Montessori Eğitim Programına Devam Eden Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Bilimsel Süreç Becerilerindeki Değişimin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 1172 - 1186, 20.12.2019

Aycan Buldur

Öz

Okul öncesi dönemde geliştirilmesi gereken en önemli
becerilerden biri bilimsel süreç becerileridir. 
Montessori yaklaşımı çocukların tüm gelişim alanlarını destekler ve
temel bilişsel süreç becerilerine katkıda bulunur. Bu çalışmada okul öncesi
eğitimine devam eden 48-72 aylık çocukların bilimsel süreç becerilerinin Montessori
eğitim programı sürecinde incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu bir ilin
merkezinde yer alan bir devlet anaokulunun Montessori sınıfında öğrenim gören
14 çocuk ve Montessori anaokulunda bulunan 4 Montessori sınıfında öğrenim gören
46 çocuk olmak üzere 60 çocuk oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak
Aydoğdu ve Karakuş (2017) tarafından geliştirilen, geçerlilik ve güvenilirlik
çalışmaları yapılmış olan " Okulöncesi Öğrencilerine Yönelik Temel Beceri
Ölçeği (OÖYTBÖ)" kullanılmıştır. Bu ölçekte; gözlem, sınıflama, çıkarım yapma,
ölçme ve tahmin becerilerine yönelik 20 soru yer almaktadır. Çocukların ön
uygulama ve son uygulama puan ortalamaları arasında; sınıflama, ölçme, gözlem,
çıkarım ve tahmin becerilerinde son uygulama lehine anlamlı farklılıklar tespit
edilmiştir.Bu bulgu çocukların bilimsel süreç becerilerinde Montessori okulunda
aldıkları eğitim sonrasında eğitim öncesine kıyasla önemli bir gelişim olduğunu
göstermektedir.  Cinsiyet değişkenine
bakıldığında ölçeğin tüm boyutlarında, kız ve erkek öğrencilerin ön uygulama ve
son uygulama puan ortalamaları arasında anlamlı farklılık olmadığı
belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim, Montessori Eğitimi, Bilimsel Süreç Becerileri

Kaynakça

• Akman, B. (2002). Okul öncesi dönemde matematik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,23, 244-248.
• Akman, B., Üstün, E. ve Güler, T. (2003). 6 yaş çocuklarının bilimsel süreçlerini kullanma yetenekleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,24, 11-14.
• Akman, B., Uyanık- Balat G., Güler T., (ed), (2011) Okulöncesi dönemde fen eğitimi, Ankara: Pegem Akademi.
• Aydoğdu, B., ve Karakuş, F. (2017). Okulöncesi öğrencilerinin temel becerileri: bir ölçek geliştirme çalışması. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 10(1), 49-72.
• Ayvacı, H. Ş.(2010). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerini kullanma yeterliliklerini geliştirmeye yönelik pilot bir çalışma, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4, 1-24.
• Bender, S. J.,Neutens, J. J., Skonie-Hardin, S. ve Sorochan, W. D. (1997).Teaching health science: elementary and middle school(4th Revised Edition).Toronto: Jones and Bartlett PublishersInc.
• Böyük U., Tanık, N., Saraçoğlu, S.,(2011) İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ,Tübav Bilim Dergisi,4,20-30.
• Brewer, J. A. (2001). Introduction to early childhood education: preschool through Primary Grades, 4th Edition, Boston:Allyn&Bacon Publisher.
• Büyüktaşkapu, S. (2010). 6 Yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik yapılandırmacı yaklaşıma dayalı bir bilim öğretim programı önerisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Carey, S.,Evans, R., Honda, M., Jay, E. ve Unger, C., (1989). An Experimentis when you try it and see if it works: a study of grade 7 students’ understanding of the construction of scientific knowledge. International Journal of Science Education, 11(5), 514-529.
• Çakıroğlu Wilbrandt, E. (2011).Okul öncesi eğitimde montessori yaklaşımı. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Diaconu, M.,Heuberger, E., Mateus-Berr, R. and Vosicky, L. M. (2011).Senses and the City: An Interdisciplinary Approach to Urban Sensescapes. Wien:TransactionPublishers.
• Fraenkel, J. R., and Wallen, N. E. (1993). How to design and evaluate research in education (2nd Ed.), New York: McGraw Hill.
• Germann, P. J. (1994). Testing a model of science process skills acquisition: an interaction with parents’ education, preferred language, gender, science attitude, cognitive development, academic ability, and biology knowledge. Journal of Research in ScienceTeaching, 31(7), 749-783.
• Germann, P.J.,Haskins, S., ve Auls, S. (1996). Analysis of nine highschool biology laboratory manuals: promoting scientific inquiry. Journal of Research in Science Teaching. 26 (3), 237–250.
• Harlen, W. (1997). Primary teachers understanding in science and its ımpact in the classroom. Research in Science Education 27(3), 323-337.
• Henniger, M. L. (2004). Teaching young children: an ıntroduction. 3rd Edition, New Jersey: Prentice Hall
• Kayılı, G. (2010). Montessori Yönteminin Anaokulu Çocuklarının İlköğretime Hazır Bulunuşluklarına Etkisinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kayili, G., and Ari, R. (2011). Examination of the effects of the montessori method on preschool children's readiness to primary education. educational sciences: Theory and Practice, 11(4), 2104-2109.
• Kefi, S., Çeliköz, N., & Erişen, Y. (2013). Okulöncesi eğitim öğretmenlerinin temel bilimsel süreç becerilerini kullanım düzeyleri. Eğitim ve öğretim araştırmaları dergisi, 2(2), 300-319.
• Koçyiğit, S. ve Kayılı, G. (2008). Montessori eğitimi alan ve almayan anaokulu öğrencilerinin sosyal becerilerinin karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 511–516.
• Kunt, B. (2016). 60-72 ay okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Kütahya.
• Kuru, N. (2015). 48-66 aylık çocukların bilimsel süreç becerileri ve matematik kavramları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kuru, N., & Akman, B. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerinin öğretmen ve çocuk değişkenleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 42(190).
• Lawson, A. E. (1995). Science teaching and the development of thinking. USA; WadsworthInc
• Lilliard, A.S. and Else-Quest N. (2006).T early years: evaluating Montessori education, Journal of Science, 313.
• Machado, J. M. (2012). Early childhood experiences in language arts:early literacy(10th Edition). Belmont, CA: WadsworthCengage Learning.
• Martin, R., Sexton, C. ve Gerlovich, J. (2002). Teaching science for all children: metods for constructing understanding. U.S.A.: Allyn and Bacon.
• Monhardt, L.and Monhardt, R. (2006). Creating a context for the learning of science process skills through picture books. Early Childhood Education Journal, 34(1), 67-71.
• Morrison, G.S. (1998).Early childhood education today. 7. Edition, New Jersey: Prentice Hall.
• Öngören, S. (2008). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Dört – Beş Yaş Grubu Çocuklarına Geometrik Şekil Kavramı Kazandırmada Montessori Eğitim Yönteminin Etkililiği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Özkan, B. (2015). 60-72 aylık çocuklar için bilimsel süreç becerileri ölçeğinin geliştirilmesi ve beyin temelli öğrenmeye dayanan fen programının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, M. (2016). Sorgulama temelli bilim eğitimi programının 60-72 aylık çocukların bilimsel süreç becerileriyle dil ve kavram gelişimlerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Padilla J. M., Okey J. R. And Garrard, K. (1984). The effects of instruction on integrated science process skill achievement. Journal of Research in ScienceTeaching, 21 (3): 277-287.
• Pallant, J. (2007). SPSS survival manual. New York, NY: Mc Graw Hill.
• Rubin, R.L., and Norman, J.T. (1992). Systematic modeling versus learning cycle:comparative effects on integrated science process skills achievement.Journal of Research in ScienceTeaching, 29, 715-727
• Saat, R.M. (2004). The acquisition of integrated science process skills in a web based learning environment.Research in Science ve TechnologicalEducation, 22(1). 23-40
• Şahintürk, Ö. (2012). Montessori yönteminin okul öncesi dönemde öğrencilerin yaratıcı düşünmelerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Şeker, K. N. (2015). Kırsal bölgede okul öncesi eğitime devam eden 5 yaş çocukları ile Montessori eğitimi alan 5 yaş çocukların motor becerilerinin karşılaştırılması (Yayınlanmamış doktora tezi) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ,Konya.
• Temel, Z. F., Kaynak, B., PASLI, H., Demir, H., & Çemrek, B. (2016).Montessorı eğitim kurumlarındaki çocukların görsel algı ve çizim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 24(5), 2595.
• Tekerci, H. (2015). 60-66 aylık çocukların bilimsel süreç becerilerine duyu temelli bilim eğitimi programının etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Torrance, M. and Chattin-McNichols, J. (2005). Montessori education today, approaches to early childhood education, Jaipaul L. Roopnarine ve James E. Johnson (Eds.)., 4. Edition, Prentice Hall Publication, Newjersey.
• Toprakkaya, İ. M. (2016). 55-72 aylık çocuklara dış alanda uygulanan sorgulama tabanlı. bilim etkinliklerinin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.İstanbul
• Ünal, M. ve Akman, B. (2006). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,30, 251- 257.
• Williams, M. (1996). Plato, Piaget, and Montessori: A study of development theories, Unpublished Dissertation Thesis, Baylor University, Texas.
• Yağcı, M. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerinin gelişmesinde doğa ve çevre uygulamalarının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bolu.
• Yiğit, T. (2008). Okulöncesi eğitim kurumlarında montessori ve geleneksel öğretim yöntemleri alan çocukların sayı kavramını kazanma davranışlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Yücesan, Y.,ve Özyürek, A. (2017). Montessori eğitimi alan ve almayan okul öncesi dönem çocuklarının problem ve davranışlarının incelenmesi. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 215-226.