EXPORT DEPENDENCE ON IMPORT IN THE MACHINERY INDUSTRY: ANALYSIS WITH OPTIMIZED GSR METHOD

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 3, 598 - 607, 24.07.2022

Taner Akçacı Şule Zorçelik

https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1055679

Öz

In the 1980s, Turkey adopted the export-based economic models of developing countries and aimed to reach the level of developed countries. The government adopted various strategies to improve exports, and focused on increasing exports by removing import restrictions. Significant developments have been experienced in foreign trade since the 1990s and this increase continued in the 2000s. However, the data obtained showed that the increase in imports was consistently higher than the increase in exports. One of the reasons for this situation is that the import of capital and intermediate products is a critical factor in production in the Turkish economy. The main purpose of this study is to provide an estimation of the amount of imported capital used in production and also in the machinery industry while reaching a targeted export figure in the machinery industry in Turkey. For this purpose, compressor export data of the countries that export the most compressors in the world, import data of welding machines used in compressor production and Gross Domestic Product (GDP) data were obtained. In order to obtain the best estimation result in the analysis made in the Matlab application, all the regression analysis methods in the application were applied on the data. As a result of the analysis, it was determined that the best and most significant result for MSE, RMSE, MAE and R2 values was obtained with the optimized GSR method. In the optimized GSR method, while the lowest values in error margin were obtained with 0.160, 0.400, 0.283 for MSE, RMSE, MAE, it was determined that the highest R2 value was obtained with 0.87. By using the function of the model in the optimized GSR method, it has been determined what the amount of imported welding machine used in compressor production should be for the compressor export of $ 200.000.000 in Turkey. The estimation data obtained also supports the accuracy of the R2 value of 0.87 provided by the optimized GSR method.

Anahtar Kelimeler

Export, import, foreign dependency, foreign trade, machinery industry

Makina Sanayinde İhracatın İthalata Bağımlılığı: Optimize Edilmiş GSR Metodu ile Analiz

Öz

Türkiye 1980'li yıllarda gelişmekte olan ülkelerin ihracata dayalı ekonomik modellerini benimseyerek kendine gelişmiş ülkelerin seviyesine ulaşabilmeyi hedef edinmiştir. Devlet ihracatı geliştirebilme adına çeşitli stratejiler benimsenmiş, ithalat kısıtlamalarını kaldırarak ihracatın artırılmasına odaklanmıştır. 1990'lı yıllardan itibaren dış ticarette önemli gelişmeler yaşanmış ve 2000'li yıllarda da bu artış devam etmiştir. Fakat elde edilen veriler ithalat artışının sürekli olarak ihracat artışından daha fazla olduğunu göstermiştir. Bu durumun sebeplerinden biri de Türkiye ekonomisinde sermaye ve ara ürün ithalatının üretimde kritik bir faktör oluşturmasıdır. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de makine sanayinde hedeflenen bir ihracat rakamına ulaşılırken üretiminde kullanılan ve yine makine sanayinde yer alan ithal sermayenin miktar tahminin sağlanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda dünyada en çok kompresör ihracatı yapan ülkelere ait kompresör ihracatı verileri, kompresör üretiminde kullanılan kaynak makinalarının ithalat verileri ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) verileri elde edilmiştir. Matlab uygulamasında yapılan analizde en iyi tahmin sonucunu elde etmek amacıyla uygulamada yer alan tüm regresyon analiz metotları veriler üzerinde uygulanmıştır. Analizler sonucunda MSE, RMSE, MAE ve R2 değerleri için en iyi ve anlamlı sonucun optimize edilmiş GSR metodu ile sağlandığı belirlenmiştir. Optimize edilmiş GSR metodunda MSE, RMSE, MAE için 0.160, 0.400, 0.283 ile hata payında en düşük değerler elde edilirken, 0.87 ile en yüksek R2 değerinin sağlandığı tespit edilmiştir. Optimize edilmiş GSR metodunda yer alan modele ait fonksiyonun kullanımıyla Türkiye’de 200.000.000$ değerindeki kompresör ihracatı için kompresör üretiminde kullanılan ithal kaynak makinası miktarının ne olması gerektiği belirlenmiştir. Elde edilen tahmin verileri de optimize edilmiş GSR metodu ile sağlanan 0.87 değerindeki R2 değerinin doğruluğunu desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler

İhracat, ithalat, dışa bağımlılık, dış ticaret, makina sanayi

Kaynakça

• Alam, I.M.(2003). Manufactured Exports, Capital Good Imports, and Economic Growth: Experience of Mexico and Brazil. International Economic Journal, 17(4), ss. 85-105.
• Araştırma-Geliştirme Faaliyet Araştırması, TÜİK, 2018.
• Arize, A.C. (2002). Imports and Exports in 50 Countries Tests of Cointegration and Structural Breaks. International Review of Economics and Finance, 11, ss.101-115.
• Bayraç, N.B. ve Doğan, E. (2018). Teknoloji Yoksulluğu ve Türkiye'de İhracatın İthalata Olan Bağımlılığı. International Journal of Social Inquiry, Cilt:11, Sayı:1, ss.17-42.
• Chatterjee, S. ve Hadi, A.S. (2016). Regression Analysis by Example. Wiley-Interscience, Fourth Edition.
• Ersungur, M.Ş. vd. (2011). Türkiye Ekonomisinde İthalata Bağımlılıktaki Değişme: Girdi-Çıktı Yaklaşımıyla Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, ss.1-11.
• Esfahani, H.S. (1991). Exports, Imports, and Economic Growth in Semi-Industrialized Countries. Journal of Development Economics, 35(1), ss.93-116.
• Gerni, C. vd. (2013). Relationship between Import-Led Exports and Economic Growth: The Experience of Turkey (1980-2008). Social Sciences Research Journal, vol.2, no.2, ss.15-36.
• Gümrük, 2021. https://www.gumruk.com.tr/gtip/listele.aspx?ID=85, (Erişim Tarihi: 15.10 2021).
• Hall,M. (2016). What is Purchasing Power Parity (PPP)?, Investopedia.
• İnançlı, S. ve Konak, A. (2011). Türkiye’de İhracatın İthalata Bağımlılığı: Otomotiv Sektörü Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), ss.343‐362.
• Karabulut, Ş. (2020). The Impact Of Imports On Exports Of Turkey. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, cilt: 18, sayı:1, ss.76-90.
• Karakaş, A. (2017). İthalata Dayalı İhracatın Riskli Yapısı: Dış Ticarette Sürdürülebilirliğin Türkiye İçin Analizi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt.7,Sayı.2, ss.261-277.
• Keser, İ.K. (2008). Karşılaştırmalı Olarak Fonksiyonel Ana Bileşenler Analizi Ve GSYİH Verilerinin İncelenmesi. Ege Akademik Bakış, 8 (2), ss.915-928.
• Ketboğa, M. (2019). Türkiye’de Dış Ticaret Açığı Sorunun Nedenleri ve Katma Değeri Düşük Ürün İhracatının Dış Ticaret Açığı İçindeki Yeri ve Çözüm Önerileri. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, cilt 9, sayı 2, ss.209-224.
• Kundak, S. ve Aydoğuş, İ. (2008). Türkiye’de İmalat Sanayinin İthalata Bağımlılığının Analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (1), ss.252-266.
• Makine Çalışma Grubu Raporu-On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), Kalkınma Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bilgi ve Belge Yönetimi Dairesi Başkanlığı, 2018.
• Math Work, 2021. https://www.mathworks.com/help/stats/regression-learner-app.html , (Erişim Tarihi: 15.10 2021).
• Moment-Expo, 2019. “İhracata Hava Basan Makineler”, https://www.moment- expo.com/tr/dergiler/9/kapak/ihracata-hava-basan-makineler , (Erişim Tarihi: 15.10 2021).
• Özlale, Ü. ve Karakurt, A. (2012). Türkiye’de Tasarruf Açığının Nedenleri ve Kapatılması için Politika Önerileri. Türkiye Bankalar Birliği Bankacılar Dergisi, ss.1-34.
• Ramos, R.F.F. (2001). Exports, Imports, and Economic Growth in Portugal: Evidence from Causality and Cointegration Analysis. Economic Modelling, 18(4), ss.613-623.
• Saygılı, Ş. vd. (2010). Türkiye İmalat Sanayiin İthalat Yapısı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Çalışma Tebliği, No:10/02.
• Takım, A. ve Ersungur, M.Ş. (2010). Dahilde İşleme Rejimi: İhracat ve İthalat Üzerindeki Etkisi. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 24(2), ss.289-305.
• Trade Map, 2021. https://www.trademap.org/Index.aspx (Erişim Tarihi: 10.10 2021).
• Yeldan, E. (2005). Türkiye Ekonomisinde Dış Açık Sorunu ve Yapısal Nedenleri. Çalışma ve Toplum, 4, ss.47-60.
• Yentürk, N. (2004). Türkiye’de Uygulanan İktisat Politikalarının İhracatın İthalata Bağımlılığı Üzerindeki Etkileri: Girdi – Çıktı Tekniği ile Bir İnceleme. İstanbul Bilgi Yayınları, ss.421-438.
• Yurdakul, E.M. (2014). Türkiye’de İthalatın Gelişimi ve İthalatın Yapay Sinir Ağları Yöntemi İle Tahmin Edilebilirliğine Yönelik Bir Analiz. Doktora Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi.