FOURIER YAKLAŞIMI İLE FISHER HİPOTEZİNİ YENİDEN GÖZDEN GEÇİRMEK: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 2, 186 - 200, 30.11.2019

Mehmet Songur

Öz

Enflasyon ve faiz arasındaki ilişki hem
ekonomistler hem de politika yapıcılar için uzun yıllar araştırma konusu
olmuştur. Faiz ile enflasyon arasındaki bu ilişkiyi anlamak için Fisher
hipotezi bir temel olarak büyük önem arz etmektedir. Fisher hipotezi, nominal
faiz oranı ile enflasyon oranı arasında uzun dönemli bir ilişkinin olduğunu
ifade etmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye için Fisher hipotezinin
geçerliliğini araştırmaktır. Analiz için 2002:1-2018:1 dönemine ait üç aylık
veriler kullanılarak alternatif nominal mevduat faiz oranları ile tüketici ve
üretici fiyat endekslerinden yararlanılmıştır. Bu çalışmanın literatürdeki
diğer çalışmalardan farkı, analizde Fourier fonksiyonlarını dikkate alan
durağanlık ve eş bütünleşme testlerinin kullanılmasıdır. Bu bağlamda Becker,
vd. (2006) tarafından geliştirilen Fourier KPSS durağanlık testi ve Tsong vd.
(2016) tarafından geliştirilen Fourier Shin Eşbütünleşme testi Türkiye’de
Fisher hipotezinin geçerliliğini test etmek için kullanılmıştır. Elde edilen
bulgular Türkiye’de Fisher hipotezini destekleyecek hiçbir kanıt
sağlamamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fisher Hipotezi, Enflasyon, Faiz, Fourier Yaklaşımı

Revisiting Fisher Hypothesis with the Fourier Approach: Case of Turkey

Öz

The
relationship between inflation and interest has been the subject of research
for both economists and policy makers for many years. To understand this
relationship between interest and inflation, the Fisher hypothesis is of great
importance as a basis. The Fisher hypothesis states that there is a long-run
relationship between the nominal interest rate and the inflation rate. The aim
of this study is to investigate the validity of the Fisher hypothesis for
Turkey. For the analysis, it was utilized alternative nominal deposit interest
rates and consumer and producer price indexes by using quarterly data belonging
2000:2 and 2018:1 period. The main difference of this study from other studies
in the literature is the use of stationarity and cointegration tests which take
Fourier functions into account in the analysis. In this context, Fourier KPSS
stationarity test developed by Becker, et al (2006) and Fourier Shin Cointegation
test developed by Tsong, et al (2016) are used to test the validity of the
Fisher hypothesis in Turkey. Findings provide no evidence to support the Fisher
hypothesis in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Fisher Hypothesis, Inflation, Interest, Fourier Approach

Kaynakça

• ARISOY, İbrahim (2013), “Testing for the Fisher Hypothesis under Regime Shifts in Turkey: New Evidence from Time-Varying Parameters”, International Journal of Economics and Financial Issues, Vol 3(2); 496-502.
• ATKINS, Frank J. and COE, Patrick J. (2002), “An ARDL Bounds Test of the Long-Run Fisher Effect in the United States and Canada”, Journal of Macroeconomics, Vol 24(2); 255-266.
• BAŞAR, Selim ve KARAKUŞ, Kübra (2017), “Fisher Hipotezi: Türkiye İçin Tahmini”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Vol 10(54); 794-803.
• BAYAT, Tayfur (2011), “Türkiye’de Fisher Etkisinin Geçerliliği: Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme Yaklaşımı”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Vol 38; 47-60.
• BECKER, Ralf; ENDERS, Walter and LEE, Junsoo (2006), “A Stationarity Test in the Presence of an Unknown Number of Smooth Breaks”, Journal of Time Series Analysis, Vol 27(3); 381-409.
• BONHAM, Carl S. (1991), “Correct Cointegration Tests of the Long-Run Relationship between Nominal Interest and Inflation”, Applied Economics, Vol 23(9); 1487-1492.
• ÇAKMAK, Erol; AKSU, Hayati ve BAŞAR, Selim (2002), “Fisher Hipotezi'nin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi: 1989-2001”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Vol 16(3-4); 31-40.
• DUTT, Swarna D. and GHOSH, Dipak. (1995), “The Fisher Hypothesis: Examining the Canadian Experience”, Applied Economics, Vol 27(11); 1025-1030.
• FAMA, Eugene F. (1975), “Short Term Interest Rates as Predictors of Inflation”, American Economic Review, Vol 65; 269-282.
• FISHER, Irving (1930), The Theory of Interest, Macmillan, Newyork.
• GRANVILLE, Brigitte and MALLICK, Sushanta (2004), “Fisher Hypothesis: UK Evidence over a Century”, Applied Economics Letters, Vol 11(2); 87-90.
• GÜL, Ekrem and AÇIKALIN, Sezgin (2008), “An Examination of the Fisher Hypothesis: The Case of Turkey”, Applied Economics, Vol 99(1); 87-90.
• HATEMI-J, Abdulnasser (2011), “A Re-examination of the Fisher Effect Using an Alternative Approach”, Applied Economics Letters, Vol 18(9); 855-858.
• İNCEKARA, Ahmet; DEMEZ, Selim and USTAOĞLU, Murat (2012), “Validity of Fisher Effect for Turkish Economy: Cointegration Analysis”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol 58; 396-405.
• KÖKSEL, Bilge and DESTEK, Mehmet A. (2015), “Türkiye Ekonomisinde Fisher Hipotezinin Test Edilmesi: 2002-2014 Dönemi Üzerine Bir Ampirik Analiz”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Vol 8(41); 1247-1253.
• MACDONALD, Ronald and MURPHY, Phillip D. (1989), “Testing for the Long Run Relationship between Nominal Interest Rates and Inflation Using Cointegration Techniques”, Applied Economics, Vol 21(4); 439-447.
• MISHKIN, Frederic S. (1992), “Is the Fisher Effect or Real? A Reexamination of the Relationship between Inflation and Interest Rate”, Journal of Monetary Economics, Vol 30; 195-215.
• MISHKIN, Frederic S. and SIMON, John (1995), “An Empirical Examination of the Fisher Effect in Australia”, Economic Record, Vol 71(3); 217-229.
• ÖRUÇ, Erhan (2016), “Fisher Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Kastamonu İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Vol 13; 297-311.
• ŞİMŞEK, Muammer and KADILAR, Cem (2006), “Fisher Etkisinin Türkiye Verileri ile Testi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Vol 7(1); 99-111.
• TSONG, Ching-Chuan; LEE, Cheng-Feng; TSAI, Li-Ju and HU, Te-Chung (2016), “The Fourier Approximation and Testing for the Null of Cointegration”, Vol 51(3), 1085-1113.
• TURGUTLU, Evrim (2004), “Fisher Hipotezinin Tutarlılığının Testi: Parçalı Durağanlık ve Parçalı Koentegrasyon Testi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, Vol 19(2); 55-74.
• WESTERLUND, Joakim (2005), Panel Cointegration Tests of the Fisher Hypothesis, Working Papers 2005:10, Lund University, Department of Economics.
• WESTERLUND, Joakim (2008), “Panel Cointegration Tests of the Fisher Effect”, Journal of Applied Econometrics, Vol 23(2); 193-233.
• YILANCI, Veli (2009), “Fisher Hipotezinin Türkiye için Sınanması: Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Vol 23(4); 205-213.