Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Gray Zone in The Competition of China-USA: Climate Change Negotiations

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 85 - 98, 31.12.2023

Öz

It is a fact that global cooperation is necessary in the fight against climate change, which is described as the greatest challenge facing humanity. The exceptional cooperation of normally rivals China and the USA is important for the whole world, both because of their position in the international system and because they are the countries with the largest share in carbon emissions that cause climate change. However, this cooperation was the first to be abandoned after the recent Taiwan crisis. This situation reveals that climate diplomacy should be examined not only from a scientific but also from an ethical perspective.

It can be said that even in an issue such as climate change, which affects the common future of all humanity, the foreign policies of global powers are not clear and fluctuations are observed depending on the relations between countries - even between leaders. The stances of the states, which are the most important actors in the international system, on international problems sometimes cause a vicious circle at the point of solving the problems. Although international organizations have managed to come up with important declarations and agreements under the influence of global powers from time to time, the understanding of "interest" and "relative gain" has come into play in taking concrete steps. In this equation, the concept of “environmental (green) justice” has been added to the relations between north-south countries.

The roles of China and the USA in a cooperative multilateral negotiation process against the problem of climate change are extremely vital for future generations. Climate change negotiations should not be considered separately from global competition. International organizations and agreements, which have an important role in the fight against climate change, have become a new field of struggle for global powers in this respect. In this study, the inconsistent stances of global powers in the fight against climate change in the context of China and the USA will be examined in the light of Taiwan crises in 2022.

Kaynakça

  • Abbott C., Rogers P., Sloboda J. (2006). Global Responses to Global Threats: Sustainable Security for the 21st Century. Oxford Research Group.
  • ABC News. (2021, 11 10). Tuvalu's foreign minister Simon Kofe gives COP26 speech knee-deep in the sea to show nation on frontline of climate crisis. https://www.abc.net.au/news/2021-11-10/tuvalu-minister-makes-cop26-speech-from-sea/100608344, (Erişim Tarihi: 29.10.2023).
  • Aguilera-Castillo A. ve Gil-Barragan JM. (2018, 11 5). China’s Policy Paper on Latin America and the Caribbean: Ten Years After. E-International Relations.
  • Akgün T. (2023, 8 10). Biden iklim kriziyle ilgili "pratikte" ulusal acil durum ilan ettiğini söyledi. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/biden-iklim-kriziyle-ilgili-pratikte-ulusal-acil-durum-ilan-ettigini-soyledi/2964757, (Erişim Tarihi: 13.12.2023).
  • Akın A. (2022, 07 21). Gri Bölgede Gri Bölge Stratejisi, Taktikleri ve Harekatları. https://www.stratejikanalizmerkezi.com/gri-bolgede-gri-bolge-stratejisi-taktikleri-ve-harekatlari/, (Erişim Tarihi: 26.10.2022).
  • Art HW. (1995). The Dictionary Of Ecology And Environmental Science. New York: Holt Paperbacks.
  • Aslan H. (2023, 3 23). ABD gölgesinde "stratejik belirsizlik": Honduras, Tayvan ile ilişkilerini keserek Çin'e yakınlaştı. https://www.indyturk.com/node/618386/d%C3%BCnyadan-sesler/abd-g%C3%B6lgesinde-stratejik-belirsizlik-honduras-tayvan-ile-ili%C5%9Fkilerini, (Erişim Tarihi: 16.12.2023).
  • Aytekin E. (2022, 08 08). Çin, Tayvan çevresinde başlattığı askeri tatbikatları sürdürdüğünü bildirdi. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/cin-tayvan-cevresinde-baslattigi-askeri-tatbikatlari-surdurdugunu-bildirdi/2656161, (Erişim Tarihi: 28.10.2023).
  • Bekkevold JI. (2022, 12 29). 5 Ways the U.S.-China Cold War Will Be Different From the Last One. https://foreignpolicy.com/2022/12/29/us-china-cold-war-bipolar-global-order-stability-biden-xi/, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
  • Berman N. (2023, 8 29). President Biden Has Banned Some U.S. Investment in China. Here’s What to Know. https://www.cfr.org/in-brief/president-biden-has-banned-some-us-investment-china-heres-what-know, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
  • Biden J. (2022, 09 18). 60 Minutes. (S. Pelley, Röportaj Yapan) CBS. Washington. https://www.cbsnews.com/news/china-biden-taiwan-remarks-angry-reaction/, (Erişim Tarihi: 28.10.2023).
  • BM. (2023, 12 1). COP28 Dubai'de kayıp ve zarar fonu konusunda çığır açan bir anlaşma ile başladı. https://turkiye.un.org/tr/254449-cop28-dubaide-kay%C4%B1p-ve-zarar-fonu-konusunda-%C3%A7%C4%B1%C4%9F%C4%B1r-a%C3%A7an-bir-anla%C5%9Fma-ile-ba%C5%9Flad%C4%B1, (Erişim Tarihi:13.12.2023).
  • Burck J., Uhlich T., Bals C., Höh N., Nascimento L. (2023). Climate Change Performance Index 2024. Germanwatch.
  • CBT. (2023, 12 4). US-China Relations in the Biden Era: A Timeline. https://www.china-briefing.com/news/us-china-relations-in-the-biden-era-a-timeline/, (Erişim Tarihi: 16.12.2023).
  • Chen DP. (2022). Trump, Biden, China: From A Wilsonian World Order To Jacksonian Nationalism. S. Hua içinde, The Political Logic Of The US-China Trade War. Maryland: Lexington Books.
  • Cheong D. (2022, 9 20). China files formal protest over Biden’s comments on defending Taiwan. https://www.straitstimes.com/asia/east-asia/china-lodges-complaint-after-biden-says-us-would-defend-taiwan-in-a-chinese-invasion, (Erişim Tarihi: 16.12.2023).
  • Chindea IA., Treyger E., Cohen RS., Curriden C., Klein K., Sanchez C., Holynska K. (2023). Great-Power Competition and Conflict in Latin America. Santa Monica: RAND CORPORATION.
  • Cole D. (2019, 05 13). Pompeo’s bombastic Arctic Council performance could prove an aberration — or a new normal. https://www.arctictoday.com/pompeos-bombastic-arctic-council-performance-could-prove-an-aberration-or-a-new-normal/, (Erişim Tarihi: 23.10.2023).
  • Crutzen PJ. (2002, 01 03). Geology of mankind. Nature (415).
  • Çalışkan E. (2022). Çin'in Tek Çin Politikası: Tayvan ve Hong Kong. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir: T.C. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası Güvenlik Ve Terörizm Anabilim Dalı.
  • Değer A., Anbar A. (2008). İklim Değişikliğinin Finansal Sektör Üzerindeki Etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergi, 7(23).
  • Eckstein D., Künzel V., Schäfer L., Winges M. (2019). Global Climate Risk Index 2020 Who Suffers Most from Extreme Weather Events? Münih: Germanwatch.
  • Ferguson N. (2023). Kıyamet. İstanbul: Kronik Kitap.
  • FMPRC. (2022, 09 23). Wang Yi Delivers a Speech at Asia Society. https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/202209/t20220924_10770946.html, (Erişim Tarihi: 26.10.2023).
  • Frontier Group (2021, 11 8). Renewables on the Rise 2021. https://frontiergroup.org/resources/renewables-rise-2021/, (Erişim Tarihi: 14.12. 2023).
  • İklim Haber (2022, 09 01). ABD İklim Elçisi Kerry Çin’i İklim İşbirliğini Sürdürmeye Çağırdı. https://www.iklimhaber.org/abd-iklim-elcisi-kerry-cini-iklim-isbirligini-surdurmeye-cagirdi/, (Erişim Tarihi: 28.10.2023).
  • IPCC (2001). Climate Change 2001: Synthesis report. Summary for Policymakers, An Assesment of IPCC. Intergovernmental Panel on Climate Change. New York: The Press Syndicate of the University of Cambridge. https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/07/WG1_TAR_FM.pdf, (Erişim Tarihi: 29.9.2023).
  • IPCC (2018, 10 8). IPCC Özel Raporu ve COP24: Hükümetlerin İklim İmtihanında Zorlu Süreç. https://www.iklimhaber.org/ipcc-ozel-raporu-ve-cop24-hukumetlerin-iklim-imtihaninda-zorlu-surec/, (Erişim Tarihi: 27.10.2023).
  • IPCC (2020). About The IPCC. https://www.ipcc.ch/about/, (Erişim Tarihi:28.10.2023).
  • IPCC (2023). Sections. In: Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Core Writing Team, H. Lee and J. Romero (eds.)]. Cenevre: IPCC.
  • Ismayılzada T. (2019). Soft Power And Conflict Trasnformation: the Case Of Taiwan. Yüksek Lisans Tezi . Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Barış Çalışmaları Anabilim Dalı.
  • Işık M. (2020, 03 13). Gri Bölge Savaşı. Stratejik Düşünce Enstitüsü: https://www.sde.org.tr/mithat-isik/genel/gri-bolge-savasi-kose-yazisi-16333, (Erişim Tarihi: 25.9.2023).
  • Kaplan R. (2000). The Coming Anarchy: Shattering the Dreams of the Post Cold War. New York: Ramdom House.
  • Kılıç C. (2009). Küresel İklim Değişikliği Çerçevesinde Sürdürülebilir Kalkınma Çabaları ve Türkiye. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10 (2)
  • Kohen A. (2019, 11 07). U.S. Withdraws From Paris Accord, Ceding Leadership To China. https://www.forbes.com/sites/arielcohen/2019/11/07/us-withdraws-from-paris-accord-ceding-leadership-to-china/#7215bcb873c1, (Erişim Tarihi: 12.12.2023).
  • Köksal E. (2022, 8 4). ABD, İklim Değişikliği ile Sıkı Bir Mücadeleye Girişiyor! https://www.rekabetregulasyon.com/abd-iklim-degisikligi-ile-siki-bir-mucadeleye-girisiyor/#_ftn3, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
  • Kwan R. (2022, 08 05). China halts military, climate ties with U.S. and sanctions Pelosi in fury over Taiwan visit. https://www.cnbc.com/2022/08/05/china-halts-climate-military-ties-over-pelosi-taiwan-visit.html, (Erişim Tarihi: 28.9.2023).
  • Lakhani N. (2023, 12 6). $700m pledged to loss and damage fund at Cop28 covers less than 0.2% needed. https://www.theguardian.com/environment/2023/dec/06/700m-pledged-to-loss-and-damage-fund-cop28-covers-less-than-02-percent-needed, (Erişim Tarihi: 16.12.2023).
  • Lee RC. (2021, 07 06). Taiwan’s China dependency is a double-edged sword. https://www.eastasiaforum.org/2021/07/06/taiwans-china-dependency-is-a-double-edged-sword/#:~:text=Taiwan's%20remarkable%20economic%20performance %20in,of%20negative%204.5%20per%20cent., (Erişim Tarihi: 28.9.2023).
  • Lin C. (2021). Production Of The Taiwanese Identity: The Role Of The Sunflower Movement. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Siyaset Çalışmaları Anabilim Dalı.
  • Lotus News (2022, 08 10). Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü: ABD, iklim değişikliği görüşmelerinin askıya alınmasının sonuçlarını üstlenmeli. https://www.ajanslotus.com/cin-disisleri-bakanligi-sozcusu-abd-iklim-degisikligi-gorusmelerinin-askiya-alinmasinin-sonuclarini-ustlenmeli, (Erişim Tarihi:28.9.2023).
  • Maizland L. (2022, 08 03). Why China-Taiwan Relations Are So Tense. https://www.cfr.org/backgrounder/china-taiwan-relations-tension-us-policy-biden#chapter-title-0-2, (Erişim Tarihi: 26.9.2023).
  • Malakoff D. (2022, 7 28). From dazzled to doubtful: New U.S. climate deal draws range of reactions. https://www.science.org/content/article/dazzled-doubtful-new-u-s-climate-deal-draws-range-reactions, (Erişim Tarihi:14.12.2023).
  • McGrath M. (2022, 06 16). Climate change: Bonn talks end in acrimony over compensation. https://www.bbc.com/news/science-environment-61819852, (Erişim Tarihi:28.9.2023).
  • Nixon R. (2011). Slow Violence And The Enviromentalism Of The Poor. Massachusetts, USA: Harvard University Press.
  • Nordhaus W. (2020). İklim Kumarı- Isınan Dünyada Risk, Belirsizlik ve İktisat. İstanbul: Doğan Kitap.
  • Oğuz CU. (2019, 8). Amerika Birleşik Devletleri’nin İklim Değişikliği Politikası: Sorumluluk ve İnkâr İkilemi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2).
  • Öcal OÇ. (2009). Taiwan's Economic Transformation After 1970s And Its Importance For Turkey. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı.
  • Öztürk M., Öztürk, A. (2019). Bmidçs’den Paris Anlaşması’na: Birleşmiş Milletler’in İklim Değişikliğiyle Mücadele Çabaları. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(4).
  • Richards JA., Jowahir T. (2023, 12 11). The Loss And Damage Fund And Pledges At Cop28: Shall I Compare Thee To A Summer’s Day? Or To The Annual Earnıngs Of A Megastar Footballer? https://www.lossanddamagecollaboration.org/pages/the-loss-and-damage-fund-and-pledges-at-cop28-shall-i-compare-thee-to-a-summers-day-or-to-the-annual-earnings-of-a-megastar- footballer#:~:text=It%20was%20 agreed %20there%20would, the%20majority %20to%20the%20F, (Erişim Tarihi: 18.12.2023).
  • Roberts KD. (2023, 10 20). We’re in a New Cold War. It’s Time Our Politicians Acted Like It. https://www.heritage.org/asia/commentary/were-new-cold-war-its-time-our-politicians-acted-it, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
  • Rogers K., Tankersley J. (2021, 08 29). ‘America Is Back,’ Biden Declared in June. The World Is About to Test Him. https://www.nytimes.com/2021/10/29/us/politics/biden-g20-summit.html, (Erişim Tarihi: 13.12.2023).
  • Sanger DE., Perlez J. (2017, 06 01). Trump Hands the Chinese a Gift: The Chance for Global Leadership. https://www.nytimes.com/2017/06/01/us/politics/climate-accord-trump-china-global-leadership.html?mcubz=2, (Erişim Tarihi:12.12.2023).
  • Siripurapu A., Berman, N. (2023, 9 26). https://www.cfr.org/backgrounder/contentious-us-china-trade-relationship, (Erişim Tarihi:14.12.2023).
  • Sohn LB. (1973). The Stockholm Declaration on the Human Environment. The Harvard International Law Journal, 14(3).
  • Stening T. (2023, 2 14). Are the US and China headed for a Cold War? https://news.northeastern.edu/2023/02/14/us-china-cold-war/, (Erişim Tarihi:14.12.2023).
  • Sun Y. (2021, 10 07). China not buying Biden’s ‘compartmentalized’ cooperation. https://asiatimes.com/2021/10/china-not-buying-bidens-compartmentalized-cooperation/, (Erişim Tarihi: 16.10.2023).
  • Susskind L. (1994). Environmental Diplomacy- Negotiating More Effective Global Agreements. New York, Oxford: Oxford University Press.
  • Swaine MD. (2017, 09 11). Chinese Attitudes Toward The U.S. Withdrawal From the Paris Climate Accords. https://www.hoover.org/research/chinese-attitudes-toward-us-withdrawal-paris-climate-accords, (Erişim Tarihi: 12.12.2023).
  • Temizer S. (2023, 6 21). AB, ABD ve NATO'dan iklim değişikliğinin güvenlik üzerindeki etkileriyle ortak mücadele adımı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ab-abd-ve-natodan-iklim-degisikliginin-guvenlik-uzerindeki-etkileriyle-ortak-mucadele-adimi/2928110, (Erişim Tarihi: 13.12.2023).
  • Tesnim (2022, 09 01). Çin, ABD ile Müzakerelere Yeniden Başlama Şartlarını Açıkladı. https://www.tasnimnews.com/tr/news/2022/09/01/2767936/%C3%A7in-abd-ile-m%C3%BCzakerelere-yeniden-ba%C5%9Flama-%C5%9Fartlar%C4%B1n%C4%B1-a%C3%A7%C4%B1klad%C4%B1, (Erişim Tarihi: 28.9.2023).
  • The Associated Press (2019, 11 05). Trump administration kick-starts formal withdrawal from Paris climate agreement. https://www.nbcnews.com/politics/politics-news/trump-administration-kick-starts-formal-withdrawal-paris-climate-agreement-n1076241, (Erişim Tarihi: 13.12.2023).
  • The Economist (2022, 11 24). America and China are talking again about climate change. https://www.economist.com/china/2022/11/24/america-and-china-are-talking-again-about-climate-change, (Erişim Tarihi: 11.12.2024).
  • TUIC (2021, 5 30). USA vs China: The New Cold War On The Horizon. https://www.tuicakademi.org/usa-vs-china-the-new-cold-war-on-the-horizon/, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
  • UN (2023). United Nations Conference on the Human Environment, 5-16 June 1972, Stockholm. https://www.un.org/en/conferences/environment/stockholm1972, (Erişim Tarihi: 12.12.2023).
  • Walker R. (Yöneten). (2020). USA vs China: The New Cold War On The Horizon (Belgesel)
  • Wilson EO. (1992). The Diversity Of Life. Londra: Penguin.
  • WMO (2019, 12 30). Home- Our Mandate- Climate. https://public.wmo.int/en/our-mandate/climate, (Erişim Tarihi:16.10.2023).
  • Yeşil Ekonomi (2023, 12 2). Kayıp ve zarar fonunda mutabakat sağlandı. https://yesilekonomi.com/kayip-ve-zarar-fonunda-mutabakat-saglandi/, (Erişim Tarihi: 13.12.2023).

Çin-ABD Rekabetinde Gri Bölge: İklim Değişikliği Müzakereleri

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 85 - 98, 31.12.2023

Öz

İnsanlığın karşılaştığı en büyük zorluk olarak nitelendirilen iklim değişikliği ile mücadelede küresel iş birliği yapılması gerekliliği bir gerçektir. Hem uluslararası sistemdeki konumları hem de iklim değişikliğine sebep olan karbon emisyonu hususunda en büyük pay sahibi ülkeler olmaları sebebiyle, normalde rakip olan Çin ve ABD’nin istisnai iş birliği tüm dünya için önemlidir. Ne var ki yakın zamanda yaşanan Tayvan krizinin akabinde ilk vazgeçilen de bu iş birliği olmuştur. Bu durum, iklim diplomasisinin sadece bilimsel değil aynı zamanda etik bir çerçeveden de incelenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

Tüm insanlığın ortak geleceğini etkileyen iklim değişikliği gibi bir konuda dahi küresel güçlerin dış politikalarının net olmadığı, ülkeler arası- hatta liderler arası- ilişkilere bağlı olarak dalgalanmalar gözlendiği söylenebilir. Uluslararası sistemde en önemli aktör olan devletlerin kimi zaman uluslararası sorunlar konusundaki duruşları, sorunların çözümü noktasında kısır döngüye sebep olmaktadır. Uluslararası örgütler zaman zaman küresel güçlerin etkisi altında önemli bildiriler ve anlaşmalar ortaya çıkarmayı başarmış olsa da somut adımlar atma hususunda “çıkar” ve “göreceli kazanç” anlayışı devreye girmiştir. Bu denklemde kuzey- güney ülkeleri arasındaki ilişkilere “çevresel (yeşil) adalet” kavramı da eklenmiştir.

İklim değişikliği sorununa karşı iş birliğine dayanan çok taraflı bir müzakere sürecinde özellikle Çin’in ve ABD’nin rolleri gelecek nesiller için son derece hayatidir. İklim değişikliği müzakereleri küresel rekabetten ayrı düşünülmemelidir. İklim değişikliği ile mücadelede önemli role sahip uluslararası örgütler ve anlaşmalar bu açıdan küresel güçler için yeni bir mücadele alanı haline gelmiştir. Bu çalışmada Çin ve ABD bağlamında küresel güçlerin iklim değişikliği mücadelesindeki tutarsız duruşları 2022’deki Tayvan krizi ışığında incelenecektir.

Teşekkür

Değerli tez danışmanım ve akademik rehberim Mehmet Ali UĞUR'a, desteğini hep hissettiren sevgili eşim Merve'ye ve gelecek için kaygılanmama vesile olan bal oğlum Deniz Çınar'a teşekkür ederim.

Kaynakça

  • Abbott C., Rogers P., Sloboda J. (2006). Global Responses to Global Threats: Sustainable Security for the 21st Century. Oxford Research Group.
  • ABC News. (2021, 11 10). Tuvalu's foreign minister Simon Kofe gives COP26 speech knee-deep in the sea to show nation on frontline of climate crisis. https://www.abc.net.au/news/2021-11-10/tuvalu-minister-makes-cop26-speech-from-sea/100608344, (Erişim Tarihi: 29.10.2023).
  • Aguilera-Castillo A. ve Gil-Barragan JM. (2018, 11 5). China’s Policy Paper on Latin America and the Caribbean: Ten Years After. E-International Relations.
  • Akgün T. (2023, 8 10). Biden iklim kriziyle ilgili "pratikte" ulusal acil durum ilan ettiğini söyledi. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/biden-iklim-kriziyle-ilgili-pratikte-ulusal-acil-durum-ilan-ettigini-soyledi/2964757, (Erişim Tarihi: 13.12.2023).
  • Akın A. (2022, 07 21). Gri Bölgede Gri Bölge Stratejisi, Taktikleri ve Harekatları. https://www.stratejikanalizmerkezi.com/gri-bolgede-gri-bolge-stratejisi-taktikleri-ve-harekatlari/, (Erişim Tarihi: 26.10.2022).
  • Art HW. (1995). The Dictionary Of Ecology And Environmental Science. New York: Holt Paperbacks.
  • Aslan H. (2023, 3 23). ABD gölgesinde "stratejik belirsizlik": Honduras, Tayvan ile ilişkilerini keserek Çin'e yakınlaştı. https://www.indyturk.com/node/618386/d%C3%BCnyadan-sesler/abd-g%C3%B6lgesinde-stratejik-belirsizlik-honduras-tayvan-ile-ili%C5%9Fkilerini, (Erişim Tarihi: 16.12.2023).
  • Aytekin E. (2022, 08 08). Çin, Tayvan çevresinde başlattığı askeri tatbikatları sürdürdüğünü bildirdi. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/cin-tayvan-cevresinde-baslattigi-askeri-tatbikatlari-surdurdugunu-bildirdi/2656161, (Erişim Tarihi: 28.10.2023).
  • Bekkevold JI. (2022, 12 29). 5 Ways the U.S.-China Cold War Will Be Different From the Last One. https://foreignpolicy.com/2022/12/29/us-china-cold-war-bipolar-global-order-stability-biden-xi/, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
  • Berman N. (2023, 8 29). President Biden Has Banned Some U.S. Investment in China. Here’s What to Know. https://www.cfr.org/in-brief/president-biden-has-banned-some-us-investment-china-heres-what-know, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
  • Biden J. (2022, 09 18). 60 Minutes. (S. Pelley, Röportaj Yapan) CBS. Washington. https://www.cbsnews.com/news/china-biden-taiwan-remarks-angry-reaction/, (Erişim Tarihi: 28.10.2023).
  • BM. (2023, 12 1). COP28 Dubai'de kayıp ve zarar fonu konusunda çığır açan bir anlaşma ile başladı. https://turkiye.un.org/tr/254449-cop28-dubaide-kay%C4%B1p-ve-zarar-fonu-konusunda-%C3%A7%C4%B1%C4%9F%C4%B1r-a%C3%A7an-bir-anla%C5%9Fma-ile-ba%C5%9Flad%C4%B1, (Erişim Tarihi:13.12.2023).
  • Burck J., Uhlich T., Bals C., Höh N., Nascimento L. (2023). Climate Change Performance Index 2024. Germanwatch.
  • CBT. (2023, 12 4). US-China Relations in the Biden Era: A Timeline. https://www.china-briefing.com/news/us-china-relations-in-the-biden-era-a-timeline/, (Erişim Tarihi: 16.12.2023).
  • Chen DP. (2022). Trump, Biden, China: From A Wilsonian World Order To Jacksonian Nationalism. S. Hua içinde, The Political Logic Of The US-China Trade War. Maryland: Lexington Books.
  • Cheong D. (2022, 9 20). China files formal protest over Biden’s comments on defending Taiwan. https://www.straitstimes.com/asia/east-asia/china-lodges-complaint-after-biden-says-us-would-defend-taiwan-in-a-chinese-invasion, (Erişim Tarihi: 16.12.2023).
  • Chindea IA., Treyger E., Cohen RS., Curriden C., Klein K., Sanchez C., Holynska K. (2023). Great-Power Competition and Conflict in Latin America. Santa Monica: RAND CORPORATION.
  • Cole D. (2019, 05 13). Pompeo’s bombastic Arctic Council performance could prove an aberration — or a new normal. https://www.arctictoday.com/pompeos-bombastic-arctic-council-performance-could-prove-an-aberration-or-a-new-normal/, (Erişim Tarihi: 23.10.2023).
  • Crutzen PJ. (2002, 01 03). Geology of mankind. Nature (415).
  • Çalışkan E. (2022). Çin'in Tek Çin Politikası: Tayvan ve Hong Kong. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir: T.C. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası Güvenlik Ve Terörizm Anabilim Dalı.
  • Değer A., Anbar A. (2008). İklim Değişikliğinin Finansal Sektör Üzerindeki Etkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergi, 7(23).
  • Eckstein D., Künzel V., Schäfer L., Winges M. (2019). Global Climate Risk Index 2020 Who Suffers Most from Extreme Weather Events? Münih: Germanwatch.
  • Ferguson N. (2023). Kıyamet. İstanbul: Kronik Kitap.
  • FMPRC. (2022, 09 23). Wang Yi Delivers a Speech at Asia Society. https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/202209/t20220924_10770946.html, (Erişim Tarihi: 26.10.2023).
  • Frontier Group (2021, 11 8). Renewables on the Rise 2021. https://frontiergroup.org/resources/renewables-rise-2021/, (Erişim Tarihi: 14.12. 2023).
  • İklim Haber (2022, 09 01). ABD İklim Elçisi Kerry Çin’i İklim İşbirliğini Sürdürmeye Çağırdı. https://www.iklimhaber.org/abd-iklim-elcisi-kerry-cini-iklim-isbirligini-surdurmeye-cagirdi/, (Erişim Tarihi: 28.10.2023).
  • IPCC (2001). Climate Change 2001: Synthesis report. Summary for Policymakers, An Assesment of IPCC. Intergovernmental Panel on Climate Change. New York: The Press Syndicate of the University of Cambridge. https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/07/WG1_TAR_FM.pdf, (Erişim Tarihi: 29.9.2023).
  • IPCC (2018, 10 8). IPCC Özel Raporu ve COP24: Hükümetlerin İklim İmtihanında Zorlu Süreç. https://www.iklimhaber.org/ipcc-ozel-raporu-ve-cop24-hukumetlerin-iklim-imtihaninda-zorlu-surec/, (Erişim Tarihi: 27.10.2023).
  • IPCC (2020). About The IPCC. https://www.ipcc.ch/about/, (Erişim Tarihi:28.10.2023).
  • IPCC (2023). Sections. In: Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Core Writing Team, H. Lee and J. Romero (eds.)]. Cenevre: IPCC.
  • Ismayılzada T. (2019). Soft Power And Conflict Trasnformation: the Case Of Taiwan. Yüksek Lisans Tezi . Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Barış Çalışmaları Anabilim Dalı.
  • Işık M. (2020, 03 13). Gri Bölge Savaşı. Stratejik Düşünce Enstitüsü: https://www.sde.org.tr/mithat-isik/genel/gri-bolge-savasi-kose-yazisi-16333, (Erişim Tarihi: 25.9.2023).
  • Kaplan R. (2000). The Coming Anarchy: Shattering the Dreams of the Post Cold War. New York: Ramdom House.
  • Kılıç C. (2009). Küresel İklim Değişikliği Çerçevesinde Sürdürülebilir Kalkınma Çabaları ve Türkiye. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10 (2)
  • Kohen A. (2019, 11 07). U.S. Withdraws From Paris Accord, Ceding Leadership To China. https://www.forbes.com/sites/arielcohen/2019/11/07/us-withdraws-from-paris-accord-ceding-leadership-to-china/#7215bcb873c1, (Erişim Tarihi: 12.12.2023).
  • Köksal E. (2022, 8 4). ABD, İklim Değişikliği ile Sıkı Bir Mücadeleye Girişiyor! https://www.rekabetregulasyon.com/abd-iklim-degisikligi-ile-siki-bir-mucadeleye-girisiyor/#_ftn3, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
  • Kwan R. (2022, 08 05). China halts military, climate ties with U.S. and sanctions Pelosi in fury over Taiwan visit. https://www.cnbc.com/2022/08/05/china-halts-climate-military-ties-over-pelosi-taiwan-visit.html, (Erişim Tarihi: 28.9.2023).
  • Lakhani N. (2023, 12 6). $700m pledged to loss and damage fund at Cop28 covers less than 0.2% needed. https://www.theguardian.com/environment/2023/dec/06/700m-pledged-to-loss-and-damage-fund-cop28-covers-less-than-02-percent-needed, (Erişim Tarihi: 16.12.2023).
  • Lee RC. (2021, 07 06). Taiwan’s China dependency is a double-edged sword. https://www.eastasiaforum.org/2021/07/06/taiwans-china-dependency-is-a-double-edged-sword/#:~:text=Taiwan's%20remarkable%20economic%20performance %20in,of%20negative%204.5%20per%20cent., (Erişim Tarihi: 28.9.2023).
  • Lin C. (2021). Production Of The Taiwanese Identity: The Role Of The Sunflower Movement. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Siyaset Çalışmaları Anabilim Dalı.
  • Lotus News (2022, 08 10). Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü: ABD, iklim değişikliği görüşmelerinin askıya alınmasının sonuçlarını üstlenmeli. https://www.ajanslotus.com/cin-disisleri-bakanligi-sozcusu-abd-iklim-degisikligi-gorusmelerinin-askiya-alinmasinin-sonuclarini-ustlenmeli, (Erişim Tarihi:28.9.2023).
  • Maizland L. (2022, 08 03). Why China-Taiwan Relations Are So Tense. https://www.cfr.org/backgrounder/china-taiwan-relations-tension-us-policy-biden#chapter-title-0-2, (Erişim Tarihi: 26.9.2023).
  • Malakoff D. (2022, 7 28). From dazzled to doubtful: New U.S. climate deal draws range of reactions. https://www.science.org/content/article/dazzled-doubtful-new-u-s-climate-deal-draws-range-reactions, (Erişim Tarihi:14.12.2023).
  • McGrath M. (2022, 06 16). Climate change: Bonn talks end in acrimony over compensation. https://www.bbc.com/news/science-environment-61819852, (Erişim Tarihi:28.9.2023).
  • Nixon R. (2011). Slow Violence And The Enviromentalism Of The Poor. Massachusetts, USA: Harvard University Press.
  • Nordhaus W. (2020). İklim Kumarı- Isınan Dünyada Risk, Belirsizlik ve İktisat. İstanbul: Doğan Kitap.
  • Oğuz CU. (2019, 8). Amerika Birleşik Devletleri’nin İklim Değişikliği Politikası: Sorumluluk ve İnkâr İkilemi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2).
  • Öcal OÇ. (2009). Taiwan's Economic Transformation After 1970s And Its Importance For Turkey. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı.
  • Öztürk M., Öztürk, A. (2019). Bmidçs’den Paris Anlaşması’na: Birleşmiş Milletler’in İklim Değişikliğiyle Mücadele Çabaları. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(4).
  • Richards JA., Jowahir T. (2023, 12 11). The Loss And Damage Fund And Pledges At Cop28: Shall I Compare Thee To A Summer’s Day? Or To The Annual Earnıngs Of A Megastar Footballer? https://www.lossanddamagecollaboration.org/pages/the-loss-and-damage-fund-and-pledges-at-cop28-shall-i-compare-thee-to-a-summers-day-or-to-the-annual-earnings-of-a-megastar- footballer#:~:text=It%20was%20 agreed %20there%20would, the%20majority %20to%20the%20F, (Erişim Tarihi: 18.12.2023).
  • Roberts KD. (2023, 10 20). We’re in a New Cold War. It’s Time Our Politicians Acted Like It. https://www.heritage.org/asia/commentary/were-new-cold-war-its-time-our-politicians-acted-it, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
  • Rogers K., Tankersley J. (2021, 08 29). ‘America Is Back,’ Biden Declared in June. The World Is About to Test Him. https://www.nytimes.com/2021/10/29/us/politics/biden-g20-summit.html, (Erişim Tarihi: 13.12.2023).
  • Sanger DE., Perlez J. (2017, 06 01). Trump Hands the Chinese a Gift: The Chance for Global Leadership. https://www.nytimes.com/2017/06/01/us/politics/climate-accord-trump-china-global-leadership.html?mcubz=2, (Erişim Tarihi:12.12.2023).
  • Siripurapu A., Berman, N. (2023, 9 26). https://www.cfr.org/backgrounder/contentious-us-china-trade-relationship, (Erişim Tarihi:14.12.2023).
  • Sohn LB. (1973). The Stockholm Declaration on the Human Environment. The Harvard International Law Journal, 14(3).
  • Stening T. (2023, 2 14). Are the US and China headed for a Cold War? https://news.northeastern.edu/2023/02/14/us-china-cold-war/, (Erişim Tarihi:14.12.2023).
  • Sun Y. (2021, 10 07). China not buying Biden’s ‘compartmentalized’ cooperation. https://asiatimes.com/2021/10/china-not-buying-bidens-compartmentalized-cooperation/, (Erişim Tarihi: 16.10.2023).
  • Susskind L. (1994). Environmental Diplomacy- Negotiating More Effective Global Agreements. New York, Oxford: Oxford University Press.
  • Swaine MD. (2017, 09 11). Chinese Attitudes Toward The U.S. Withdrawal From the Paris Climate Accords. https://www.hoover.org/research/chinese-attitudes-toward-us-withdrawal-paris-climate-accords, (Erişim Tarihi: 12.12.2023).
  • Temizer S. (2023, 6 21). AB, ABD ve NATO'dan iklim değişikliğinin güvenlik üzerindeki etkileriyle ortak mücadele adımı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ab-abd-ve-natodan-iklim-degisikliginin-guvenlik-uzerindeki-etkileriyle-ortak-mucadele-adimi/2928110, (Erişim Tarihi: 13.12.2023).
  • Tesnim (2022, 09 01). Çin, ABD ile Müzakerelere Yeniden Başlama Şartlarını Açıkladı. https://www.tasnimnews.com/tr/news/2022/09/01/2767936/%C3%A7in-abd-ile-m%C3%BCzakerelere-yeniden-ba%C5%9Flama-%C5%9Fartlar%C4%B1n%C4%B1-a%C3%A7%C4%B1klad%C4%B1, (Erişim Tarihi: 28.9.2023).
  • The Associated Press (2019, 11 05). Trump administration kick-starts formal withdrawal from Paris climate agreement. https://www.nbcnews.com/politics/politics-news/trump-administration-kick-starts-formal-withdrawal-paris-climate-agreement-n1076241, (Erişim Tarihi: 13.12.2023).
  • The Economist (2022, 11 24). America and China are talking again about climate change. https://www.economist.com/china/2022/11/24/america-and-china-are-talking-again-about-climate-change, (Erişim Tarihi: 11.12.2024).
  • TUIC (2021, 5 30). USA vs China: The New Cold War On The Horizon. https://www.tuicakademi.org/usa-vs-china-the-new-cold-war-on-the-horizon/, (Erişim Tarihi: 14.12.2023).
  • UN (2023). United Nations Conference on the Human Environment, 5-16 June 1972, Stockholm. https://www.un.org/en/conferences/environment/stockholm1972, (Erişim Tarihi: 12.12.2023).
  • Walker R. (Yöneten). (2020). USA vs China: The New Cold War On The Horizon (Belgesel)
  • Wilson EO. (1992). The Diversity Of Life. Londra: Penguin.
  • WMO (2019, 12 30). Home- Our Mandate- Climate. https://public.wmo.int/en/our-mandate/climate, (Erişim Tarihi:16.10.2023).
  • Yeşil Ekonomi (2023, 12 2). Kayıp ve zarar fonunda mutabakat sağlandı. https://yesilekonomi.com/kayip-ve-zarar-fonunda-mutabakat-saglandi/, (Erişim Tarihi: 13.12.2023).
Toplam 69 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Çevre Yönetimi (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Orçun Emrah Eren 0000-0003-3725-180X

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2023
Gönderilme Tarihi 25 Kasım 2023
Kabul Tarihi 28 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 3 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Eren, O. E. (2023). Çin-ABD Rekabetinde Gri Bölge: İklim Değişikliği Müzakereleri. Sürdürülebilir Çevre Dergisi, 3(2), 85-98.
AMA Eren OE. Çin-ABD Rekabetinde Gri Bölge: İklim Değişikliği Müzakereleri. Çevre. Aralık 2023;3(2):85-98.
Chicago Eren, Orçun Emrah. “Çin-ABD Rekabetinde Gri Bölge: İklim Değişikliği Müzakereleri”. Sürdürülebilir Çevre Dergisi 3, sy. 2 (Aralık 2023): 85-98.
EndNote Eren OE (01 Aralık 2023) Çin-ABD Rekabetinde Gri Bölge: İklim Değişikliği Müzakereleri. Sürdürülebilir Çevre Dergisi 3 2 85–98.
IEEE O. E. Eren, “Çin-ABD Rekabetinde Gri Bölge: İklim Değişikliği Müzakereleri”, Çevre, c. 3, sy. 2, ss. 85–98, 2023.
ISNAD Eren, Orçun Emrah. “Çin-ABD Rekabetinde Gri Bölge: İklim Değişikliği Müzakereleri”. Sürdürülebilir Çevre Dergisi 3/2 (Aralık 2023), 85-98.
JAMA Eren OE. Çin-ABD Rekabetinde Gri Bölge: İklim Değişikliği Müzakereleri. Çevre. 2023;3:85–98.
MLA Eren, Orçun Emrah. “Çin-ABD Rekabetinde Gri Bölge: İklim Değişikliği Müzakereleri”. Sürdürülebilir Çevre Dergisi, c. 3, sy. 2, 2023, ss. 85-98.
Vancouver Eren OE. Çin-ABD Rekabetinde Gri Bölge: İklim Değişikliği Müzakereleri. Çevre. 2023;3(2):85-98.