ÇALIŞANLAR AŞIRI İŞ YÜKLERİ NEDENİYLE AİLELERİ İLE ÇATIŞMA YAŞARLAR MI? HAVACILIK SEKTÖRÜNDE BİR İNCELEME

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 2, 374 - 389, 30.11.2019

Daimi Koçak Gökhan Kerse İlhami Yücel

Öz

İş ve aile insan hayatının iki önemli
yönünü temsil ederler. Bu iki değişkenin uyumlu olması çalışanın işini daha iyi
yapmasına katkıda bulunacaktır. Bu nedenle kişinin işi nedeniyle aile çatışması
yaşamasına etki eden faktörlerin tespit edilmesi son derece büyük öneme
sahiptir.  İş-aile çatışmasının
yaşanmasına birçok faktör etki edebilir. Bu çalışmanın amacı, çalışanların
aşırı iş yükü algılarının aileleri ile yaşadıkları çatışmaya etkisinin olup
olmadığının tespit edilmesidir. Bunun için havacılık sektöründe faaliyet
gösteren bir işletmenin 435 çalışanından anket yöntemi kullanılarak veri
toplanmış ve elde edilen veriler SPSS ve AMOS programları kullanılarak analiz
edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda çalışanların aşırı iş yükü algılarının
iş-aile çatışmasını pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Çalışma
sonucunda ortaya çıkan sonuçlar tartışılarak sektör yöneticilerine ve ileride
yapılacak çalışmalara önerilerde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Aşırı iş yükü, iş-aile çatışması, havacılık sektörü

Kaynakça

• ABBASİ, Muhammad Mudassar ve Saquib Yusaf JANJUA (2016). “The Mediating Effect of Job Stress on Work Overload and Organizational Performance in the Banking Industry”, Abasyn Journal of Social Sciences, Vol 9(2); 376-387.
• AHUJA, Manju K., Katherine M. CHUDOBA, Charles J. KACMAR, D. Harrison MCKNİGHT, ve Joey F. GEORGE (2007). “IT Road Warriors: Balancing Work–Family Conflict, Job Autonomy, and Work Overload to Mitigate Turnover Intentions”, MIS Quarterly, Vol 31(1); 1-17.
• AKDOĞAN, A. Asuman ve Ceren AYDEMİR (2018). “İş-Aile Çatışmasının Psikolojik Performans Üzerindeki Etkisi: İşe Yabancılaşma ve Pozitif Psikolojik Sermayenin Aracı Rolü”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol 22(Özel Sayı); 1993-2012.
• AKİNBODE, Gabriel A. ve Folusho AYODEJİ (2017). “Gender and Family Characteristics Differences in Work-Family, Family-Work Conflicts and Stress among Dual-Income Earners Families: (An Empirical Analysis in Cosmopolitan Lagos, Nigeria)”, Gender & Behaviour, Vol 15(3); 9424-9453.
• ALTAF, Amal ve Mohammad Atif AWAN (2011). “Moderating Affect of Workplace Spirituality on the Relationship of Job Overload and Job Satisfaction”, Journal of Business Ethics Vol 104; 93-99.
• BAYKAL, Beril (2014). “Çalışma Saatleri İş–Aile Çatışması Açısından Belirleyici midir? Erkek Çalışanlar Açısından Bir İnceleme”, Çalışma İlişkileri Dergisi, Vol 5(2); 10-23.
• BOWEN, Paul, Rajen GOVENDER, Peter EDWARDS ve Keith CATTELL (2018). “Work-Related Contact, Work–Family Conflict, Psychological Distress and Sleep Problems Experienced by Construction Professionals: An Integrated Explanatory Model”, Construction Management and Economics, Vol 36(3); 153-174.
• BRÜGGEN, Alexander (2015). “An Empirical Investigation of The Relationship Between Workload and Performance”, Management Decision, Vol 53(10); 2377-2389. CHEN, Han, Baker AYOUN ve Khalid EYOUN (2018). “Work-Family Conflict and Turnover Intentions: A Study Comparing China and U.S. Hotel Employees”, Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, Vol 17(2); 247-269.
• CHEN, Shu-Chen, Yun-Hwa CHİANG ve Yi-Jun HUANG (2017). “Exploring the Psychological Mechanisms Linking Work-Related Factors with Work–Family Conflict and Work–Family Facilitation among Taiwanese Nurses”, The International Journal of Human Resource Management, Vol 28(4); 581-602.
• CHOİ, Suk Bong, Nicole CUNDİFF, Kihwan KİM ve Saja Nassar AKHATİB (2018). “The Effect of Work-Family Conflict and Job Insecurity on Innovative Behaviour of Korean Workers: The Mediating Role of Organisational Commitment and Job Satisfaction”, International Journal of Innovation Management, Vol 22(1); 1-29.
• COUSİNS, Rosanna, Colin J. MACKAY, Simon D. CLARKE, Chris KELLY, Peter J. KELLY ve Ron H. McCAİG (2004). “Management Standards’ Work-Related Stress in The UK: Practical Development”, Work & Stress, Vol 18(2); 113-136.
• ÇAKICI, Ayşehan, Ceren ÖZKAN ve Bahadır Hakan AKYÜZ (2013). “İş Yükü Yoğunluğunun, İş ve Yaşam Doyumuna Etkisi Üzerine Otomotiv İşletmelerinde Bir Araştırma”, Cag University Journal of Social Sciences, Vol 10(2); 1-26.
• ÇELİK, Muhsin (2016). “Tükenmişlik Yaşam Doyumu ve İş Yükü İlişkisi: Denizli’de Faaliyet Gösteren Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Vol 21(4); 1139-1152.
• ÇELİK, Mazlum ve Ahmet ÇIRA (2013). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Aşırı İş Yükünün Aracılık Rolü”, Ege Akademik Bakış, Vol 13(1); 11-20.
• ÇELİK, Mazlum ve Ömer TURUNÇ (2010). “Lider Desteğinin Çalışanların İş-Aile Yaşam Çatışması ve İş Performansına Etkisi: Savunma Sektöründe Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, Vol 14(1); 19-41.
• FRONE, Michael R., Marcia RUSSELL ve Mary Lynne COOPER (1992). “Antecedents and Outcomes of Work Family Conflict: Testing A Model of The Work Family Interface”, Journal of Applied Psychology, Vol 77(1); 65-78.
• GREENHAUS, Jeffrey H. ve BEUTELL Nicholas J. (1985). “Sources of Conflict Between Work and Family Roles”, The Academy of Management Review, Vol 10(1); 76-88.
• GURBUZ, Sait, Omer TURUNC ve Mazlum CELİK (2012). “The Impact of Perceived Organizational Support on Work–Family Conflict: Does Role Overload Have A Mediating Role?”, Economic and Industrial Democracy, Vol 34(1); 145-160.
• HAMMER, Tove Helland, SAKSVİK, Per Øystein, NYTRØ, Kjell TORVATN Hans ve BAYAZİT Mahmut (2004). “Expanding the Psychosocial Work Environment: Workplace Norms and Work–Family Conflict as Correlates of Stress and Health”, Journal of Occupational Health Psychology, Vol 9(1); 83-97.
• ILIES, R., K. M. SCHWİND, David Turley WAGNER, M. JOHNSON, D.S. DERUE, ve D. R. ILGEN, (2007). “When Can Employees Have a Family Life? The Effects of Daily Workload and Affect on Work-Family Conflict and Social Behaviors at Home”, Journal of Applied Psychology, Vol 92(5); 1-43.
• KARACAOĞLU, Korhan, ve İdris ÇETİN (2015). “İş Yükü Ve Rol Belirsizliğinin Çalışanların Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisi: Afad Örneği”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, Vol 5(1); 46-69.
• KAHRAMAN, Ümit ve Kazım ÇELİK (2018). “Akademisyenlerin İş Yükü Algıları İle İş Ve Aile Çatışmaları Arasındaki İlişki”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Vol 8(1); 95-105.
• KARATEPE, Osman M. (2013). “The Effects of Work Overload and Work‐Family Conflict on Job Embeddedness and Job Performance: The Mediation of Emotional Exhaustion”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol 25(4); 614-634.
• KARATEPE, Osman M. ve Georgiana KARADAS (2016). “Service Employees’ Fit, Work-Family Conflict, and Work Engagement”, Journal of Services Marketing, Vol 30(5); 554-566.
• MINNOTTE, Krista Lynn ve Deniz YUCEL (2018). “Work–Family Conflict, Job Insecurity, and Health Outcomes among Us Workers”, Social Indicators Research, Vol 139; 517-540.
• MYNY, Dries, Dirk VAN GOUBERGEN, Micheline GOBERT, Katrien VANDERWEE, Ann VAN HECKE ve Tom DEFLOOR (2011). “Non-Direct Patient Care Factors Influencing Nursing Workload: A Review of The Literatüre”, Journal of Advanced Nursing, Vol 67(10); 2109-2129.
• NASURDİN, Aizzat Mohd. ve Michael P. O’DRİSCOLL (2012). “Work Overload, Parental Demand, Perceived Organizational Support, Family Support, and Work-Family Conflict Among New Zealand and Malaysian Academics”, New Zealand Journal of Psychology, Vol 41(1); 38-48.
• NETEMEYER, Richard G., James S. BOLES ve Robert McMURRİAN (1996). “Development and Validation of Work-Family Conflict and Family-Work Conflict Scales” Journal of Applied Psychology, Vol 81(4); 400-410.
• OMOLAYO, Benjamin O. ve Olajumoke C. OMOLE (2013). “Influence of Mental Workload on Job Performance”, International Journal of Humanities and Social Science, Vol 3(15); 238-246.
• PARASURAMAN, Saroj ve Claire A. SİMMERS (2001). “Type of Employment, Work-Family Conflict and Well-Being: A Comparative Study”, Journal of Organizational Behavior, Vol 22; 551-568.
• Podsakoff, Philip M., Scott B. MacKenzie, Jeong-Yeon Lee ve Nathan P. Podsakoff, (2003). “Common Method Biases in Behavioral Research: A Critical Review of The Literature and Recommended Remedies”, Journal of Applied Psychology, Vol 88; 879–903.
• QURESHİ, Muhammad Imran, Mehwish IFTİKHAR, Syed Gohar ABBAS, Umar HASSAN, Khalid KHAN ve Khalid ZAMAN (2013). “Relationship between Job Stress, Workload, Environment and Employees Turnover Intentions: What We Know, What Should We Know”, World Applied Sciences Journal, Vol 23(6); 764-770.
• RUBEL, Mohammad Rabiul Basher, Daisy Mui Hung KEE ve Nadia Newaz RİMİ (2017). “The Mediating Role of Work-Family Conflict on Role Stressors and Employee Turnover Intention Relationship in Labour-Oriented Organizations”, Global Business Review, Vol 18(6); 1384-1399.
• SARBU, Miruna (2018). “The Role of Telecommuting for Work-Family Conflict Among German Employees”, Research in Transportation Economics, 1-15.
• SPECTOR, Paul E. ve Steve M. JEX (1998). “Development of Four Self-Report Measures of Job Stressors and Strain: Interpersonal Conflict at Work Scale, Organizational Constraints Scale, Quantitative Workload Inventory, and Physical Symptoms Inventory”, Journal of Occupational Health Psychology, Vol 3(4); 356-367. TABASSUM, Hira, Zaeema FAROOQ ve Iram FATİMA (2017). “Work Family Conflict, Perceived Work Overload and Work Exhaustion in Employees of Banking Sector”, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, Vol 11(1); 439-451.
• TAYFUR, Özge ve Mahmut ARSLAN (2012). “Algılanan İş Yükünün Tükenmişlik Üzerine Etkisi: İş-Aile Çatışmasının Aracı Rolü”. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Vol 30(1); 147-172. TURGUT, Tülay (2011). “Çalışmaya Tutkunluk: İş Yükü, Esnek Çalışma Saatleri, Yönetici Desteği Ve İş-Aile Çatışması İle İlişkileri”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Vol 25(3-4); 155-179.
• VOYDANOFF, Patricia (2005). “Social Integration, Work-Family Conflict and Facilitation, and Job and Marital Quality”, Journal of Marriage and Family, Vol 67; 666-679.
• WANG, Yuncai ve Jiaxi PENG (2017). “Work–Family Conflict and Depression in Chinese Professional Women: The Mediating Roles of Job Satisfaction and Life Satisfaction”, International Journal of Mental Health and Addiction, Vol 15; 394-406.
• YUSTİNA, Andi Ina ve Tifanny VALERİNA (2018). “Does Work-Family Conflict Affect Auditor’s Performance? Examining The Mediating Roles of Emotional Exhaustion and Job Satisfaction”, Gadjah Mada International Journal of Business, Vol 20(1); 89-111.