Coğrafi Bilgi Sistemi Kullanılarak Sivas Kenti ve Yakın Çevresi İçin Yerleşim Açısından En Uygun Alanların Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 38 Sayı: 1, 131 - 145, 16.02.2017

Can Bülent Karakuş Orhan Cerit

Öz

Özet. Planlama çalışmalarında; araziden faydalanan ormancılık, tarım, mera, sanayi, ulaşım gibi sektörlerin mevcut çalışma alanlarının biyofiziksel, sosyal, ekonomik, kültürel ve diğer çevresel değişkenlere bağlı olarak sektörel arazi uygunluklarının belirlenmesinin yanında yerleşim açısından en uygun alanların belirlenmesi de oldukça önemlidir. Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS)’nin bir planlama gereksinimi sonucu ortaya çıktığı ve en önemli özelliğinin harita çakıştırma yöntemi olduğu düşünülecek olursa, arazi kullanım planlama çalışmalarında kullanılabilecek en etkili, doğru ve hızlı araç olduğu daha iyi anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Sivas kent merkezi ve yakın çevresinde, ileriye yönelik planlama çalışmaları için yerleşim açısından en uygun alanların belirlenmesi ve bu alanlara ilişkin öneriler geliştirilmesidir. Bu kapsamda alana ilişkin doğal peyzaj elemanları (arazi yetenek sınıfları, jeoloji, eğim, erozyon, bakı, yükseklik), CBS temelinde geliştirilen “Doğal Potansiyelin Sektörel Kullanımlara Uygunluk Değeri Analizi” ve “Ağırlıklı Çakıştırma (Weighted Overlay)” işlemlerine tabi tutulmuştur. Analizler sonucu uygunluk haritaları oluşturulmuştur. Uygunluk haritaları, yerleşime en uygun alanların (2. derece olarak ifade edilen) çalışma alanının güneydoğu kısmında yer aldığını göstermiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçların, imar planı revizyonunda ve ileride yapılması düşünülen sektörel planlama çalışmalarında yerel yönetimler tarafından dikkate alınması gerektiği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Sivas, Coğrafi Bilgi Sistemleri, kentsel planlama, yerleşime uygunluk

 

Abstract. In the planning works; it is also important the determination of the most suitable areas in terms of settlement besides the determination of sectoral land suitability due to biophysical, social, economic, cultural and other environmental variables of the current working areas of sectors, such as forestry, agriculture, pasture, industry and transportation that uses the local land. It is better understood that Geographic Information Systems (GIS) is the most effective, accurate, and fastest tool available for land use planning works, given that it emerged as a result of planning requirement and the most important feature of it is the map overlay method. The purpose of this study is determination of the most suitable areas in terms of settlement and development of suggestions for these areas in the city center and its vicinity of Sivas for forward planning works. In this context, natural landscape elements (land use availability, geology, slope, erosion, aspect, height) related to the area are subject to " Suitability Value Analysis of Natural Potential for Sectoral Use" and "Weighted Overlay" processes developed on the basis of GIS. Suitability maps were created as a result of the analyses. Suitability maps have shown that the most suitable areas for settlement (expressed as degree 2) are located in the southeast part of the study area. It has been suggested that the results obtained from this study should be taken into consideration by the local administrations in the zoning plan revision and in future sectoral planning studies.

Keywords: Sivas, Geographic Information Systems (GIS), urban planning, settlement suitability