Pamphylia’da Klasik Dönem’de Saptanan Yerel ve Yunan Unsurlar Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2010, Sayı: 9, 213 - 228, 01.06.2010

Sedef Çokay-kepçe

Öz

Paleolitik çağdan itibaren yerleşim gördüğü bilinen Pamphylia Bölgesi’nin1, kazısı yapılan kentlerinin çoğunluğunda mevcut yapı kalıntıları ve diğer arkeolojik buluntular, ağırlıklı olarak Geç Hellenistik ve Roma İmparatorluk Dönemlerine tarihlenmektedir, Arkaik ve Klasik Dönemlerine ait ise az sayıda veri vardır. Ancak, son yıllarda yapılan çalışmalarda saptanmış olan keramik malzemenin çeşitliliği, yoğunluğu ve niteliği, epigrafik ve arkeolojik malzemelerle birlikte ele alındığında, bölgenin nispeten karanlık durumdaki Arkaik ve Klasik Dönemleri aydınlanmaya başlamıştır

Anahtar Kelimeler

Pamphylia, Klasik Dönem, Keramik, Yerel, Şehir/Şehirleşme

Local and Greek Elements in Classical Pamphylia: An Assessment

Öz

It is known that Pamphylian plain was settled from the Paleolithic times, but in the majority of the excavated cities and the other archeological finds, mainly dates to the late Hellenistic and Roman periods. There are very few remains from the archaic and classical times. However, the diversity, density and quality of the pottery which were determined in several studies in recent years, taken together with epigraphic and archaeological materials, has begun to lighten the region’s relatively dark situation in this periods.

Anahtar Kelimeler

Pamphylia, Classical Period, Pottery, Local, City/Urbanisation

Kaynakça

• Abbasoğlu, H. 2001 “The founding of Perge and its development in the Hellenistic and Roman periods”, JRA Suppl. 45: 172-188.
• Adak, M. 2007 „Die Dorische und äolische Kolonisation des lykisch-pamphylischen Grenzraumes im Lichte der Epigraphik und der historischen Geographie“, C. Schuler (ed.), Griechische Epigraphik in Lykien: 41-49.
• Adak, M. – O. Atvur 1999 „Die Pamphylische Hafenstadt Magydos“, EA 31: 53-68.
• Akarca, A. 1950 “Antalya Müzesi’nde Varsak’tan Gelme bir ‘Kerç’ Vazosu”, Belleten 14/53: 31-36.
• 1951 “Aspendos’ta MÖ V. Yüzyıla Ait Bir Mezar”, Belleten 15/58: 203-211.
• Arslan, N. 2001 “Kilikia Bölgesindeki Grek Kolonizasyonu”, Olba IV: 1-17.
• Arslan, M. 2008 “Eurymedon Muharebesi’nden Sonra Aspendos ve Genel Olarak Pamphylia’nın Durumuna Bir Bakış”, Adalya XI: 49-59.
• Balkan-Atlı, N. 2003 “A short report on flint and obsidian finds”, Die Akropolis von Perge I, Survey und Sondagen 1994-1997, Mainz: 79-80.
• Bean, G. E. 1997 Eskiçağda Güney Kıyılar, İstanbul.
• Bosch, C. E. 1957 Pamphylia Tarihine Dair Tetkikler, İstanbul.
• Brixhe, C. 1969 «L’alphabet épichorique de Sidé», Kadmos 8: 54-84.
• Bulut, S. 2004 “Erken Dönem Likya Sikkelerinde Triskeles Motifi”, Adalya 7: 15-68.
• CAH The Cambridge Ancient History, 1958.
• Çevik, N. 1995 “The Localisation of Olbia on the Gulf of Pamphylia”, Lykia 1: 89-102.
• 2000 “An olive oil production center in Pamphylia: Lyrboton Kome”, Lykia 3: 79-101.
• 2003 “New rock-cut tombs at Etenna and the rock-cut tomb tradition in southern Anatolia”, AnSt 53: 97-116.
• Çokay-Kepçe, S. 2006 Antalya Karaçallı Nekropolü, The Karaçallı Necropolis near Antalya, İstanbul.
• Çokay-Kepçe, S. – M. Recke 2007 “Achaemenid Bowls in Pamphylia”, The Achaemenid Impact on Local Populations and Cultures in Anatolia, Papers presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005, Istanbul: 83-95.
• Demir, M. 2004 “Peloponnesos Savaşı (İ.Ö. 431-404) Sırasında Karya ve Likya’ya Yönelik Atina Seferinin Amaçları”, Adalya 7: 69-99.
• Demirer, Ü. 1998 “1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısı” 8.MüzeKKS, 7-9 Nisan 1997, Kuşadası, Ankara: 25-42.
• Eschbach, N. 2003a „Die archaische Keramik“, Die Akropolis von Perge I, Survey und Sondagen 1994-1997, Mainz: 87-102.
• 2003b „Zur Chronologie der frühen Keramik auf der Akropolis von Perge. Ein Vorbericht“, Probleme der Keramikchronologie des südlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit, Int.Koll. Tübingen 24.3-26.3.1998: 21-29.
• Gill, D. W. J. 1998 “The Distribution of Greek Vases and Long Distance Trade”, Proc.of the 3rd Symp. On Ancient Greek and Related Pottery: 175-185.
• Işık, F. 1996 “Pamphylia ve Anadolu Gerçeği”, Adalya I: 23-45.
• 1999 “Patara 1997”, 20.KST 25-29 Mayıs 1998, Tarsus, Cilt:2: 162-166.
• Kaygusuz, İ. 1980 “Perge Artemis’i İçin Bir Adak Yazıtı”, Belleten 174/64: 249-256.
• Keen, A. G. 1993 “Athenian Campaigns in Karia and Lykia during the Peloponnesian War”, JHS 113: 152-157.
• Ksenophon Anabasis, İstanbul 1944.
• Mansel, A. M. 1978 Side, 1947-1966 Yılları Kazıları ve Araştırmalarının Sonuçları , Ankara.
• Martini, W. 2003a „Historische Schlußfolgerungen“, Die Akropolis von Perge I, Survey und Sondagen 1994-1997, Mainz: 179-186.
• 2003b „Akkulturationsgeschichtliche Forschungen auf der Akropolis von Perge“, Gießener Universitätsblätter 36: 13-25.
• Martini, W. et al. 2008/1 „Der Flusshafen von Perge in Pamphylien. Ein geoarchäologischer Survey löst ein altes Problem“, AA: 163-179.
• Meritt, B. D.– H. T. Wade-Gery – M. F. McGregor 1950 The Athenian Tribute Lists, III, Princeton.
• Neumann, G. 2003 „Eine epichorische Inschrift“, Die Akropolis von Perge I, Survey und Sondagen 1994-1997, Mainz: 165-166.
• Nolle, J. 1993 Side im Altertum, Geschichte und Zeugnisse, Band I, Bonn.
• Özhanlı, M. 2007 “Side’de Bulunan Bir Yeni Hitit Eserinin Düşündürdükleri”, Adalya X: 17-30.
• Özdizbay, A. 2008 Perge’nin M.S.1.-2.Yüzyıllardaki Gelişimi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi) İstanbul.
• Poblome, J. – M. Waelkens 2003 “Sagalassos and Alexandria.Exchange in the Eastern Mediterranean”, C. Abadie-Reynal (ed.), Les ceramiques en Anatolie aux Epoques Hellenistique et Romaine, Actes de la Table Ronde d’Istanbul, 23-24 Mai 1996, İstanbul: 179-191.
• Recke, M. 2003a „Die klassische und hellenistische Keramik unter Einschluß der attisch schwarzfigurigen Keramik“, Die Akropolis von Perge I, Survey und Sondagen 1994-1997, Mainz: 103-121.
• 2003b „Die Akkulturation Pamphyliens am Beispiel der Fundkeramik der Akropolis von Perge. Ein Vorbericht“, Griechische Keramik im kulturellen Kontext. Akten des Internationalen Vasen-Symposion in Kiel vom 24. bis 28.9.2001 veranstaltet durch das Arc.Inst. der ChristianAlbrechts Univ. Zu Kiel, B. Schmaltz – M. Söldner (eds.), Scriptorium: 251-253.
• Şahin, S. 1999 Die Inschriften von Perge I, Bonn.
• 2002 “Pamfilya/Likya Sınır Kentleri: Olbia ve Diğerleri”, Likya İncelemeleri I: 9-32.
• Tekin, O. 1991 Aspendos Sikkeleri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi) İstanbul.
• 1992 Antik Numismatik ve Anadolu (Arkaik ve Klasik Çağlar), İstanbul.
• Tekoğlu, R. 1999-2000 “Eski Pamfilya Halkları ve Dilleri”, Adalya IV: 49-59.
• Tosun, A. 2009 “Doğu Garajı-Halk Pazarı Mevkii Attaleia Kenti Nekropol Kurtarma Kazısı 2008”, ANMED Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri 7: 189-199.
• Tuna-Nörling, Y. 1994 “Attika Siyah Figür Seramiğinin Batı Anadolu’da Yayılımı”, XI. AST, Ankara 24-28 Mayıs 1993: 437-451.
• Umurtak, G. 2003 “A short report on a group of prehistoric pottery”, Die Akropolis von Perge I, Survey und Sondagen 1994-1997, Mainz: 81-85.
• Zoroğlu, L. 1989 “Kelenderis 1987 Yılı Kazısı”, X.KST 1, Ankara 23-27 Mayıs 1988: 135-155.
• 1994 Kelenderis I, Kaynaklar, Kalıntılar, Buluntular, Ankara.
• 2000 “Kelenderis Nekropolü”, Olbia III: 115-133.
• 2008 “Kelenderis ve Karaçallı Nekropolleri: Klasik Çağa ait İki Mezarlık hakkında Düşünceler”, İ. Delemen et al. (eds.), Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu’na 65. Yaş Armağanı, Euergetes, Festschrift für Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu zum 65. Geburtstag II, İstanbul: 1235-1246.