Türkiye’de Yapılmış Çalışmalardan Yararlanılarak Siyah Alaca Süt Sığırlarında Bazı Özelliklerin Yönelimine Dair Sistematik Bir Derleme

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 151 - 159, 25.07.2022

Ercan Şen Türker Savaş

https://doi.org/10.33202/comuagri.924354

Öz

Türkiye sığır popülasyonunda en yüksek pay Siyah Alaca ırkına aittir. Ülkemiz zootekni literatüründe sığır konusunda çok çalışılan konulardan biri Siyah Alaca sığır ırkıdır. Bu çalışmada Türkiye’de Siyah Alaca sığır ırkı ile ilgili çalışmalardan yararlanılarak ırka ait 305 gün laktasyon süt verimi, ilkine buzağılama yaşı ve buzağılama aralığı ortalamalarının yıllara bağlı değişiminin tespit edilmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın materyalini Siyah Alaca sığır ırkıyla ilgili yapılmış olan 14 makale 10 yüksek lisans ve 9 doktora tezi oluşturmaktadır. İlkine buzağılama yaşı, buzağılama aralığı ve 305 gün laktasyon süt veriminin yıllara bağlı değişimine ilişkin tahmin edilen regresyon katsayıları ve standart hataları sırasıyla 44,3±11,3 l, -0,1±0,03 ay, 1,1±0,25 gün olarak belirlenmiş olup üçü de istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur (P<0,0001). Öte yandan yapılan öngörü analizi bulgularına göre 2025 yılında 305 gün laktasyon süt veriminin 9 ton l civarına, ilkine buzağılama yaşının 32 aya yükselmesi; buna karşın buzağılama aralığının 360 güne düşmesi öngörülmektedir. Bu anlamda özellikle ilkine buzağılama yaşına dikkat edilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

305 Gün Laktasyon Süt Verimi, Buzağılama Aralığı, İlkine Buzağılama Yaşı

Kaynakça

• Akkaş, Ö., 2007. Burdur Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine kayıtlı Holştayn ırkı sığırlarda bazı verim özellikleri. AKÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 33 s.
• Akman, N., Ulutaş, Z., Efil, H., Biçer, S., 2001. Gelemen Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah-Alaca sürüsünde süt ve döl verimi özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 32 (2): 173-179.
• Anonim., (2019). İstatistikler: e-ıslah veri tabanına göre ırkların Türkiye sığır varlığındaki payları. Damızlık Sığır Yetiştiricileri Dergisi, Mart: 35
• Arslan, S., Çak, B., 2012. Yozgat ili Boğazlıyan ilçesinde özel bir işletmede yetiştirilen Siyah Alaca sığırların döl verimi özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 23(2): 83-87.
• Aydın, R., 1996. Atatürk Üniversitesi Tarım İşletmesinde yetiştirilen esmer ve Siyah Alaca sığırların süt verimindeki genetik ve fenotipik yönelimler ile bazı genetik parametrelerin tahmini. AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 114 s.
• Bayrıl, T., Yılmaz, O., 2010. Kazova Vasfi Diren Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların döl verimi özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 21 (3): 163-167.
• Bilgiç, N., Alıç, D., 2005. Polatlı tarım işletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerde bazı süt verim özellikleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi.19 (36): 116-119.
• Bulut, G.Z., 2019. Siyah-Alaca sığırların Türkgeldi Tarım İşletmesi şartlarında bazı döl ve süt verim özelliklerinin belirlenmesi. AEÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 77 s.
• Chegini, A., Shadparvar, A.A., Hossein-Zadeh, N.G., Mohammad-Nazari, B., 2019. Genetic and environmental relationships among milk yield, persistency of milk yield, somatic cell count and calving interval in Holstein cows. Revista Colombiana de Ciencias Pecuarias. 32(2): 81-89.
• Durnalı, M., 2008. Koçaş Tarım İşletmesi'nde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerin bazı verim özelliklerinin fenotipik ve genetik parametrelerinin tahmini. SÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 52 s.
• Duru, S., Tuncel, E., 2004. Siyah Alaca sığırlarda kuruda kalma süresi, servis periyodu ve ilkine buzağılama yaşı ile bazı süt verim özellikleri arasındaki ilişkiler. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi.18(1): 69-79.
• Erdem, H., Atasever, S., Kul, E., 2007. Gökhöyük Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların süt ve döl verim özellikleri:1. süt verim özellikleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 22 (1): 41-46.
• Erdem, H., Atasever, S., Kul, E., 2007. Gökhöyük Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların süt ve döl verim özellikleri: 2. döl verim özellikleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 22 (1): 47-54.
• Genç, S., Soysal, M. İ., 2017. Türkiye’de Siyah Alaca sığır populasyonlarında süt ve döl verimi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 15 (1): 76-85.
• Gürses, M., Bayraktar, M., 2012. Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen Holştayn sığırlarda bazı süt ve döl verimi özellikleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi.18(2): 273-280.
• Karaağaç, M., 2019. Kırşehir’de yetiştirilen Siyah Alaca sığırlarda genetik parametre tahminleri. AEÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Biyoteknoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 53 s.
• Katok, N., 2011. Siyah Alaca sığırlarda süt ile süt yağı verimine etkili çevre faktörleri ile fenotipik, genetik ve çevresel yönelimler ve genetik parametrelerin belirlenmesi. AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 70 s.
• Kaya, İ., 1996. Siyah Alaca sığırlarda laktasyonun devamlılık düzeyine ait parametre tahminleri ve süt verimi ile ilgisi üzerinde araştırmalar. EÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 157 s.
• Kaya, M., Bardakçıoğlu, H. E.,2016. Denizli ili özel işletme koşullarında yetiştirilen Holştayn ırkı sığırların süt verimi ve döl verimi özellikleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkisi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 13 (1): 1-10.
• Kaygısız, A., 1997. Siyah Alaca sığırların Kahramanmaraş Tarım İşletmesi şartlarındaki verim özellikleri. Tarım Bilimleri Dergisi. 3(2): 9-22.
• Keser, M., 2016. Tekirdağ ilinde farklı işletme büyüklüklerinde yetiştirilen Siyah Alaca süt sığırlarının döl ve süt verim özelliklerin belirlenmesi. NKÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 54 s.
• Koç, A., 2001. Dalaman Tarım İşletmesi'nde yetiştirilen Siyah Alaca süt sığırlarının döl ve süt verimlerine ilişkin genetik ve fenotipik parametre tahminleri. AMÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 83 s.
• Kumlu, S., Akman, N., 1999. Türkiye damızlık Siyah Alaca sürülerinde süt ve döl verimi. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 39(1): 1-16.
• Öncü, E., 2014. Konya İli Ereğli ilçesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların bazı verim özelliklerine ait parametre tahminleri. SÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 58 s.
• Özçakır, A., Bakır, G., 2010. Tahirova Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca sığırların döl ve süt verim özellikleri. 2. döl verim özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi.34(3): 223-228.
• Özel Cura, E., 2016. Trakya bölgesinde Siyah Alaca süt sığırlarda döl ve süt verimlerinin bazı sistematik faktörler açısından değerlendirilmesi. NKÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 58 s.
• Parlak, N., 2008. Afyonkarahisar ilinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerin süt ve döl verimi üzerine farklı çevre faktörlerinin etkisi. AKÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 46 s.
• Ruiz-Sánchez, R., Blake, R. W., Castro-Gámez, H. M. A., Sánchez, F., Montaldo, H. H., Castillo-Juárez, H., 2007. Changes in the association between milk yield and age at first calving in holstein cows with herd environment level for milk yield. Journal of Dairy Science. 90(10):4830-4834.
• Sarar, A.D., 2015. Siyah Alaca ineklerde süt ve döl verimine ait bazı fenotipik ve genotipik parametre tahminleri üzerine bir araştırma. MKÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 60 s.
• Sehar, Ö., Özbeyaz, C., 2005. Orta Anadolu’daki bir işletmede Holştayn ırkı sığırlarda bazı verim özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 45 (1): 9-16. Şahin, A., Ulutaş, Z., 2010. Polatlı Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerde süt ve döl verim özellikleri. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi. 25 (3): 202-212.
• Şahin, A., 2009. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı işletmelerde yetiştirilen farklı sığır ırklarının süt ve döl verim özelliklerine ait genotipik ve fenotipik parametre tahmini. GOÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 214 s.
• Tahtabiçen, E., 2008.Tekirdağ Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği'ne kayıtlı bazı işletmelerde süt verim özelliklerini etkileyen çevre faktörlerinin belirlenmesi. NKÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 47 s.
• Tuna, Y.T., 1997. TİGEM Tahirova Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca süt sığırlarının bazı döl ve süt verim özellikleri bakımından genetik yapısı üzerine araştırmalar. TÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 125 s.
• Tuna, Y. T., Gürcan, E. K., Savaş, T., 2007. Sarımsaklı Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah-Alaca ırkı süt sığırlarının döl verim özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi.4(3): 347-357.
• Tutkun, M., 2015. Ceylanpınar Tarım İşletmesinde yetiştirilen Siyah Alaca ineklerin süt verimine ilişkin yönelim unsurlarının tahmini. AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 71 s.
• Uslucan, B., 2017. Siyah Alaca sığırlarda süt ve döl verim özelikleri ile bazı davranış parametreleri üzerine etkili çevre faktörlerinin belirlenmesi. ÇÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi.123 s.
• Ünalan, A., 2002. Ceylanpınar Tarım İşletmesi Siyah Alaca sığır popülasyonunda süt verimi ile ilgili genetik parametrelerin Bayesian ve REML yöntemleriyle tahmini. ÇÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi. 126 s.