Deforme 166Gd Çekirdeğinde Sözdespin Çiftlerinin Özellikleri

Yıl 2012, Cilt: 33 Sayı: 2, 8 - 24, 21.02.2013

Tuncay Bayram A. Hakan Yılmaz

Öz

Sözdespin simetrisi küresel çekirdeklerde elli yıl kadar önce gözlendi. Uzun yıllar orijini anlaşılamayan bu simetrinin on yıl kadar önce çekirdek içerisinde eşit büyüklükte ancak zıt işaretli çekici skaler ve itici vektör potansiyeller varlığında ortaya çıktığı anlaşıldı. Bu durum yaklaşık bir biçimde bu tür potansiyelleri içeren ve çekirdeklerin birçok taban-durum özelliklerinin ortaya çıkarılmasında başarılı bir biçimde kullanılan relativistik ortalama alan (RMF) teorisinin sözdespin simetrisi incelemelerinde kullanılmasını mümkün kılmaktadır. Bu simetri çerçevesinde tek-parçacık enerji seviyelerinin kuantum sayılarına göre yerleşimlerinin gösterimi klasik gösterimden farklılık göstermektedir. Bu bağlamda sözdespin simetrisi çerçevesinde tek-parçacık enerji seviyelerinin çekirdek deformasyonuna bağlı olarak değişiminin incelenmesi ilginç olabilir. Bu nedenle bu çalışmada RMF teorisi çerçevesinde deforme olduğu deneysel olarak iyi bilinen ¹⁶⁶Gd çekirdeğinin nötron ve proton tek-parçacık enerji seviyelerindeki sözdespin çiftlerinin kuadrupol deformasyon parametresine göre değişimleri incelendi. Ayrıca sözdespin kavramı ve RMF teorisi detaylıca irdelendi.

Anahtar Kelimeler

Sözdespin simetrisi, relativistik ortalama alan teorisi, kuadrupol deformasyon

Kaynakça

• A. Arima, M. Harvey ve K. Shimizu, 1969. Pseudo LS Coupling and Pseudo SU3 Coupling Schemes, Phys. Lett. B 30, 517-522.
• K.T. Hecht ve A. Adler, 1969. Generalized seniority for favored J≠0 pairs in mixed configurations. Nucl. Phys. A 137, 129-143.
• R.D. Ratna, J.P. Draayer ve K.T. Hecht, 1973. Search for a coupling scheme in heavy deformed nuclei: The pseudo SU(3) model. Nucl. Phys. A 202, 433-466.
• A.L. Blokhin, T. Beuschel, J.P. Draayer ve C. Bahri, 1997. Pseudospin and Nuclear Deformation. Nucl. Phys. A 612, 163-203.
• J. Dudek, W. Nazarewicz, Z. Szymanski ve G.A. Leander, 1987. Abundance and systematics of nuclear superdeformed states; relation to the pseudospin and pseudo- SU(3) symmetries. Phys. Rev. Lett. 59, 1405-1408.
• W. Nazarewicz, P.J. Twin, P. Fallon ve J.D. Garrett, 1990. Natural-parity States in Superdeformed Bands and Pseudo SU(3) Symmetry at Extreme Conditions. Phys. Rev. Lett. 64, 1654–1657.
• B. Mottelson, 1991. Some Themes in the Study of Very Deformed Rotating Nuclei. Nucl. Phys. A 522, 1-12.
• J.Y. Zeng, J. Meng, C.S. Wu, E.G. Zhao, Z. Xing ve X.Q. Chen, 1991. Spin Determination and Quantized Alignment in the Superdeformed Bands in 152Dy,151Tb, and 150Gd. Phys. Rev. C 44, 1745-1748.
• A. Bohr, I. Hamamoto ve B.R. Molttelson, 1982. Pseudospin in Rotating Nuclear Potentials. Physica Scripta 26, 267-272.
• C. Bahri, J. P. Draayer ve S.A. Moszkowski, 1992. Pseudospin Symmetry in Nuclear Physics. Phys. Rev. Lett, 64, 2133-2136.
• O. Castanos, M. Moshinsky ve C. Quesne, 1992. Transformation to Pseudo-SU (3) in Heavy Deformed Nuclei. Phys. Lett. B 277, 238-242.
• J.N. Ginocchio, 1997. Pseudospin as a Relativistic Symmetry. Phys. Rev. Lett. 78, 436-439.
• J.N. Ginocchio ve A. Leviatan, 1998. On the Relativistic Foundations of Pseudospin Symmetry in Nuclei. Phys. Lett. B 425, 1-5.
• B.D. Serot ve J.D. Walecka, 1986. The relativistic nuclear many-body problem. Adv. Nucl. Phys. 16, 1-320.
• Y.K. Gambhir, P. Ring ve A. Thimet, 1990. Relativistic mean field-theory for finite nuclei. Ann. Phys. 198, 132-179.
• J. Meng, H. Toki, S.G. Zhou, S.Q. Zhang, W.H. Long ve L.S. Geng, 2006. Relativistic continuum Hartree Bogoliubov theory for ground-state properties of exotic nuclei. Prog. Part. Nucl. Phys. 57, 470-563.
• T. Bayram, 2012. Relativistik Ortalama Alan Modelinde Çekirdek Taban Durum Özellikleri. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• A.H. Yılmaz ve T. Bayram, 2011. A Detailed Investigation on the Ground-state Nuclear Properties of Even-even Mo Isotopes by Using the Relativistic Mean Field Approach. Journal of the Korean Physical Society 59, 3329-3336.
• A. H. Yılmaz, T. Bayram, M. Demirci ve B. Engin, 2010. Ground-State Properties of Some Rare Earth Nuclei in Relativistic Mean Field Theory. Azerbaijan Journal of Physics: Fizika 16, 544-546.
• A. H. Yılmaz ve T. Bayram, 2011. Axially Deformed Relativistic Mean Field Calculations on the Properties of Isotopic Chain of Superheavy Nuclei. Balkan Physics Letters 19, 85-94.
• G.A. Lalazissis, Y.K. Gambhir, J.P. Maharana, C.S. Warke ve P. Ring, 1998. Relativistic Mean Field Approach and the Pseudospin Symmetry. Phys. Rev. C 58, 45-48.
• J.N. Ginocchio, 2005. Relativistic Symmetries in Nuclei and Hadrons. Physics Reports 414, 165-261.
• R. Lisboa, M. Malherio, A.S. de Casto, P. Alberto ve M. Fiolhais, 2004. Pseudospin Symmetry and the Relativistic Harmonic Oscillator. Phys. Rev. C 69, 024319.
• J.D. Walecka, 1974. A Theory of Highly Condensed Matter. Annals of Physics 83, 491-529.
• J. Boguta ve A.R. Bodmer, 1977. Relativistic Calculation of Nuclear Matter and the Nuclear Surface. Nucl. Phys. A 292, 413-428.
• P. Ring, Y.K. Gambhir ve G.A. Lalazissis, 1997. Computer Program for Relativistic Mean Field Description of the Ground-State Properties of Even-Even Axially Deformed Nuclei. Comput. Phys. Commun. 105, 77-97.
• G.A. Lalazissis, J. Konig ve R. Ring, 1997. New parametrization for the Lagrangian density of relativistic mean field theory. Phys. Rev. C 55, 540-543.
• G.A. Lalazissis, S. Karatzikos, R. Fossion, A.D. Pena, A.V. Afanasjev ve P. Ring, 2009. The Effective Force NL3 revisited. Phys. Lett. B 671, 36-41.
• G. Audi, A.H. Wapstra ve C. Thibault, 2003. The AME2003 Atomic Mass Evaluation. Nucl. Phys. A 729, 337-676.