Liselerde Görev Yapan Okul Müdürlerinin Mizah Tarzları İle Öğretim Liderliği Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 3, 31 - 46, 01.09.2015

Ergün Recepoğlu

https://doi.org/10.30703/cije.321373

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin mizah tarzları ile liderlik davranışları arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığının tespit edilmesidir. Araştırmanın örneklemini Karabük, Sinop ve Çankırı illerinde liselerde görev yapan 203 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada verilerinin toplanması amacıyla “Mizah Tarzları Anketi” ve “Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları Anketi” kullanılmıştır. Sonuçlar okul müdürlerinin mizah tarzları ile öğretim liderliği davranışları arasında anlamlı ve pozitif yönde bir ilişkiye işaret etmektedir. Belirgin bir şekilde üretici tarza sahip okul müdürleriyle çalışan öğretmenlerin okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarına ilişkin puanları en yüksek düzeyde iken mizahi olmayan tarza sahip okul müdürleriyle çalışan öğretmenlerin okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarına ilişkin puanları ise en düşük düzeydedir. Sonuçlar okul müdürlerinin mizah tarzlarının öğretim liderliği davranışlarını sergileme düzeylerini belirlemede önemli bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mizah, Liderlik, Okul müdürü, Öğretmen.

An Analysis of the Relationship between Humor Styles of High School Principals and Their Leadership Behaviors

Öz

The aim of this research is to determine whether there is a meaningful difference or not
between humor styles of school principals and their leadership behaviors. The sample
population of the research is 203 teachers who work in high schools in Karabük, Sinop,
Çankırı provinces. As a data collection instrument “Humor Styles Survey” and “Instructional
Leadership Behaviors Questionnaire” were used. The findings of the research point out a
meaningful and a positive relationship between humor styles of school principals and their
instructional leadership behaviors. Evidently, the instructional leadership rating of the
teachers who work with the principals who have producer humor style is the highest while
instructional leadership rating of teachers who work with the principals who have
nonhumorous style is the lowest. Results show that humor styles of school principals have a
significant effect on determining the level of instructional leadership behaviors. 

Anahtar Kelimeler

Humor, Leadership, School principal

Kaynakça

• Akün, D. (1997). 9-11 yaş çocuklarında mizah duygusunun gelişimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Avolio, B. J., Howell, J. M. & Sosik, J. J. (1999). A funny thing happened on the way to the bottom line: humor as a moderator of leadership style effects. Academy of Management Journal, 42(2), 219–228.
• Avşar, V. (2008). Öğretmen adaylarının mizah tarzları ve cinsiyet rolleri ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, İ. (2006). Türkçe derslerinde mizah kullanımının öğrenci tutum ve başarısına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitsü, İzmir.
• Babad, E. Y. (1974). A multi-method approach to the assessment of humor: A critical look at humor tests. Journal of Personality, 42, 618–632.
• Başaran, İ. E. (1998). Yönetimde insan ilişkileri, yönetsel davranış. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım (Basım: Aydan Web Tesisleri).
• Bateman, W. K. (2006). The relationship between a sense of humor and situational leadership styles, flexibility and effectiveness (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3244422)
• Barbour, G. (1998). Want to be a succesful manager? Now that’s a laughing matter. Public Management, 80(7), 6-9.
• Bass, B. M. (1990). Bass and Stodgill’s handbook of leadership: Theory, research and managerial applications. New York, NY: Free Press.
• Benham, K. (1993). The relationship of leadership style, change and use of humor in health care executives (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9324822)
• Bolinger, B. S. (2001). Humor and leadership: A gender-based investifation of correlation between the attribute of humor and effective leadership (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9324822)
• Boysan, A. (1990). Paldır güldür mizah söyleşileri (3. baskı). İstanbul: Bas.
• Caudron, S. (1992). Humor is healthy in the workplace. Personnel Journal, 71(6), 63–68. Clouse, R. W and Spurgeon, K. L. (1995). Corporate analysis of humor. Psychology - A Journal of Human Behaviour, 32(3-4), 1-24.
• Conger, J. A. (1989). The charismatic leader: Beyond the mystique of exceptional leadership. San Francisco CA: Jossey-Bass.
• Cross, M. (1989). Leadership perceptions: The role of humor. (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9019774)
• Çelik, V. (2000). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem.
• Çelik, E. (2006). Fizik öğretiminde bilgisayar destekli mizahın öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Decker, W. H. (1986). Sex conflict and impressions of managers' aggressive humor. The Psychological Record, 36(4), 483-490.
• Decker, W. H. (1987). Managerial humor and subordinate satisfaction. Social Behavior and Personality: An International Journal, 15, 225-232.
• Decker, W. H. (1991). Style, gender, and humor effects in evaluating leaders. The Mid – Atlantic Journal of Business, 27(2), 117.
• Decker, W. H. & Rotondo, D. M. (1999). Use of humor at work: Predictors and implications. Psychological Reports, 84(3), 961-968.
• Decker, W. H. & Rotondo, D. M. (2001). Relationships among gender, type of humor and perceived leader effectiveness. Journal of Managerial Issues, 13(4), 450–465. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE
• Duncan, W. J. (1982). Humor in management: Prospects for administrative practice and research. Duncan, W. J. (1984). Perceived humor and social network patterns in a sample of task-oriented groups: A reexamination of prior research. Human Relations, 27(11), 895–907.
• Duncan, W. J. & Feisal, J. P. (1989). No laughing matter: Patterns of humor in the workplace. Organizational Dynamics, 17(4), 18–30.
• Durmuş, Y. (2000). Mizah duygusu ile başaçıkma stratejileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Dwyer, T. (1991). Humor, power and change in organizations. Human Relations, 44(1), 1–19.
• Ellis, A. (1991). The relationship between nursing education administrator’s use of humor and their leadership effectiveness as perceived by faculty (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9218005)
• Eren, E. (1991). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını.
• Eren, E. (2003). Yönetim ve organizasyon: Çağdaş ve küresel yaklaşımlar. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• Eroğlu, E. (2008). Muzaffer İzgü’nün çocuk kitaplarının mizah unsurları yönüyle incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Farrell, L. (1998). You’ve got to be kidding: Humor as a fundamental management tool. Records Management Quarterly, 32(3), 3–8.
• Franklin, D. D. (2008) Do leaders use more humor (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3304476)
• Gunning, B. L. (2001). The role that humor plays in shaping organizational culture. (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3036377)
• Gruner, C. (1997). The game of humor: A comprehensive theory of why we laugh. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers.
• Hogan, R., Curphy, G. J. & Hogan, J. (1994). What we know about leadership: effectiveness and personality. American Psychologist, 49(6), 493–504.
• Holmes, J. (2007). Humour and the construction of maori leadership at work. Leadership, 3(1), 5-27.
• Holmes, J. & Marra, M. (2006). Humor and leadership style. Humor: International Journal of Humor Research, 19(2), 119-138.
• Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (1991). Educational administration theory, research, and practice. MC Graw-Hill Inc.
• Hurren, B. L. (2001). The effects of principals’ humor on teacher’s job satisfaction (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3042753)
• Hurren, B. L. (2006). The effects of principals’ humor on teacher’s job satisfaction. Educational Studies, 32(4), 373–385.
• İlhan, T. (2005). Öznel iyi oluşa dayalı mizah tarzları modeli. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karagöz, O. (2009). İlköğretim Türkçe öğretmenlerinin mizah tarzları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kahn, W. (1989). Toward a sense of organizational humor: Implications for organizational diagnosis and change. The Journal of Applied Behavioral Science, 25(1), 45–63.
• Kent, S. H. (1993). An investigation of the relationship between humor style and effectiveness of elementary school principals as perceived by teachers in Georgia. (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9416267).
• Koestler, A. (1997). Mizah yaratma eylemi (Çev. S. Kabakçıoğlu - Ö. Kabakçıoğlu) İstanbul: İris Yayıncılık.
• Koonce, W. J. (1997). The relationship between principals’humor styles and school climate in elementary schools (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9731494)
• Küçükbayındır, Z. (2003). The effect of humour training on job satisfaction and organizational climate. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Lake, E. (2008). Leading with humor: A quantitative, correlational study of humor styles and organizational culture (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3313925).
• Lindop, B. (1969). Qualities of the leader. In O. T. Jarvis (Ed.) Elementary School Administration. WM. C. Brown Company Publishers.
• Martin, R. A. (2004). Sense of humor and physical health: Theoretical issues recent findings. and future directions. Humor: Intemational Journal of Humor Research, 17(1-2), 1–19.
• Martin R. A. (2007). The psychology of humor: An integrative approach. San Diego, CA: Elsevier Academic Press.
• Mertz, D. J. C. (2000). Teachers’ perceptions of principals’ humor style: Its effect on teacher satisfaction and burnout. (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9991715)
• Morreall, J. (1997). Gülmeyi ciddiye almak (Çev. K. Aysevener, Ş. Soyer). İstanbul: İris Yayıncılık.
• Murphy, M. (1986). The functions of humor in the workplace (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3035633050)
• Özdemir, S. ve Recepoğlu, E. (2010). Örgütsel sağlık ve mizah. V. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi Bildiriler Kitabı, 01-02 Mayıs 2010, Antalya.
• Pakalın, M. Z. (1971). Osmanlı tarih deyimleri ve terimleri sözlüğü. C. II. İstanbul: MEB Yayınları.
• Par, A. H. (1990). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik sözlük. İstanbul: Serhat Kitap Yayın-Dağıtım.
• Philbrick, K. T. (1989). The use of humor and effective leadership styles (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9021898)
• Phillips, K. A. (2000). The use of humor and effective leadership styles by elementary principals in central florida (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No.9977824)
• Puderbaugh, A. (2006). The relationship between supervisor’s humor styles and subordinate job satisfaction. (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3208068)
• Rahmani, L. (1994). Humor styles and managerial effectiveness. (Doctoral dissertation, University of LaVerne, 1992). Dissertation Abstracts International. 55(5), 1161.
• Recepoğlu, E. (2011). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin mizah tarzları ile öğretim liderliği davranışları ve okulun örgütsel sağlığı arasındaki ilişki. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Romero, E. J. & Cruthirds, K. W. (2006). The use of humor in the workplace. Academy of Management Perspectives, 20(2), 58-69.
• Ruch, W. (1998). Sense of humor: A new look at an old concept. W. Ruch, (Ed). The Sense of Humor. New York: Mouton de Gruyter.
• Safferstone, M. J. (1999). Did you hear the ohe about….? Leading with humor pay dividends. Academy of Management Executive, 13(4), 103-104.
• Sala, F. (2000). Relationship between executives’ spontaneous use of humor and effective leadership (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9965659)
• Savaş, S. (2009). İlköğretim 7. sınıf Türkçe derslerinde mizah kullanımının öğrenci tutum ve başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Shamir, B. (1995). Social distance and charisma: Theoretical notes and an exploratory study. Leadership Quarterly, 6(1), 19-48.
• Southam, M. A. (2001). The use of humor by occupational therapists to promote adaptation in their adult clients with physical disabilities. (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 304765430)
• Spurgeon, K. (1998). Humor versus burnout: An organizational anaylsis of principals and teachers. (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9831984)
• Stogdill, R. M. (1974). Handbook of leadership: A survey of the literature. New York: Free Press.
• Sümer, M. (2008). Okulöncesi öğretmenliği öğrencilerinin stresle başa çıkma stilleri ve bazı değişkenlere göre mizah tarzlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Şişman, M. (2004). Öğretim liderliği. (2.Baskı) Ankara: Pegem.
• Teehan, R. E. (2006). The relationship between emotional intelligence, sense of humor and job satisfactiıon in masters of business students at a midwestern university (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3215971).
• Topuz, S. (1995). Popülerlik, mizah duygusu ve akademik başarı arasındaki ilişki (The relation among popularity, sense of humor and academic achievement). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tümkaya, S. (2006a). Öğretim elemanlarının mizah tarzları ve mizahı yordayıcı değişkenler. Eğitim Araştırmaları, 23, 200–208.
• Tümkaya, S. (2006b). İş ortamı ve mizah yoluyla başa çıkmanın öğretim elemanlarındaki tükenmişlikle ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(3), 889–910.
• Tümkaya, S. (2011). Humor styles and socio-demographic variables as predictors of subjective well-being of Turkish university students. Education and Science,36(160), 158-170.
• Türk Dil Kurumu. (2009b). Gülmece. Web:http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=veritbn&kelimesec=143826 adresinden 17.03.2012 tarihinde alınmıştır.
• Vecchio, R. P., Justin, J. E., & Pearce, C. L. (2009). The influence of leader humor on relationships between leader behavior and follower outcomes. Journal of Managerial Issues, 21(2), 171–194. Web: http://www.entrepreneur.com/tradejournals/article/202072965.html adresinden 12.15.2010 tarihinde alınmıştır.
• Vickers, P. C. (2004). The use of humor as a leadership tool by Florida public school principals (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3144895).
• Vinson, G. A. (2006). Aggressive humor and workplace leadership: Investigating the types and outcomes of workplace leaders’ aggressive humor. Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3220044).
• Vinton, K. (1989). Situational leadership theory: An examination of a prescriptive theory. Journal of Applied Psychology, 72(3), 444-451.
• Williams, R. A. & Clouse, R. W. (1991). Humor as a management technique: Its impact on school culture and climate. Report No. EA 023 388 (Nashville, TN, Metropolitan NashvilleDavidson County Schools) (ERIC Document Reproduction Service No. ED 337 866).
• Williams, R. A. (1994). The perceived value of administrator humor to school climate (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9429737)
• Yarwood, D. L. (1995). Humor and administration: A serious inquiry into unofficial organizational communication. Public Administration Review, 55(1), 81–90.
• Yerlikaya, N. (2007). Lise öğrencilerinin mizah tarzları ile stresle başaçıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yip, J. A & Martin, R. A. (2005). Sense of humor, emotional intelligence, and social competence. Journal of Research in Personality 40, 1202–1208.
• Ziegler, V. F. (1982). A study of the relationship of principals’ self-report humor scores and their leadership styles as perceived by teachers (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 8227571)
• Ziegler, V., Boardman, G. & Thomas, M. D. (1985). Humor, leadership, and school climate. Clearing House, 58, 346–348.
• Ziegler, V. & Boardman, G. (1986). Humor: the seventh sense in leadership. National Forum of Educational Administration and Supervision, 2(2), 11–15.