DEĞİŞİMİN KURAMLAŞTIRILMASI: YENİ BİR KURUMSAL MANTIĞIN KAVRAMLAŞTIRILMASINDA SÖYLEMİN ROLÜ

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 1, 187 - 207, 20.05.2016

Şükran Gölbaşı

Öz

Özet

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de ekonomiyi örgütleyen hayli kurumlaşmış mevcut yapının 1980 başından başlamak üzere uzun yıllar alan kökten dönüşümünün nasıl kavramlaştırıldığını incelemektir. Böylece, kurumsal değişimin esasında önemli ölçüde söylemler üzerinden işleyen bir süreç olduğunu göstermektir. Bu süreçte TÜSİAD dönem koşullarında dezavantajlı konuma düştüğü için değişim ajanı olarak ortaya çıkmıştır. Mayıs 1979’da tirajlı gazete ve dergilerde aynı anda yayına giren, değişimin manifestosu gibi kaleme alınmış olan TÜSİAD ilanları, bu araştırmanın veri setini oluşturmuştur. Araştırma yöntemi olarak Eleştirel Söylem Analizi (ESA) kullanılmıştır. ESA, metni, söylemlerin birbiriyle etkileşimini ve bağlamı birlikte incelemeye imkan sağlayan üç boyutlu bir yöntemdir. Araştırmanın kavramsal çerçevesi olarak, yeni kurumsal kuram ve modeli olarak Greenwood, Suddaby ve Hinings’in (2002) değişim modeli benimsenmiştir. Bu araştırmayı mevcut benzerlerinden ayıran özelliği, yerleşik kurumsallaşmanın çözülmesi ve değişimin kuramlaştırılmasını odağa alması ve metot olarak Eleştirel Söylem Analizini kullanmasıdır.

Anahtar Kelimeler: Kurumsal değişim, söylem, kurumsal mantık, kuramlaştırma

Kaynakça

• AHMAD, Feroz (2005), Modern Türkiye’nin Oluşumu, Çev.: Y. Alogan, 3. Baskı, Kaynak Yayınları, İstanbul.
• AHMAD, Feroz (1996), Demokrasi Sürecinde Türkiye 1945-1980, Çev.: A. Fethi, 2. Baskı, Hil Yayınları, İstanbul.
• ANDERSEN, Leonall C. (1971), “A Monetarist View of Demand Management: The United States Experience, Conference on Demand Management, Illusion or Reality?”, Hamburg-Bergedorf, June, Vol 20-21; 3-11
• ARIN, Tülay (1985), “Düzenleme, Birikim, Bunalım”, Onbirinci Tez Kitap Dizisi, Uluslararası Yayıncılık, İstanbul; 104-138,
• BECKERT, Jean (1999), “Agency, Entrepreneurs, and Institutional Change: The Role of Strategic Choice and Institutionalized Practices in Organizations”, Organization Studies, Vol 20-5; 777-799.
• BAŞKAYA, Fikret (2005), Devletçilikten 24 Ocak Kararlarına, Türkiye Ekonomisinde İki Bunalım Dönemi, 2. Baskı, Maki Basım Yayım, Ankara.
• BUĞRA, Ayşe (1997), Devlet ve İş adamları Çev.; F. Adaman, 2. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
• ÇETİN, Halis (2001), “Liberalizmin Temel İlkeleri”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 1; 219-237.
• ÇOBAN, Aysun (2002), “Küreselleşmeye Karşı Olmak: Olanaklar ve Sınırlılıklar”, Praksis/ Küreselleşme Emperyalizm: Ne Yapmalı, Nasıl Direnmeli?, Sayı 7, Yaz; 117-164.
• DACIN, Tina. M., Jerry GOODSTEIN, and W. Richard SCOTT (2002), “Institutional Theory and Institutional Change: Introduction to the Special Research Forum”, Academy of Management Journal, Vol 45-1; 45-56.
• DJELIC, Marie Laura ve Sigrid QUACK (2003), Globalization and Institutions: Redefining The Rules of The Economic Game, Edward Elgar Publishing. UK.
• DOĞAN, A.Ekber (2002), Birikimin Hamalları, 1. Baskı, Donkişot Yayınları, İstanbul.
• FAIRCLOUGH, Norman (1989), Language and Power, Longman Inc., USA.
• FLIGSTEIN, Neil (1997), “Social Skill and Institutional Theory”, American Behavioral Scientist Vol 40-4; 397-405.
• FLIGSTEIN, Neil (1991), “The structural Transformation of American Industry: An Institutional Account of the Causes of Diversification in the Largest Firms, 1919-1979”, in (Ed. Walter W. Powel ve Paul J. DiMaggio) The New Institutionalism in Organizational Analysis, The University of Chicago Press, Chicago.
• FRIEDLAND, Roger ve Robert R. ALFORD (1991), “Bringing Society Back In: Symbols, Practices, and Institutional Contradictions”, in (Ed. Walter W. Powel ve Paul J. DiMaggio), The New Institutionalizm in Organizational Analysis, The University of Chicago Press, Chicago.
• FUKUYAMA, Francis (1999), Tarihin Sonu ve Son İnsan Çev.; Z. Dicleli, İstanbul: Gün Yayıncılık.
• GREENWOOD, Royston and C.Richard HININGS (1996), “Understanding Radical Organizational Change: Bringing Together the Old and the New Institutionalism”, Academy of Management Review Vol 21-4; 1022
• GREENWOOD, Royston, Roy SUDDABY ve C.Richard HININGS (2002),“Theorizing Change: The role of Professional Associations in the Transformation of Institutionalized Fields”, Academy of Management Journal, Vol 45-1; 58-80
• GÖLBAŞI, Şükran (2008), TÜSİAD’ın Toplumu Inşa Girişimleri, İstanbul: Kültür Üniversitesi Yayınları
• HAVEMAN, Heather A.and Hayagreeva RAO (1997), “Structuring a Theory of Moral Sentiments: Institutional and Organizational Coevolution in the Early Thrift Industry”, American Journal of Sociology, Vol 102; 1606–1651.
• HAYEK, Frederic (2000), Özgürlük Yolu, Çev.: A. Yayla, Liberte Yayınları, Ankara.
• HOLM, Petter (1995), “The Dynamics of Institutionalization: Transformation Processes in Norwegian Fisheries”, Administrative Science Quarterly, Vol 40-3; 398-422.
• KARAHANOĞULLARI, Yakup (2003),“Türkiye’de Devletin Mali Krizleri”, Praksis, Sayı 9.
• KAZGAN, Gülten (2005), Türkiye Ekonomisinde Krizler (1929-2001) “Ekonomi Politik” Açısından Bir İnceleme, 1, Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• LAWRENCE, Thomas B., Chyntia HARDY, and Nelson PHILLIPS (2002), “Institutional Effects of Interorganizational Collaboration: The emergence of Proto-institutions”, Academy of Management Journal, Vol 45-1; 281-290.
• LEBLEBICI, Hüseyin., Gerald R. SALANCIK, Anne COPAY, and Tom KING (1991), “Institutional Change and the Transformation of Interorganizational Fields: An Organizational History of the U.S. Radio Broadcasting Industry”, Administrative Science Quarterly, Vol 36-3; 333-363.
• LECA, Bernard, Julie BATTILIANA ve Eva BOXENBAUM (2006), “Taking Stock of Institutional Entrepreneurship: What Do We Know? Where Do We Go?”, Academy of Management Meetings, Atlanta GA
• LOUNSBURY, Michael (2002), “Institutional Transformation and Status Mobility: The Professionalization of the Field of Finance”, Academy of Management Journal, Vol 45; 255-266.
• MAGUIRE, Steve, Cynthia HARDY, and Thomas B. LAWRENCE (2004), “Institutional Entrepreneurship in Emerging Fields: HIV/AIDS Treatment Advocacy in Canada”, Academy of Management Journal, Vol 47-5; 657-679.
• MUNIR, Kamal and Nelson PHILLIPS (2005), “The Birth of the 'Kodak Moment': Institutional Entrepreneurship and the Adoption of New Technologies”, Organization Studies, Vol 26-11; 1665-1687.
• ÖNİŞ, Ziya (1998), State and Market, 1.Ed., Boğaziçi University Press, İstanbul.
• ÖZYEĞİN, Hüsnü (1980), TÜSİAD Konuşmalar, 26 Ocak, Yayın No: TÜSİAD-T/80.1.63, İstanbul.
• PHILLIPS, Nelson, Thomas. B. LAWRENCE, and Cynthia HARDY (2004), “Discourse and Institutions”, Academy of Management Review, Vol 29-4; 635-652.
• RAND, Ayn (1990), “Kapitalizm Nedir?, Çev.: A. Yayla, Yeni Forum, Cilt.11. Sayı 252; 38-48.
• RAO, Hayagreeva (1994), “The Social construction of Reputation: Certification Contests, Legitimation, and the Survival of Organizations in the American Automobile Industry: 1895-1912”, Strategic Management Journal, Vol 15; 29-44.
• RAO, Hayagreeva, Philippe MONIN ve Radolphe DURAND, (2003). “Institutional Change in Toque Ville: Nouvelle cuisine as an Identity Movement in French Gastronomy”, American Journal of Sociology, Vol 108; 795-843.
• SCOTT, W. Richard, Martin RUEF, Peter J.MENDEL ve Carol CARONNA, (2000), “Institutional Change and Health Care Organizations: From Professional Dominance to Managed Care”, University of Chicago Press, Chicago.
• SEO, Myeong Gu ve W.E.Douglas CREED (2002), “Institutional contradictions, praxis, and institutional change: A dialectical perspective”, Academy of Management Review, Vol 27-2; 222–247.
• SMITH, Adam (1985), Ulusların Zenginliği, Çev.: A.Yunus ve M. Bakırcı, Alan Yayınları, İstanbul.
• SOMÇAĞ, Selim (1998), “Enflasyonun Tek Sebebi Yok”, Finansal Forum Gazetesi, 25 Şubat 1998.
• SÖNMEZ, Mustafa (1992), 100 Soruda 1980’lerden 1990’lara “Dışa Açılan” Türkiye Kapitalizmi, 1. Baskı, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
• SUDDABY, Royston ve Richard GREENWOOD (2005), “Rhetorical Strategies of Legitimacy”, Administrative Science Quarterly, Vol 50; 35–67
• THORNTON, Patricia H. and William OCASIO (2008), “Institutional Logics”. in (Ed. Royston Greenwood, Christine Oliver, Kerstin Sahlin and Roy Suddaby), The Sage Handbook of Organizational Institutionalism, Sage, Thousand Oaks, CA; 99–129.
• TOLBERT, Pamela S. and Lynne G. ZUCKER (1996), “The Institutionalization of Institutional Theory”, (Ed. S.R. Clegg, C. Hardy, and W.R. Nord), Handbook of Organization Studies, Sage, London ;175-190.
• ÜSDİKEN, Behlül (1997), “Importing Theories of Management and Organization: The Case of Turkish Academia”, International Studies Of Management and Organization, Vol 26-3; 33-46,
• WHITLEY, Richard (1994), “Dominant Forms of Economic Organization in Market Economies”, Organization Studies, Vol 15-2; 153-182.
• WHITLEY, Richard (2000), “Divergent Capitalisms: The Social Structuring and Change of Business Systems”, Oxford University Press, Oxford.
• YAYLA, Atilla (1992), Liberalizm, Turhan Yayınları, Ankara.
• ZAJAC, Edvard ve James WESTPHAL (2004), “The Social Construction of Market Value: Institutionalization and Learning Perspectives on Stock Market Reactions”, American Sociology Review, Vol 69; 433-458.
• Yılına Girerken Türkiye Ekonomisi, (1978), Yayın No: TÜSİAD-T/78., 1-53, İstanbul.
• www.tusiad.org:7979/, (indirilme tarihi, 30.7.2014)
• İLANLAR:
• Gerçekçi Çıkış Yolu, 15 Mayıs 1979 Günaydın
• Ulus Bekliyor, 22 Mayıs 1979, Milliyet
• Yokluğu Paylaşmak mı? Bolluğu Sağlamak mı? ? 29 Mayıs 1979 Milliyet
• Refahın ve Hürriyetlerin Düşmanı: Enflasyon, 12 Haziran 1979, Milliyet