Hadislerde Câhiliyyeye Rücû Meselesi

Yıl 2018, Sayı: 13, 81 - 100, 26.11.2018

Fahri Hoşab

Öz

“Câhiliyye” tabiri, Arapların İslâm’dan önceki inanç,
anlayış, tavır, davranış ve muamelelerini ifade eder. Câhiliyye devrine
sapmalar, vahşet ve zulüm hâkim olmuştur. Hz. Peygamber (sav) hadîslerinde, Müslümanların Câhiliyye anlayışına
veya hayat tarzına dönme ihtimali ve temayülünü bir mesele olarak görmüş ve
halline yönelik birtakım tedbirler almıştır. Ancak Câhiliyye’ye rücu
hareketleri daha O hayattayken baş göstermiş ve bertaraf edilmiştir. Tarihî
seyirde câhilî anlayış ve hayat tarzları yer yer devam edegelmiştir. İçinde
bulunduğumuz post-modern çağ içinde yaşayan bir Câhiliyyeden bahsetmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Câhiliyye, İrtica, İslam, İnanç

The Return To Jahiliya in Hadiths

Öz

The phrase "Jahiliya" refers to the beliefs,
attitudes, attitudes, behaviors and treatments of the Arabs before Islam.
Misguide, brutality and tyranny have inflicted the jahilya period. In the
Prophet Muhammad hadiths, He regarded the possibility and inclination of the
Muslims to return to the understanding of the jahiliya or the way of life as an
issue and took some precaution to solve them. However, the movements to the
jahiliya have appeared and deactivated when he was alive. In the historical
flow, jahiliya understanding and lifestyles have continued somewhere. It is
possible to talk about the jahiliya that continues to exist in the post-modern
era that we are in.

Anahtar Kelimeler

Hadith, Jahiliya, Reaction, Islam, Belief

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Musnedu Ahmedi’bni Hanbel, İstanbul, 1413/1992.
• Bedruddîn el-‘Aynî, ‘Umdet’u’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, Beyrût 1421/2001.
• Buhârî, Muhammed b. İsmâîl, Sahîhu’l-Buhârî, İstanbul, 1413/1992.
• Cevherî, İsmâ‘îl b. Hammâd, es-Sıhâh Tâcu’l-Luğati ve Sıhâhu’l-‘Arabiyye, Beyrût 1990.
• Cevherî, İsmâ‘îl b. Hammâd, Tâcü’l-Arûs, Kuveyt 1413/1993. Dârimî, ‘Abdullâh b. ‘Abdurrahmân, Sunenu’d-Dârimî, İstanbul 1413/1992.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş‘as es-Sicistânî, Sünenü Ebî Dâvûd, İstanbul, 1413/1992.
• Fârâbî, Ebû Nasr Muhammed, el-Medînetü’l-Fâzıla, Beyrût 1986.
• Fayda, Mustafa, “Câhiliyye”, DİA, İstanbul 1993.
• Fîrûzâbâdî, Mecduddîn Muhammed b. Ya‘kûb, el-Kâmûsu’l-Muhît, b.y.y. 1399/1979.
• Goldziher, Ignaz, Muslim Studies, Translate: C. R. Barber-S. M. Stern, Chicago ts.
• Hasan İbrahim Hasan, Siyasî-Dinî-Kültürel-Sosyal İslâm Tarihi, Trc.: İsmail Yiğit ve Sadrettin Gümüş, İstanbul 1987.
• Hizmetli, Sabri, “Genel Olarak Raşid Halifeler Dönemi Olayları: Sonuçları ve Etkileri”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: 39, sayı: 1, yıl: 1999. Hurç, Ramazan, “Hz. Ebu Bekir Döneminde Bağımsızlık Hareketleri (İrtidat ve İrticâ)”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 3, yıl: 1998.
• Izutsu, Toshihiko, Kur’ân’da Tanrı ve İnsan, Trc., M. Kürşad Atalar, Pınar Yay., İstanbul, 2012.
• İbnu ‘Abdilber, Ebû ‘Ömer Cemâluddîn Yûsuf, et-Temhîd, Tıtvân 1987.
• İbnu’l-Esîr, Ebu’l-Hasen ‘İzzuddîn ‘Alî, el-Kâmil fi’t-Târîh, Beyrût 1407/1987.
• İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed, Ravdatu’l-‘Ukalâ’ ve Nuzhetu’l-Fudalâ’, Beyrût 1397/1977.
• İbn Hişâm, Ebû Mıhammed Cemâluddîn ‘Abdulmelik, es-Sîretu’n-Nebeviyye, Beyrût, 1420.
• İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, Sünenü İbn Mâce, İstanbul, 1413/1992.
• İbn Manzûr, Lisânu’l-‘Arab, Kâhire ts. Mâlik b. Enes, el-Muvatta’, İstanbul, 1413/1992.
• Muhammed Kutub, Câhiliyyetu’l-Karni’l-‘İşrîn, Kâhire 1412/1992.
• Müslim b. Haccâc el-Kuseyrî en-Nîsâbûrî, Sahîhu Müslim, İstanbul, 1413/1992.
• Nesâî, Ahmed b. Şuayb, Sünenü’n-Nesâî, İstanbul, 1413/1992.
• Râğıb el-İsfehânî, el-Mufredât fi Ğarîbi’l-Kur’ân, b.y.y. ts.
• Sindî, Ebu’l-Hasen Nûreddîn, Hâşiyetu Musnedi’l-İmâm Ahmedi’bni Hanbel, Katar, 1428/2008.
• Taberî, İbnu Cerîr, Târîhu’r-Rusul ve’l-Mulûk, Mısır 1326.
• Tirmizî, Muhammed b. İsâ, Câmi‘u’t-Tirmizî, İstanbul, 1413/1992.
• Zevzenî, Ebû Âbdillâh Huseyn, Şerhu’l-Mu‘allakât, Beyrut ts.