Diyalektik Davranış Terapisi Temelli Duygu Düzenleme Programının Üniversite Öğrencilerinin Duygu Düzenleme Güçlüklerini Azaltmadaki Etkisi

Yıl 2015, Cilt: 44 Sayı: 2, 191 - 208, 14.03.2016

Özlem Gülgez , Bülent Gündüz

Öz

Bu araştırma, Diyalektik Davranış Terapisi (DDT) temelli bir duygu düzenleme programının, üniversite öğrencilerinin duygu düzenleme güçlüklerini azaltmadaki etkisini değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. 8 oturumluk program, DDT’nin danışanlara kazandırmayı hedeflediği Farkındalık, Duygu Düzenleme, Sıkıntıya Dayanma ve Kişiler Arası Etkililik becerilerine odaklanmaktadır. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Psikolojik Danışma ve Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 128 öğrenciye Rugancı ve Gençöz (2010) tarafından Türkçe’ye uyarlanan ‘Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği’ (DDGÖ) uygulanarak duygu düzenleme becerileri yetersiz olduğu tespit edilen 18 öğrenci (9 deney, 9 kontrol) çalışma grubuna alınmıştır. Araştırma, öntest-sontest modelli deneysel bir çalışmadır. Bulgular, kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, 8 oturum süren programın ardından deney grubu öğrencilerinin DDGÖ puanlarının anlamlı derecede düştüğünü göstermektedir. Bu sonuç, DDT Temelli Duygu Düzenleme Programının üniversite öğrencilerinin duygu düzenleme güçlüklerini azaltmada etkili olduğunu ortaya koymaktadır.

Kaynakça

• Aka, B. T. (2011). Algılanan ebeveyn tutumları, duygu tanıma ve duygu düzenleme ile depresyon, obsesif-kompulsif bozukluk ve sosyal kaygı belirtileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aldao, A., Nolen-Hoeksema, S., & Schweizer, S. (2010). Emotion-regulation strategies across psychopathology: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 30, 217-237.
• American College Health Association. (2014). ACHA-National College Health Assessment II: Reference group executive summary Spring 2014. Hanover, MD: Author. Retrieved October 1, 2015, from http://www.acha-ncha.org/docs/ACHA-NCHA-II_ReferenceGroup_ExecutiveSummary_Spring2014.pdf
• Arch, J. J., & Craske, M. G. (2006). Mechanisms of mindfulness: Emotion regulation following a focused breathing induction. Behaviour Research and Therapy, 44, 1849-1858.
• Axelrod, S. R., Perepletchikova, F., Holtzman, K., & Sinha, R. (2011). Emotion Regulation and Substance Use Frequency in Women with Substance Dependence and Borderline Personality Disorder Receiving Dialectical Behavior Therapy. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 37(1), 37-42.
• Azizi, A., Borjali, A., & Golzari, M. (2010). The effectiveness of emotion regulation training and cognitive therapy on the emotional and addictional problems of substance abusers. Iranian Journal of Psychiatry, 5(2), 60-65.
• Balcı-Çelik, S. (2008). Duyguları Güçlendirme Eğitimi Programı'nın hemşirelerin iyimserlik düzeylerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3), 781-804.
• Berking, M., Wupperman, P., Reichardet, A., Pejic, T., Dippel, A., & Znoj, H. (2008). Emotion-regulation skills as a treatment target in psychotherapy. Behaviour Research and Therapy, 46, 1230-1237.
• Blanco, C., Okuda, M., Wright, C., Hasin, D. S., Grant, B. F., Liu, S. M., & Olfson, M. (2008). Mental health of college students and their non–college-attending peers: Results from the national epidemiologic study on alcohol and related Conditions. Archives of general psychiatry, 65(12), 1429-1437.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (5. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ceyhan, A., Ceyhan, E., & Kurtyilmaz, Y. (2009). Investigation of university students’ depression. Eurasian Journal of Educational Research, 36, 75-90.
• Ceyhun, A. G., & Ceyhun, B. (2003). Lise ve üniversite öğrencilerinde intihar olasılığının değerlendirilmesi. Klinik Psikiyatri, 6, 217-224.
• Çeçen, A. R. (2002). Duyguları Yönetme Becerileri Eğitimi Programı'nın öğretmen adaylarının duyguları yönetme becerileri üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Dimeff, L. A., & Koerner, K. (2007). Dialectical behavior therapy in clinical practice: Applications across disordersand settings. New York: The Guilford Press.
• Erdur Baker, Ö., & Bıçak, B. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Sorunları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Retrieved October 1, 2015, from http://www.efdergi.ibu.edu.tr/index.php/efdergi/article/view/957/1756Ergün, B. M. (2009). Diyalektik Davranışçı Terapi. Türk Psikiyatri Dizini, 10(Ek:1), 59.
• Feldman, G., Harley, R., Kerrigan, M., Jacobo, M., & Fava, M. (2009). Change in emotional processing during a dialectical behavior therapy-based skills group for major depressive disorder. Behavior Research and Therapy, 47(4), 316-321.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (3. bs.). London: SAGE Publications.
• Geddes, K., Dziurawiec, S., & Lee, C. W. (2013). Dialectical Behaviour Therapy for the treatment of emotion dysregulation and trauma symptoms in self-injurious and suicidal adolescent females: A pilot programme within a community-based child and adolescent mental health service. Psychiatry Journal, 2013, Retrieved May 25, 2014, from Hindawi Publishing Corporation
• Gençoğlu, C. (2012). Duygu odaklı terapiye dayalı duygusal farkındalık eğitiminin genç yetişkinlerin iyimserlik düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Goldin, P. R., & Gross, J. J. (2010). Effects of Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) on emotion. American Psychological Association, 10(No:1), 83-91.
• Gökçe, G. (2013). Ebeveynin duygusal erişilebilirliği ve genel psikolojik sağlık: Duygu düzenleme, kişilerarası ilişki tarzı ve sosyal desteğin rolü. Ebeveynin Duygusal Erişilebilirliği. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gratz, K. L., & Gunderson, J. (2006). Preliminary data on an acceptance-based emotion regulation group intervention for deliberate self-harm among women with borderline personality disorder. Behavior Therapy, 37(1), 25-35.
• Gratz, K. L., & Roamer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the Difficulties in Emotion Regulation Scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26(1), 41-54.
• Gratz, K. L., & Tull, M. T. (2010). Emotion regulation as a mechanism of change in acceptance-and mindfulness-based treatments. R. A. Baer (Ed.), Assessing mindfulness and acceptance processes in clients: Illuminating the theory and practice of change, (107-133). Oakland: New Harbinger Publications
• Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: An integrative review. Review of General Psychology, 2, 271-299.
• Hanson, J. B. (2012). Dialectical behavioral therapy in the public schools (PowerPoint, 9.8MB). Retrieved June 29, 2014 from www.pps.k.12.or.us
• Harley, R., Sprich, S., Safren, S., Jacobo, M., & Fava, M. (2008). Adaptation of dialectical behavior therapy skills training group for treatment-resistant depression. Journal of Nervous and Mental Disease, 196(2), 136-143.
• Kaya, M., Genç, M., Kaya, B., & Pehlivan, E. (2007). Tıp fakültesi ve sağlık yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stresle başaçıkma tarzları ve etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(2), 137-146.
• Koerner, K. (2012). Doing dialectical behavior therapy a practical guide. New York: The Guilford Press.
• Kuzucu, Y. (2006). Duyguları fark etmeye ve ifade etmeye yönelik bir psiko-eğitim programının, üniversite öğrencilerinin duygusal farkındalık düzeylerine, duyguları ifade etme eğilimlerine, psikolojik ve öznel iyi oluşlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Lİnehan, M. M., Bohus, M., & Lynch, T. R. (2007). Dialectical Behavior Therapy for pervasive emotion dsyregulation. J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation (s. 581-605). Retrieved June 29, 2014, from http://blogs.uw.edu/brtc/files/2013/04/linehan-bohus-lynch-2007.pdf
• Linehan, M. M., Comtois, K. A., Murray, A. M., Brown, M. Z., Gallop, R. J., Heard, H. L., . . . Lindenboim, N. (2006). Two-year randomized controlled trial and follow-up of Dialectical Behavior Therapy vs therapy by experts for suicidal behaviors and borderline personality disorder. Archives of General Psychiatry, 63(7), 757-766.
• Linehan, M. M., Schmidt, H., Dimeff, L. A., Craft, J. C., Kanter, J., & Comtois, K. A. (1999). Dialectical Behavior Therapy for patients with borderline personality disorder and drug-dependence. The American Journal on Addictions, 8(4), s. 297-292.
• Marra, T. (2005). Dialectical behavior therapy in private practice. Oakland: New Harbinger Publications.
• McKay, M., & Wood, J. (2011). Dialectical behavior therapy diary: monitoring your emotional regulation day by day. Oakland: New Harbinger Publications.
• McKay, M., Wood, J., & Brantley, J. (2007). The dialectical behavior therapy skills workbook: practical DBT exercises for learning mindfulness. Oakland: New Harbinger Publications.
• McMain, S., Korman, L. M., & Dimeff, L. (2001). Dialectical Behavior Therapy and the treatment of emotion dysregulation. Journal of Clinical Psychology, 57(2), 183-196.
• Nock, M. K., Teper, R., & Holander, M. (2007). Psychological treatment of self-injury among adolescents. Journal of Clinical Psychology, 63(11), 1081-1089.
• Ögel, K. (2012). Bilişsel davranışçı terapilerde üçüncü dalga. Farkındalık (ayrımsama)ve kabullenme temelli terapiler. Ankara: HYB Yayıncılık.
• Özden, L., Bostancı, M., Özdel, O., & Oğuzhanoğlu, N. K. (2002). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, 155-161.
• Pistorello, J., Fruzzetti, A. E., MacLane, C., Gallop, R., & Iverson, K. M. (2012). Dialectical behavior therapy (DBT) applied to college students: a randomized clinical trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 80(6), 982.
• Rivzi, S. L., & Steffel, L. M. (2014). A pilot study of two brief forms of DBT skills training for emotion dysregulation in college students. Journal of American College Health, 62 (6), 434-439.
• Rugancı, R. N. (2008). The relationship among attachment style, affect regulation, pyschological distress and mental construction of the relational world. Unpublished doctorate dissertation, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Rugancı, R. N., & Gençöz, T. (2010). Psychometric properties of Turkish version of Diffuculties in Emotion Regulation Scale. Journal of Clinical Psychology, 66(4), 442-455.
• Safer, D., Telch, C., & Chen, E. (2013). Tıkanırcasına yeme bozukluğu ve bulimia için diyalektik davranış terapisi. (G. Sart, Çev.) Ankara: Nobel.
• Sarıtaş, D., & Gençöz, T. (2011). Adolescents’ emotion regulation and its relation with their mothers’ emotion regulation and parental rearing behaviors. Turkish Journal of Child and Adolescent Mental Health, 18(2), 117-126.
• Soler, J., Pascula, J. C., Tiana, T., Cebrià, A., Barrachina, J., Campins, M. J., . . . Pérez, V. (2009). Dialectical Behavior Therapy skills training compared to standart group therapy in borderline personality disorder: A 3-month randomized controlled clinical trial. Behavior Research and Therapy, 47(5), 353-358.
• Surtees, P. G., Pharoah, P. D. P., & Wainwright, N. W. J. (1998). A follow-up study of new users of a university counselling service. British Journal of Guidance and Counselling, 26(2), 255-272.
• Telch, C., Agras, W., & Linehan, M. (2000). Group Dialectical Behavior Therapy for binge-eating disorder: A preliminary, uncontrolled trial. Behavior Therapy, 31, 569-582.
• Van Dijk, S. (2011). Don't let your emotions run your life for teens: dialectical behavior therapy skills for helping you manage mood swings, control angry outbursts, and get along with others. Oakland: New Harbinger Publications.
• Vøllestad, J., Sivertsen, B., & Nielsen, G. (2011). Mindfulness-based stress reduction for patients with anxiety disorders: Evaluation in a randomized controlled trial. Behaviour Research and Therapy, 49, 281-288.