Türkçe Öğretmeni Adaylarının Akademik Erteleme Davranışları ile Akademik Öz Yeterlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 3, 755 - 773, 21.09.2020

Murat Şengül Rafet Özer Seyfi

https://doi.org/10.30703/cije.643239

Cited By: 5

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının akademik erteleme davranışları ve akademik öz yeterlikleri ile ilgili görüşleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından ortaya konan istatistiki bölge birimlerinden seçilen 13 ilde bulunan devlet üniversitelerindeki eğitim fakültelerinin Türkçe öğretmenliği programlarında 2017-2018 eğitim-öğretim yılında öğrenim görmekte olan 4. sınıf öğrencisi 557 Türkçe öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Akademik Erteleme Davranışı Ölçeği” ve “Akademik Öz Yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Türkçe öğretmeni adaylarının akademik erteleme davranışı düzeyleri incelediğinde; Sorumsuzluk (X ̅=2.62), Akademik Görevin Algılanan Niteliği (X ̅=2.31), Öğretmenlere İlişkin Olumsuz Algı (X ̅=3.15), Akademik Mükemmeliyetçilik (X ̅=2.77) boyutlarının ortalamaların dengeli dağıldığı, Türkçe öğretmeni adaylarının, Akademik Görevin Algılanan Niteliği boyutunda düşük düzeyde ve diğer boyutlarda orta düzeyde bir puana sahip oldukları tespit edilmiştir. Türkçe öğretmeni adaylarının akademik öz yeterlik düzeyleri incelendiğinde, Bilişsel Uygulamalar (X ̅=3.21), Sosyal Statü (X ̅=2.83), Teknik Beceriler (X ̅=3.02) boyutlarının ortalamalarının dengeli dağıldığı ve puanların orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Akademik Erteleme Davranışı Ölçeği genel aritmetik ortalamasının orta düzeyde olduğu (X ̅=2.61), Akademik Öz yeterliğin genel aritmetik ortalamasının da orta düzeyde olduğu (X ̅=3.07) tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, akademik erteleme davranışı ile akademik öz yeterlik arasındaki negatif yönde düşük seviyede ilişki tespit edilmiştir. Akademik öz yeterliğin akademik erteleme davranışını yordayıp yordamadığına bakıldığında Teknik Beceriler hariç diğer akademik öz yeterlik boyutlarının akademik erteleme davranışını yordadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretmeni adayları, akademik erteleme davranışı, akademik öz yeterlik, erteleme, özyeterlik

Investigation of the Relationship between Academic Procrastination Behaviours and Academic Self-efficacy of Turkish Language Teacher Candidates

Öz

The aim of this study is to investigate the relationship between Turkish language teacher candidates’ academic procrastination behaviors and academic self-efficacy. Relational screening model was used in this study. The sample of the research is constituted of 557 senior students who are candidate Turkish language teachers studying at education faculties of 13 state universities selected by Turkish Statistical Institute’s regional units at 2017-2018 academic year. At the study “Personal Information Form”, “Academic Procrastination Scale” and “Academic Self-Efficacy Scale” were used as data collection tools. When Turkish language teacher candidates’ academic procrastination level was investigated, the mean scores of irresponsibility (X ̅=2.62), Perceived Quality of Academic Task (X ̅=2.31), Negative Perception of Teachers (X ̅=3.15), Academic Perfectionism (X ̅=2.77) dimensions were distributed balanced and it was determined that Turkish language teacher candidates’ Perceived Quality of Academic Task dimension has low level mean score and the other dimensions have moderate level mean score. When Turkish language teacher candidates’ academic self-efficacy levels were investigated, the mean scores of Cognitive Practices (X ̅=3.21), Social Status (X ̅=2.83), and Technical Skills (X ̅=3.02) were at moderate level and distributed balanced. It was detected that both of the mean scores obtained from Academic Procrastination Behavior Scale (X ̅=2.61) and Academic Self-efficacy Scale (X ̅=3.07) found to be at moderate level. As a result of the research, low level of negative correlation was found between academic procrastination and academic self-efficacy. Whether academic self-efficacy predicted academic procrastination behavior was investigated, it was observed that all Academic Self-efficacy dimensions but Technical Skills were predictor of the academic procrastination.

Anahtar Kelimeler

Turkish language teacher candidates, Academic Procrastination, academic self-efficacy, procrastination, self-efficacy

Kaynakça

• Akbay, S. E. ve Gizir, C. A. (2010). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: Akademik güdülenme, akademik özyeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 60-78.
• Akkaya, E. (2007). Academic procrastination among faculty of education students: The role of gender, age, academic achievement, perfectionism and depression. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Alabay, E. (2006). İlköğretim Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Fen ile İlgili Özyeterlik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1).
• Aydoğan, D. (2008). Akademik erteleme davranışının benlik saygısı, durumluluk kaygı ve öz-yeterlik ile açıklanabilirliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Balkıs, M. (2006). Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğiliminin, düşünme ve karar verme tarzları ile ilişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Balkıs, M. ve Duru, E. (2009), Prevalence of academic procrastination behavior among pre-service teachers, and its relationship with demographics and individual preferences. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(1), 18-32.
• Beck, B. L., Koons, S. R., & Milgrim, D. L. (2000). Correlates and consequences of behavioral procrastination: The effects of academic precrastination, self conciousness, self-esteem and self-handicapping. Journal of Social Behavior& Personality, 15(5), 3-13.
• Berber Çelik, Ç. (2014) Akademik ertelemenin bazı psiko-sosyal değişkenlere göre açıklanması ve gerçeklik terapisine dayalı akademik erteleme ile başa çıkma eğitim programının etkililiğinin sınanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Beswick, G., Rothblum, E. D., & Mann, L. (1988). Psychological Antecedents of Student Procrastination. Australian Psychologist, 23, 207-217.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal Bilimler için veri analizi el kitabı -İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum-. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çakıcı, D. Ç. (2003). Lise ve üniversite öğrencilerinde genel erteleme ve akademik erteleme davranışının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı.
• Çelikkaleli, Ö. ve Akbay, S. E. (2013). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme davranışı, genel yetkinlik inancı ve sorumluluklarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(2), 237-254.
• Çetin, Ş. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin akademik erteleme davranışlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 1-7.
• Ekici, G. (2012). Akademik öz-yeterlik ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacette Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 174-185.
• Emmett, R. (2004). Ağustos böceği ile karınca. (Çeviren: Sara Çaşkurlu). İstanbul: Kariyer Yayınları.
• Grecco, P. R. (1984). A cognitive-behavioral assessment of problematic academic procrastination: Development of a procrastination self- statement inventory. Unpublished Dissertation, Fresno: California School of Professional Psychology.
• Gülbağlan, C. (2003). Öğretmenlerin işleri son ana erteleme eğilimlerinin, mesleki yeterlilik algıları, mesleki deneyimleri ve branşları bakımından karşılaştırılmasına yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Güner, D. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf ve branş öğretmenlerinin erteleme eğilimleri ve kaygı düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürültü, E. (2016). Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıkları ve akademik erteleme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Haycock, L. A., Mccarthy, P., & Skay, C. L. (1998). Procrastination in college students: The role of self-efficacy and anxiety. Journal of Counseling And Development, 76, 317-324.
• Kağan, M. (2009). Üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışını açıklayan değişkenlerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 133-128.
• Kandemir, M. (2010). Akademik erteleme davranışını açıklayıcı bir model. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. (24. Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavrayıcı, C. ve Bayrak, C. (2016). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(23), 623-658.
• Mccown, W., Petzel, T., & Rupert, P. (1987). An experimental study of some hypothesized behaviors and personality variables of college student procrastinators. Personality and Individual Differences, 8(6), 781-786.
• Milgram, N., Mey-Tal, G., & Levison, Y. (1998). Procrastination, generalized or specific, in college students and their parents. Personality and Individual Differences, 25(2), 297-316.
• Ocak, G. ve Bulut, R. (2015). Akademik erteleme davranışı ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(2), 709-726.
• Odacı, H. ve Berber Çelik, Ç. (2012). Üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımlarının akademik öz-yeterlik, akademik erteleme ve yeme tutumları ile ilişkisi. E-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Education Sciences, 1c0504, 7(1), 389-403.
• Owen, S. & Froman, R. D. (1988). Development of a college academic self- efficacy scale. Paper Presented at the Annual Meeting of the National Council on Measurement in Edecation, New Orleans, LA.
• Özer, A. ve Altun, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme nedenleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(21), 45-72.
• Pfister, T. (2002). The effect of self-monitoring on academic procrastination, self eficacy and achievement. The Florida State University College of Education, Florida.
• Polat, S. (2009). Türkiye’de eğitim politikalarının fırsat eşitsizliği üzerindeki etkileri. Yayınlanmış Planlama Uzmanlığı Tezi, Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Yayınları.
• Sarıoğlu, A. F. (2011) Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimi ile mükemmeliyetçilik düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Senemoğlu, N. (2007). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Özkan Matbaası.
• Schunk, D. H. (1985) Self-efficacy and classroom learning. Psychology in The Schools, 22(2), 208-223.
• Shanahan, M. J. & Pychyl, T. A. (2007). An ego identity perspective on volitional action: Identity status, agency, and procrastination. Personality and Individual Differences, 43(4), 901-911.
• Sirois, F. (2004). Procrastination and intentions to perform health behaviors: The role of self-efficacy and the consideration of future consequences. Personality and Individual Differences, 37(1), 115-128.
• Solomon, L. J. & Rothblum, E. D. (1984). Academic procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal of Counseling Psychology, 31(4), 503- 509.
• Tabancalı, E. ve Çelik, K. (2013). Öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlikleri ile öğretmen öz-yeterlilikleri arasındaki ilişki. International Journal of Human Sciences, 10(1), 1167-1184.
• Tice, D. M. & Baumeister, R. F. (1997). Longitudinal study of procrastination, performance, stress, and health. Psychological Science, 8(6), 454-458.
• Van Eerde, W. (2003). A meta-analytically derived nomological network of procrastination. Personality and Individual Differences, 35(6), 1401-1418.
• Wang, M., Qian, M., Wang, W., & Chen, R. (2011). Effects of group counseling based on self-efficacy for self-regulated learning in students with academic procrastination. Chinese Mental Health Journal, 25(12), 921-926.
• Wolters, C. A. (2003). Understanding procrastination from a self-regulated learning perspective. Journal of Educational Psychology, 95(1), 179-187.
• Açıkgöz Ün, K. (2003). Etkili Öğrenme ve Öğretme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.