmuz 1922, Sayı:538, s.2.
• Açıksöz, 26 Temmuz 1922, sayı 541, s.2.
• Açıksöz, 17 Eylül 1923, sayı 878, s.2
• Açıksöz, 17 Eylül 1923, sayı 878, s.1.
• Açıksöz, 29 Eylül 1923, sayı 888, s.1.
• Açıksöz, 14 Ekim 1923, sayı 901, s.1.
• Açıksöz, 6 Eylül 1923, sene 5, sayı 867, s.1.
• Açıksöz, 22 Eylül 1923, sene 5, sayı 882, s.1
• Açıksöz, 14 Eylül 1923, sayı 900, s.2.
• Açıksöz, 9 Kasım 1923, sayı 921 s.2.
• Açıksöz, 20 Aralık 1923, sayı 956 s.2
• Açıksöz, 9 Nisan 1924, sayı 1048, s 1.
• Açıksöz, 10 Nisan 1924, sayı 1049, s.1.
• Açıksöz, ,13 Nisan1924, sayı 1051, s.2
• Açıksöz, 24 Mayıs 1924, sayı 1080, s.1.
• Açıksöz, 6 Nisan 1924, sayı 1045, s.1.
• Açıksöz, 23 Eylül 1926, sayı 1765, s.1.
• Açıksöz, 30 Kasım 1926, sene 8, sayı 1823, s.2.
• Açıksöz, 23 Aralık 1926, sayı 1844, s.2.
• Açıksöz, 30 Ekim 1926, sayı 2384, s.1.
• Açıksöz, 12 Mart 1927, sayı 1901, s.1
• Açıksöz, 6 Mart 1927, sene 8, sayı 1902, s.1.
• Açıksöz, 12 Mart 1927, sene 8, sayı 1906, s.1
• Açıksöz, 25 Nisan 1927, sayı 1935, s.2.
• Açıksöz, 7 Mayıs 1927, sayı 1945, s.1.
• Açıksöz 12 Kasım 1928, sayı 2394, s.2.
• Açıksöz, 8 Eylül 1928, sayı 2340, s.1.
• Açıksöz 21 Ekim 1928, sayı 2377, s.2.
• Açıksöz, 4 Temmuz 1928, sayı 2288, s. 2.
• Açıksöz, 30 Ekim 1928, sene 10, sayı 2384, s.1.
• Açıksöz, 5 Kasım 1928, sayı 2387, s.2,
• Açıksöz, 19 Mart 1929, sayı 2452, s.2.
• Açıksöz, 24 Mart 1929, sayı 2454, s.1.
• Açıksöz, 12 Mart 1929, sayı 2450, s.1.
• Açıksöz, 18 Kasım 1929, sayı 2507, s.1.
• Açıksöz, 12 Mart 1929, sayı 2450, s.2.
• Açıksöz, 7 Ağustos 1929, sayı 2477, s.2.
• Açıksöz, 10 Mart 1930, sayı 2532, s.1.
• Açıksöz, 23 Temmuz 1930, sayı 2575, s.1.
• Ak, Cevdet, Muammer Fehmi. Mustafa Necati Bey’in Hitabeti, Kastamonu matbaası, (1919/1920).
• Albayrak, Hasan. “Himâye-İ Etfâl Cemiyeti”, Tarih ve Toplum 9/52, (Nisan 1988). Baytal, Yaşar. Atatürk Döneminde Sosyal Yardım Faaliyetleri (1923–1938), Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2009.