ÇEVRE DENETİMİ UYGULAMALARI, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ: KONYA İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 2, 303 - 322, 25.11.2017

Sezen Küçükçongar Murat Küçükçongar Ömer Ateş

Öz

Çevre denetimi çevresel birimlerin yönetmeliklere,
yasal mevzuata göre kontrol edilmesi ve çevreye olan etkilerinin
incelenmesidir. Türk çevre mevzuatının farklı çevre konularını içeren geniş bir
alana sahip olması nedeniyle, çevre denetiminin önemi artmaktadır. Türkiye’de
çevre denetimi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilen çevre
danışman firmaları aracılığıyla uygulanmaktadır. Türkiye’de çevre denetimi
uygulamalarında üç önemli paydaş mevcuttur: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,
çevre danışmanlık firmaları/çevre görevlileri ve çevre denetimine tabi işletme
yöneticileri. Etkin bir denetimin yapılabilmesi için, üç paydaşın da birbiriyle
koordine olarak çalışması gerekmektedir.    

Bu çalışmada çevre danışmanlık firmaları tarafından
uygulanan çevre denetiminin etkinliğinin belirlenmesi ve denetim prosesi ile
ilgili potansiyel problemlerin tespit edilmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla 2016
yılında Konya ilinde çevre danışmanlık firmalarında çalışan çevre
görevlilerine, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nde çalışan çevre
mühendislerine ve çevre denetimine tabi işletme yöneticilerine yüzyüze görüşme
yöntemiyle anket uygulanmıştır. Anket formları yaş, eğitim seviyesi, yabancı
dil bilgisi, mesleki deneyim ve çevre denetimi uygulamaları hakkında farklı sorular
içermektedir. Elde edilen data SPSS 22.0 istatistik paket programı kullanılarak
analiz edilmiştir. Çevre görevlilerinin % 90’ının ve Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlüğü’nde çalışan personelin % 97’sinin, işletme yöneticilerinin %89.3’ünün
işletmelere uygulanan çevre denetimlerinin çevresel uygulamalar üzerinde olumlu
etkisi olduğunu düşündüğü belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevre denetimi, çevre görevlisi, çevre danışmanlık firmaları

Kaynakça

• ATEŞ Ömer (2016), Çevre Denetimi Uygulamaları, Sorunları ve Çözüm Önerileri: Konya İli Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği ABD, Konya.
• DERİLİOĞLU Gürgün (2007), Avrupa Birliği Çevre Mevzuatı İle Türkiye’deki Mevcut Durumun Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği ABD, Adana.
• DORUK Safiye (2012), Türkiye’deki Çevre Yönetimi ve Çevre Mevzuatının Trabzon İlindeki İşleyişinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği ABD, Trabzon.
• ERGÜN Turan (2014), Türkiye'de Çevre Denetimi ve Çevre Etiği Bağlamında Yeniden Yapılandırılması, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Çevre Bilimleri ABD, Ankara.
• MUTLU Ayşegül (2006), "Küresel Kamusal Mallar Bağlamında Sağlık Hizmetleri ve Çevre Kirlenmesi: Üretim, Finansman ve Yönetim Sorunları", Maliye Dergisi, 150, 53-78.
• TOKSOY Murat (2004), Avrupa Birliği ve Türk Çevre Mevzıatu Mukayesesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Bilimleri ABD, Ankara.
• TURAN BAYRAM Tuba; Aysun ALTIKAT ve Fatma EKMEKYAPAR TORUN (2011), "Avrupa Birliği ve Türkiye’de Çevre Politikaları", Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1, 1, 33-38.
• TURAN Volkan (2007), Türkiye'nin ÇED uygulama deneyimi üzerine bir değerlendirme: 1993-2007, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi ABD, Ankara.
• YERDELEN Yunus (2011), Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türk Çevre Mevzuatının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre ühendisliği ABD, İstanbul.
• YÜRÜTEN Sevim (2006), Türkiye'de Uygulanan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Modelinin Dünyadaki Yaygın Kullanılan Örneklerle Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği ABD, Bursa.