TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN PİYASA YAPISININ REKABET VE YARIŞILABİLİRLİK AÇISINDAN ANALİZİ: PANZAR-ROSSE MODELİ

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 1, 336 - 360, 31.05.2018

Ülker Çam Hüseyin Özer

Öz

Türkiye’de
ekonomik istikrarın sağlanması için temel sektörlerden birisi olan bankacılık
sektörünün sağlam bir yapıya kavuşması için rekabet ve yarışılabilirlik
düzeyinin artırılması gerekmektedir. Bu amaçla, 2001 yılında bir bankacılık sektörü yeniden yapılandırma
programı uygulanmaya başlanmıştır. Piyasa yapısının belirlenmesinin, bu
amaca ulaşılıp ulaşılmadığını göstermesi açısından önemli bir gösterge olduğu
düşünüldüğünden, rekabet ve yarışılabilirlik açısından sektörün piyasa
yapısının belirlenmesi bu çalışmanın konusu olarak seçilmiştir. Bu amaçla
çalışmada, 27 mevduat bankasının 2003-2012 dönemine ait panel veri seti
kullanılarak sektördeki rekabet ve yarışılabilirlik ölçülmüştür. Oluşturulan
modellerin tahmin sonuçları Türk bankacılık sektörünün, yarışılabilirlik
şartlarını taşıyan monopollü rekabet piyasası olduğuna işaret etmektedir. Elde
edilen bir diğer sonuç ise Türk bankacılık sektöründe ölçek büyüklüğünün piyasa
yapısını etkileyen önemli bir değişken olduğudur. 

Anahtar Kelimeler

Türk Bankacılık Sektörü, Rekabet, Yarışılabilirlik, Yarışılabilir Piyasalar Teorisi

Kaynakça

• BIKKER, J.A., HAAF, K. (2002), “Competition, Concentration and Their Relationship: An Empirical Analysis of The Banking Industry”. Journal of Banking & Finance (26), 2191-2214. [Erişim Tarihi: 08.05.2013, http://www.sciencedirect.com].
• BREUSCH, T.S., PAGAN, A.R. (1979), “A Simple Test for Heteroscedasticity and Random Coefficient Variation”. Econometrica, 47(5), 1287-1294. [Erişim Tarihi: 22.07.2013, http://www.jstor.org].
• ÇELİK, T., KAPLAN, M. (2010), “Türk Bankacılık Sektöründe Etkinlik ve Rekabet: 2002-2007”. Sosyo Ekonomi, 6(13), 7-28.
• ÇELİK, T., ÜNVEREN, Ç. (2009), “Yabancı Banka Girişlerinin Türk Bankacılık Sektörüne Rekabet Etkisi: 2002-2007”. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2 (2), 42-59.
• ÇINAR, S. (2010), “OECD Ülkelerinde Kişi Başına GSYİH Durağan mı? Panel Veri Analizi”. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, XXIX(II), 591-601.
• DE BANDT, O., DAVIS, E.P. (2000), “Competition, Contestability and Market Structure in European Banking Sectors on The Eve of EMU”. Journal of Banking & Finance (24), 1045-1066. [Erişim Tarihi: 08.05.2013, http://www.sciencedirect.com].
• DRISCOLL, J.C., KRAAY, A.C. (1998), “Consistent Covariance Matrix Estimation with Spatially Dependent Panel Data”. The Review of Economics and Statistics, 80(40), 549-560. [Erişim Tarihi: 19.07.2013, http://www.jstor.org].
• GÖÇER, İ. (2013), “Seçilmiş OECD Ülkelerinde Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliği: Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Eşbütünleşme Analizi”. Journal of Yaşar University, 30(8), 5086-5104.
• GÜNALP, B., ÇELİK, T. (2006), “Competition in The Turkish Banking Industry”. Applied Economics, 38(11), 1335-1342. [Erişim Tarihi: 17.01.2013, http://www.tandfonline.com].
• HAUSMAN, J.A. (1978), “Specification Tests in Econometrics”. Econometrica, 46(6), 1271-1271. [Erişim Tarihi: 19.07.2013, http://www.jstor.org].
• KASMAN, A. (2001), “Competitive Conditions of Turkish Banking Industry”. Ege Academic Review, 1(2), 72-82.
• MERCAN, M. (2012), “Competitive Conditions in The Banking Industry of Georgian Economy: PR H Model”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, (62), 1260 – 1264. [Erişim Tarihi: 08.05.2013, http://www.sciencedirect.com].
• MOLYNEUX, P., THORNTON, J. VE LLOYD-WILLIAMS, D.M. (1996), “Competition and Market Contestability in Japanese Commercial Banking”. Journal of Economics and Business, (48), 33-45. [Erişim Tarihi: 20.06.2013, http://www.sciencedirect.com].
• NATHAN, A. VE NEAVE, E.H. (1989), “Competition and Contestability in Canada's Financial System: Empirical Results”. The Canadian Journal of Economics, 22(3), pp. 576-594. [Erişim Tarihi: 26.06.2013, http://www.jstor.org].
• PANZAR, J.C., ROSSE, J.N. (1987), “Testing for Monopoly Equilibrium”. The Journal of Industrial Economics, 35(4), 443-456. [Erişim Tarihi: 23.06.2013, http://www.jstor.org].
• REZITIS, A.N. (2010), “Evaluating The State of Competition of the Greek Banking Industry”. Journal of International Financial Markets, Institutions & Money, (20), 68-90. [Erişim Tarihi: 08.05.2013,http://www.sciencedirect.com].
• ÖZCAN, A. (2010), “Türkiye’de Ticari Bankacılık Sektöründe Rekabet Düzeyinin Belirlenmesi: 2002-2009”. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(1), 195-211.
• VESALA, J. (1995), Testing for Competition in Banking: Behavioral Evidence from Finland. Helsinki: Bank of Finland Studies E:1.
• TURK-ARISS, R. (2009), “Competitive Behavior in Middle East and North Africa Banking Systems”. The Quarterly Review of Economics and Finance, 49, 693–710. [Erişim Tarihi: 08.05.2013, http://www.sciencedirect.com].