Geçmişten Günümüze Irak’ta Türkmen Politikası

Yıl 2006, Cilt: 5 Sayı: 12, 127 - 142, 01.06.2006

İlhan Yılmaz

Öz

Türkmenler, bin yılı aşkın bir süredir Irak topraklarında yaşamaktadırlar. Osmanlı İmparatorluğu döneminde yönetimde oldukça etkili olan Türkmenler, Irak halkının eğitimli ve aydın bölümünü oluşturmaktadır. Türkmenler, Irak’ın 3. asli unsurudur. Türkmenlere karşı Irak Devleti’nin tavrı zaman içinde değişikliğe uğramış ve istikrarsız bir seyir izlemiştir. Irak yönetimleri kuruluşundan günümüze kadar Araplaştırmak, Kürt grupları ise özellikle 1990’dan sonra Kürtleştirmek için çaba harcamışlardır. Binlerce Türkmen Irak iktidarlarının insanlık dışı uygulamalarının kurbanı olmuştur. Genel olarak bakıldığında Türkmenler politik mücadelelerinde barışçıl yöntemleri seçmişlerdir. Türkmenler, silâhlı çatışmayı reddeden bir toplum olarak da bilinmektedir. Türkmenler, meşru haklarını kazanmak için çaba sarf etmektedirler. Türkmenlere haklarının verilmemesi durumu, Irak’ın işgal edilmesinden sonra da ABD tarafından sürdürülmektedir. Irak Türkmenleri ABD’nin işgali sonrasında Irak’tan dışlanarak asimile edilmek istenmiş, Türk şehri Kerkük, Barzani ve Talabani’ye bağlı kuvvetlerce işgal edilerek bölgeye önemli miktarda Kürt nüfusu kaydırılmıştır. Türkiye’nin bölgedeki tek dostu, geleceğe yönelik hedefleri olan Türkmenlerdir. Türkiye’nin Türkmen konusuna daha fazla önem vermesi, haklarının garanti altına alınmasını sağlaması gerekmektedir. Ancak Türkmenlerin de her şeyi Türkiye’den beklemeden, sadece kendilerine güvenerek, kendi ayakları üzerinde durması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Musul, Kerkük, Irak, Türkmen Politikası

TURKMEN POLICY IN IRAQ THROUGHOUT THE HISTORY

Öz

Turkmen have been living in Iraq for more than a thousand year. Turkmen who where effectual during the administration Ottoman Empire, form the educative and intellectual part of Iraq society. The attitude of Iraq government towards Turkmen has changed a lot and followed unsettled motion. In Iraq governments, from the foundation of Iraq up to now the Arabians had recourse to assimilate Turkmen and especially after 1990 the Kurdish people tried several ways to assimilate Turkmen. Thousands of Turkmen suffered from the illegal and cruel application of Iraq governments. Turkmen always separated the country and the government of Iraq. They never fought against the country of Iraq, but they only protested the government of Iraq. After the construction of Iraq government, Turkmen, who stayed in Iraq country, struggled for their identification and existence. This attitude was a little bit different a social, economical and political according to the previous period to reject the new administration completely, but this could not be unable by their own feasibilities, it made them behave autistic. This attitude helped the government of Iraq who tried to eliminate the national existence of Turkmen in Iraq. In general, Turkmen chose peaceful methods in their political effort. Turkmen are also known as a nation who rejects the fighting using gun. They strive for their necessary defense. United States of America, after the occupation of Iraq, continued not to give the rights of Turkmen. After the occupation, United States of America tried to assimilate Turkmen in Iraq and Kirkuk city occupied by the forces of Barzani and Talabani. They made many Kurdish people live in the city. Turkmen, who have much expectancy from Turkey, only got a few of these expectancies. But Turkmen must not wait everything from Turkey and they must believe themselves and must not be oppressed by other forces

Anahtar Kelimeler

Mosul, Kirkuk, Iraq, Turkmen Policy

Kaynakça

• I. Süreli Yayınlar Milliyet. Hürriyet. Birayeti Gulan El Şark El Avsat II. Kitaplar GÖZEN,Ramazan, Amerikan Kıskacında Dış Politika Körfez Savaşı Turgut Özal ve Sonrası,
• Liberte yay., Ankara, 2000. HÜRMÜZLÜ, Erşat, , Türkmenler ve Irak, Kerkük Vakfı yay., İstanbul, 2003. MERAY, Saha L. Lozan Barış Konferansı, Tutanaklar-Belgeler, I, A.Ü.S.B.F.yay., Ankara, 1969. ÖZDAĞ, Ümit, Türkiye, Kuzey Irak ve PKK: Bir Gayri Nizami Savaş’ın Anatomisi, ASAM
• yay., Ankara, 1999. ÖZMEN, Hasan, Irak ve Türkmen Dosyası, TİKV yay., Kasım, 2001. SAATÇİ, Suphi, Tarihten Günümüze Irak Türkmenleri, Ötüken yay., İstanbul, 2003.
• III. Makaleler ARSLAN, Esat, “NATO Zirvesine Doğru Irak’ın Yeniden Yapılandırılması”, 2023
• Dergisi, S.38 (15 Haziran 2004). BİLGİ, Mustafa Sıtkı, “Türk Irak İlişkilerinin Tarihsel Boyutu (1534-2002)”, Irak Krizi
• (2002-2003), ASAM yay., Ankara, 2003. BÖRKLÜ, Meşkure Yılmaz, “Lozan’dan Sonra Irak Türklerinin Durumu ve Genel
• Problemleri”, http://bizturkmeniz.com. Demiral, Necdet; Şükür, Soran ve Hasan, Mazin, “Arap Medyasının Türkmenlere ve
• Kürtlere Bakışı”, Stratejik Analiz, C.3, S.46(Şubat 2004) EROĞLU, Cengiz, “Irak’ta Türkmen Var Mı?”, Global Strateji, S.1(İlkbahar, 2005), Ankara, 2005. HASAN, Mazin ve ŞÜKÜR, Soran, “Kerkük, Kerkük”, Stratejik Analiz, C.4, S.47. HASAN, Mazin, “Türkiye’nin Türkmen Politikası: Yapılması Gerekenler”, Stratejik
• Analiz, C.4, S.48 (Nisan, 2004). HASAN, Mazin, “Irak’ın Gizlenen Gerçeği Türkmenler”, Irak Krizi (2002-2003),
• ASAM yay., Ankara, 2003. KAZANCI, Hicran, “Irak’ın Hassas Dengelerindeki Türkmenler”, 2023 Dergisi, S.38
• (15 Haziran 2004). KETENE, Orhan, “Kuzey Irak’ı Türkiye’ye Bağlayacak Yegâne Güç Türkmenler”,
• Stratejik Analiz, S.22 (Şubat, 2002). SAATÇİ, Suphi, “Kürtlerin Haklarına Peki Ya Irak Türkmenleri”, Milliyet, 15 Haziran 1991. SEVGEN, Nazmi, “Kerkük Türkleri I”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, S.38 ( Kasım 1970). TAŞKIRAN, Cemalettin, “Türkiye ve ABD’nin Irak ve Ortadoğu Politikaları”,
• http://bizturkmeniz.com. YENERER, Vedat, “Türkmen Belgeseli Çekmeye Geldiğim Irak’tan Çarpıcı Notlar”,
• http://bizturkmeniz.com.
• IV. İnternet Siteleri http://www.mysite.irakturklerikyd.sitemynet.com.tr. http://bizturkmeniz.com. http://www.turkmencephesi.org/yerleşim.htm. http://bizturkmeniz.com. http://www.turkmencephesi.org/yerleşim. http://www.kerkukkurdistan.com.