Aydın’ın İşgalinde Heyet-i Milliyelerin Sağlık Sorunlarına Bakışı

Yıl 2006, Cilt: 5 Sayı: 12, 67 - 79, 01.06.2006

Mehmet Başaran

Öz

Ege Bölgesi, özellikle Tanzimat’tan sonra İngiltere, Fransa, İtalya ve Amerika’nın ekonomik ve kültürel yönden geniş çaplı etkinliklerine sahne olurken, sömürgeci devletler arasındaki rekabet, bu dönemde Yunanistan’ı ön plana çıkarmaktaydı. Böylece, 15 Mayıs 1919’da İzmir işgal edildi. Ardından, 26 Mayıs’ta Yunanlılar Germencik ve 27 Mayıs 1919’da da Aydın’ı işgal etmekteydiler. Bu gelişmelerle birlikte, 6 ya da 7 Ağustos 1919’da Birinci Nazilli Kongresi toplanmış, Nazilli Heyet-i Milliyesi, Kuva-yı Milliye’nin personel ve iaşe ikmalini, para temini ve sağlık işlerini üstlenmiştir. Aydın cephesinde bulaşıcı hastalıkların çıkmasına engel olmak ve sağlık sorunlarını çözümlemek amacıyla Çine ve Nazilli’de birer hastane açılmakta, kurulan bu sağlık örgütü ile düzenli ordu kuruluncaya kadar, bir senelik süre boyunca cephenin ve cephe gerisinin sağlık işleri yürütülmekteydi.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Aydın, Kuva-yı Milliye, Kongre, Hastalık

NATIONAL COMMITTEES’ (HEYET-İ MİLLİYELER) APPROACH TO HEALTH PROBLEMS DURING THE INVASION OF AYDIN

Öz

As the Aegean Region was appearing on the scene in terms of serious economic and cultural activities of England, France, Italy and the USA, the rivalry between the colonist countries made Greece become pointed. In this situation, Izmir was invaded on 15th May 1919. Afterwards, the Greek troops began to occupy Germencik on 26th May and then Aydın on 27th May 1919. With these events, the First Nazilli Congress assembled on 6th or 7th August in 1919, and Nazilli National Committe (Nazilli Heyet-i Milliyesi) provided the National Forces (Kuvayı Milliye) with personnel, equipment, financing and health services. In order to protect Aydın frontline from diseases and to solve the health problems in this area, two hospitals were built both in Çine and Nazilli; thanks to this organisation, health affairs in frontside and frontback were being held for a year until the ordered Army was constituted

Anahtar Kelimeler

Health, Aydın, the National Forces (Kuva-yı Milliye), Congress, Disease

Kaynakça

• AKŞİN, Sina, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele Mutlakiyete Dönüş (1918–1919), Cilt: 1, Cem Yayınevi, İstanbul, 1992.
• APAK, Rahmi, İstiklal Savaşında Garp Cephesi Nasıl Kuruldu, Türk Tarih Kurumu Yayınları Ankara, 1990.
• Atatürk’ün Bütün Eserleri, Cilt: 2, Kaynak Yayınları, İstanbul, Mayıs 1999.
• AYDINEL, Sıtkı, Güney Batı Anadolu’da Kuva-yı Milliye Harekâtı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2002.
• BAŞARAN, Mehmet, Milli Mücadele’de Çine Heyet-i Milliyesi (1919–1920), Mor Ajans, Aydın, 2006.
• BAYAR, Bayar, Ben de Yazdım, Cilt: 6, Sabah Kitapları, İstanbul 1997
• ÇOŞKUN, Alev, Kuvayı Milliye’nin Kuruluşu, En Uzun 15 Gün/ Ödemiş Direnişi, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul, 1996.
• DAYI, Esin, Nazilli Kongresi, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum, 1998.
• GÖKBEL, Asaf, Milli Mücadele’de Aydın, Çoşkun Matbaası, Aydın, 1964.
• KÖSTÜKLÜ, Nuri, Milli Mücadele’de Denizli, Isparta ve Burdur Sancakları, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1999.
• PARLAK, Türkmen, Yunan Ege’ye Nasıl Geldi, İşgalden Kurtuluşa 1, İzmir Sosyal Hizmetler Vakfı, İzmir, 1982.
• SELEK, Sabahattin, Anadolu İhtilali, Cilt: 1, Kastaş Yayınları, İstanbul, 1987.
• ŞEFİK, M. “İstiklal Harbinde 57. Tümen ve Aydın Milli Cidali”, Askeri Mecmua, Cilt: 1, Sayı: 45, 1 Mart 1937.
• ŞEFİK, M. “İstiklal Harbinde 57. Tümen ve Aydın Milli Cidali”, Askeri Mecmua, Cilt: 2, Sayı: 46, 1 Haziran 1937.
• TAÇALAN, Nurdoğan, Ege’de Kurtuluş Savaşı Başlarken, Milliyet Yayınları, İstanbul, Haziran 1981.