Side Apollon Kehanet Merkezi ve Omphalos Taşı

Yıl 2014, Sayı: 13, 261 - 272, 01.06.2014

Mehmet Özhanlı

Öz

İnsanoğlu en erken dönemlerden itibaren dünyanın şeklini, merkezinin neresi olduğunu ve yaşadıkları yerin dünyanın neresinde yer aldığını hep merak etmiştir. Bu durumu anlamak, anlatmak ve sahip olunan yeri değerli kılmak için de mitoslar yaratmışlardır Roscher 1915: 13-28 . Antik kaynaklarda dünyanın merkezi ile ilgili anlatılan mitosların birinde; dünya, okyanuslarla çevrili bir tepsi şeklinde ve “omphalos” da bu tepsinin göbeği, merkezi olarak düşünülmüştür. Dünyanın merkezini belirlemek için Zeus tepsinin iki tarafından birer kartal uçurtmuş ve kartallar omphalos taşında buluşmuşlardır. Böylece bu taşın bulunduğu alan dünyanın merkezi olarak kabul edilmiştir Roscher 1915: 31-48; Maass 2007: 34 vd. . Bundan dolayı birçok uygarlık bu taşın kendi yurtlarında bulunduğunu ve yaşadıkları yerlerin dünyanın merkezi olduğu iddiasında bulunmuştur1. Özellikle Tanrı Apollon’un tapınağının bulunduğu kentler bu konuda iddialı olmuştur

Anahtar Kelimeler

Side, Apollon, Omphalos Taşı, Kehanet, Pamphylia

Oracle Center of Apollo in Side and the Ompholos Stone

Öz

The present paper deals with the marble omphalos, which was found in Side large bath in 2001 and is preserved in Side Museum since then. The omphalos, was located between a lion claw tripod. It is made in the form of a half egg. Knitting wool in the form of a star and a snake is depicted on it. Standing in the oracle-oriented temples of God Apollo, the original colour of this stone is black.

Anahtar Kelimeler

Side, Apollo, the Omphalos Stone, Oracle, Pamphylia

Kaynakça

• Alanyalı, H. S. 2011 “Side’nin Roma Dönemi Panteonu”, Anadolu 37: 75-92.
• Amandry, P. 1992 “Où était l’omphalos?”, J.-F. Bommelaer (ed.), Delphes. Centenaire de la «Grand Fouilles» réalisée par l’École française d’Athènes 1892-1903. Actes du colloque Paul Perdrizet. Universite des scienees humaines de Strasbourg 6-9 novembre 1991, Leiden: 177-205.
• Erhat, A. 1993 Mitoloji Sözlüğü, İstanbul
• Herrmann, H. V. 1959 Omphalos, Münster.
• Hoyle, P. 1968 Delphi und sein Orakel: Wesen und Bedeutung das antiken Heiligtums, Wiesbaden.
• Maass, M. 2007 Das Antike Delphi, München.
• Mansel, A. M. 1978 Side: 1947-1966 Yılları Kazıları ve Araştırmalarının Sonuçları, Ankara.
• Nollé, J. 1990 “Side. Zur Geschichte einer kleinasiatischen Stadt in der römischen Kaiserzeit im Spiegel ihrer Münzen”, AW 21: 244-265.
• 1993 Side im Altertum. Geschichte und Zeugnisse, Bonn.
• Özhanlı, M. 2007 “Side’de Bulunan Bir Yeni Hitit Eserinin Düşündürdükleri”, Adalya X: 17-31.
• Poulsen, F. 1924 Delphische Studien I, Københaven.
• Roscher, W. H. 1915 Neue Omphalosstudien: ein Archäeologischer Beitrag zur vergleichenden Religions-Wissenschaft, Leipzig.
• Rosenberger, V. 2001 Griechische Orakel. Eine Kulturgeschichte, Darmstadt.
• Roux, G. 1971 Delphi: Orakel und Kultstätten, München.
• Şahin, N. 1998 Klaros. Apollon Klaros Bilicilik Merkezi, İstanbul.