Üniversite Öğrencilerinde Sigara Bağımlılığı, Sigarayı Bırakmaya Yönelik İstek ve Öz-Etkililik

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 36 - 43, 15.03.2018

Kevser Tarı Selçuk Dilek Avcı Yeliz Mercan

Öz

Amaç: Araştırmada öğrencilerin sigara bağımlılığı derecesinin, sigarayı

bırakmaya yönelik istek ve öz-etkililik düzeyinin belirlenmesi ve etkileyen

etmenlerin saptanması amaçlanmıştır.

Yöntemler: Kesitsel tipteki araştırma Ekim-Aralık 2016 tarihinde bir hemşirelik

bölümünde öğrenim gören 301 öğrenciyle yürütülmüştür. Veriler

Kişisel Bilgi Formu, Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi, Öz Etkililik/Teşvik

Eden Faktörler Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Çözümlemede tanımlayıcı

istatistikler, ki kare, Kolmogrow Smirnow, Mann Whitney U testleri ve Kruskall

Wallis varyans analizinden yararlanılmıştır.

Bulgular: Öğrencilerin %18,3’ü sigara içmekte olup, %56,4’ü hafif, %30,9’u

orta, %12,7’si yüksek derecede sigara bağımlısıdır. Yüksek derecede sigara

bağımlısı öğrenciler içerisinde erkeklerin, beş yıl ve daha uzun süre sigara

içenlerin oranı yüksektir (p<0,05). Öğrencilerin %38,2’si sigarayı bırakmak

istemektedir, Öz-Etkililik/Teşvik Edici Faktörler Ölçeği toplam puan ortalaması

23,71±5,89’dur. Annesi ilkokul ve altında öğrenim düzeyine sahip,

günlük 11 ve daha fazla sayıda sigara içen öğrencilerde Öz-Etkililik/ Teşvik

Edici Faktörler Ölçeği toplam puan ortalaması anlamlı düzeyde düşüktür

(p<0,05).

Sonuç: Öğrencilerin yaklaşık yarısının orta ve yüksek derecede sigara bağımlısı

olduğu, üçte birinden fazlasının sigarayı bırakmak istediği ve sigarayı

bırakmaya yönelik öz-etkililiklerinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir.

Bu doğrultuda öğrencilerde sigara bağımlılığının erken müdahalesine

yönelik kurumlar arası işbirliği yapılarak girişimler planlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Sigara, bağımlılık, öz-etkililik

Smoking Addiction among University Students and the Willingness and Self- Efficacy to Quit Smoking

Öz

Objective: The study aimed to determine the level of smoking addiction

among students and their willingness and self-efficacy to quit smoking and

factors affecting them.

Methods: This cross-sectional study was conducted with 301 students

studying in a nursing department between October 2016 and December

2016. Data were collected using the Personal Information Form, Fagerström

Test for Nicotine Dependence, and Self-efficacy/Incentive Factors Scale. In

the analysis, descriptive statistics and the chi square test, Kolmogorov-Smirnov

test, Mann-Whitney U test, and Kruskal-Wallis variance analysis were used.

Results: Among the students, 18.3% were smokers. Of them, 56.4% were

mildly dependent in nicotine, 30.9% were moderately dependent, and 12.7%

were severely dependent. Males and smokers for ≥5 years constituted the

larger portion of these severely nicotine-dependent students (p<0.05). Of the

students, 38.2% wanted to quit smoking. The mean score that the students

obtained from the Self-efficacy/Incentive Factors Scale was 23.71±5.89. Of

the students, those whose mothers had primary school or lower education

and those who smoked ≥11 cigarettes per day obtained significantly lower

scores in the Self-Efficacy/Incentive Factors Scale (p<0.05).

Conclusion: Approximately half of the students were moderately or severely

dependent on nicotine, more than one-third of them wanted to quit

smoking, and their self-efficacy for quitting smoking was moderate. Therefore,

to prevent students from smoking, interventions should be planned

through cooperation among institutions.

Anahtar Kelimeler

Smoking, dependence, self-efficacy

Kaynakça

• World Health Organization. Fresh and Alive MPOWER, Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008. The MPOWER Package. Geneva: WHO press; 2008.