Mübadillerin Yunanistan’daki Mal Kayıtları ve Muhtelit Mübadele Komisyonu Tasfiye Talepnameleri

Yıl 2006, Cilt: 5 Sayı: 12, 35 - 45, 01.06.2006

Ercan Çelebi

Öz

30 Ocak 1923 tarihli Mübadele Sözleşmesi gereğince Türkiye’ye gelen ve iskân edilen mübadillerden tarımla uğraşanlarına arazi, bağ, bahçe, zeytinlik ve birtakım meyve ağaçları ile sanatkâr olanlarına dükkân, mağaza, imalâthane ve fabrika gibi üretim araçlarının verildiği ve mübadillerin çift hayvanı, tohumluk, ziraat araç-gereçleri ve çeşitli donatım malzemeleri ve kredilerle desteklendiği bilinmektedir. Bununla birlikte bütün bu üretim araçlarının mübadillere ne miktarda verileceği konusunun belirlenebilmesi için, mübadillerin Türkiye’ye gelmeden önce, Yunanistan’da bulunan mallarını kaydettirmesi ve buna dair bir mal bildirim belgesini tanzim ettirmiş olması gerekmekteydi. Bu çalışmada mübadillerin terk edeceği ya da yanlarında götürebileceği mallarla ilgili kurallar ile bu malların tasfiyesi ve kıymetlerinin belirlenmesine dair temel ilkelerin neler olduğu konusunda tespitlerde bulunulmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Lozan, Mübadele, Muhtelit Mübadele Komisyonu (Karma Komisyon), Tasfiye Talepnameler

THE REFUGEES’ PROPERTY RECORDS IN GREECE AND VARIOUS CLEARANCE DOCUMENTS OF THE MIXED EXCHANGE COMMISSION

Öz

Regarding to the agreement signed on 30th January, 1923 the immigrants who arrived to Turkey were given fields, gardens, olive gardens, fruit trees, shops, stores, work-shops and factory according to their occupations. These people were also supported with credits, agricultural materials, farm animals and other necessary stuff. To determine how much they were supported with these necessary materials, they had to fill in a form to declare their property in Greece before arriving to Turkey. In this study it is tried to determine the prices, rules and clearance of the properties which the immigrants had in Greece

Anahtar Kelimeler

Lossanne, Exchange, Mixed Exchange Committee, Clearance Documants

Kaynakça

• ARI, Kemal, Büyük Mübadele: Türkiye’ye Zorunlu Göç (1923–1925), İstanbul, 1995.
• ATUNER, Mehmet Esat, Mübadeleye Dair Türkiye ile Yunanistan Arasında İmza Olunan Mukavelenâmeler, Muhtelit Mübadele Komisyonu Kararları, Tarafsız Azaların Hakem Kararları, İstanbul, 1937.
• ÇELEBİ, Ercan, “Türk ve Rum Ahalinin Mübadelesine Dair Oluşturulan Komisyonlardan Muhtelit Mübadele komisyonu ve Faaliyetleri”, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 8, S. 1, 2006. İskân Tarihçesi, İstanbul, 1932.
• KÖLEMEZLİ, Murtaza, Elveda Rumeli, İzmir, 2002.
• KÜMBETOĞLU, Belkıs. “Göçmenlik Mültecilik, Yeni Bir Yaşam ve Sonrası”, Toplum ve Göç, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Ankara, 1997.
• Lozan Muahedenâmesi (24 Temmuz 1923), İstanbul, 1339.
• MERAY, Seha L., Lozan Barış Konferansı Tutanakları, C. I, Takım I, Ankara, 1969.
• SOYSAL, İsmail, Türkiye’nin Siyasal Anlaşmaları, Ankara, 1983.
• ŞAKİROĞLU, H. Mahmut, “Lozan Konferansı Sırasında Kabul Edilen Türk-Yunan Ahali Değişimine Ait Tarihî Notlar”, Yusuf Hikmet Bayur Armağanı, (1985’ten Ayrı Basım), Ankara, 1985.
• Şarkî Kârib Umûru Hakkında Lozan Konferansı (1922–1923), C. 2, İstanbul, 1340.
• ŞİMŞİR, Bilâl, Lozan Telgrafları (1922–1923), I, Ankara 1990 Trakya İskân Müfettiş-i Sabıkı Kâzım, İskân-ı Muhacirin Rehberi, İstanbul, 1926.
• TÜRKER, Orhan, “Türkiye ile Yunanistan Arasındaki Ahali Mübadelesinin 75. Yılı”, Tarih ve Toplum, S. 172, Nisan 1998.
• Yakın Doğu Meseleleriyle İlgili Lozan Barış Konferansı Tutanakları, (Der: Ahmet Yavuz), I. Takım, C. I, Ankara, 1969.