ALLIUM CEPA L. (AMARYLIDACEAE) KÖK UCU HÜCRELERİ ÜZERİNE ULTRAVİYOLE RADYASYONUN FİZYOLOJİK VE GENOTOKSİK ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2015, Cilt: 36 Sayı: 5, 24 - 31, 01.03.2015

Baran Seven , Kültiğin Çavuşoğlu Emine Yalçın Kürşat Çavuşoğlu

https://doi.org/10.17776/csj.52512

Cited By: 2

Öz

Özet. Bu çalışmada UV radyasyonun farklı dozlarının (260, 320 ve 400 nm) Allium cepa’da meydana getirdiği fizyolojik ve sitogenetik değişimler araştırılmıştır. Fizyolojik değişimler; çimlenme yüzdesi, kök uzunluğu ve ağırlık artışının ölçülmesiyle, sitogenetik değişimler ise; mikronukleus (MN) ve kromozomal hasar sayılarının ışık mikroskobu altında tespit edilmesiyle belirlenmiştir. Çalışmada sağlıklı ve yaklaşık olarak aynı büyüklükteki Allium cepa bulbları kullanılmıştır. Kontrol ve uygulama grubundaki tüm soğanlar çeşme suyunda çimlendirilmiş, uygulama grubundaki soğanlara UV’nin 260, 320 ve 400 nm dalga boyları uygulanmıştır. Sonuç olarak, UV radyasyon uygulamasının kök uzunluğu, ağırlık artışı ve çimlenme yüzdesini azalttığı bu azalışın ise dalga boyu ile ters orantılı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca UV radyasyon uygulamasının çeşitli kromozomal anormallikleri ve MN oluşumunu teşvik ettiği bu teşviğin ise DNA molekülünün UV radyasyonu en iyi absorbe ettiği 260 nm dalga boyunda daha fazla olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak günlük yaşamımızda güneş ışınları nedeniyle sürekli olarak maruz kaldığımız UV radyasyonun belli dalga boylarında toksik etkilere neden olabileceği Allium cepa test materyali kullanılarak gözler önüne serilmeye çalışılmıştır.

                                                                                                                                      

Abstract. In this study the physiological and cytogenetic effects of different wave length of UV radiation (260, 320 and 400 nm) were investigated on Allium cepa. The physiologic changes investigated with the measurement of germination percentage, root length and weight gain, cytogenetic changes determined with micronucleus (MN) formation and chromosomal aberrations under a light microscope. Healthy and approximately equal sized Allium cepa bulbs were used in this study. All seeds of the control and treatment groups were germinated in tap water, and seeds of treatment groups treated with 260, 320 and 400 nm wave length of UV radiation. As a result, UV radiation treatment decreased the root length, weight gain and germination percentage and this increase were determined as inversely proportional to wavelength. UV radiation treatment also encougered various chromosomal aberrations and MN formation and this encouragement shows that DNA molecules absorb UV radiation at 260 nm wavelength as the best. As a result, we are constantly exposed UV radiation because of the sun's rays has toxic effects in certain wavelengths is demonstrated using the Allium cepa test material.

Anahtar Kelimeler

Sitogenetik, Fizyoloji, UV radyasyon, Allium cepa

Kaynakça

• Bozbıyık A., Özdemir Ç., Hancı İ.H. Radyasyon yaralanmaları ve korunma yöntemleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2002; 7: 272 - 3.
• Tekbaş Ö.F., Evci D., Özcan U. Yaklaşan yaz mevsimi ile artan bir tehlike: güneş kaynaklı uv ışınları. Tsk Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005; 4: 98 - 10.
• Koutchma T. Advances in ultraviolet light technology fornon-thermal processing of liquid foods. Food and Bioprocess Technology 2009; 2: 138 - 18.
• Tran M.T.T., Farid M. Ultraviolet treatment of orange juices. Innovative Food Science Emerging Technology 2004; 5: 495 - 8.
• Töreci K. Isı ve ışınlarla sterilizasyon. In: Çetin E.T. (Eds) Dezenfeksiyon antisepsi sterilizasyon işlemleri ve hastanede uygulanışları, İstanbul Tıp fakültesi, 1982.
• Shaw J. P., Malley, J. P., ve Willoughby, S. A. Effects of uv irradiation on organicmatter. Journal-American Water Works Association 2000; 92: 157 - 11.
• Cano R.J., Colomé J.S. Microbiology St. Paul New York, Los Angeles, San Francisco. West Publishing Company 1986; 161 - 4.
• Kurumlu Z. Ultraviole ve ultravioleden korunma Turkiye Klinikleri Journal of Cosmetology 1998; 1: 75 - 8.
• Allı N. Güneşten korunmada genel prensipler Turkiye Klinikleri Journal of Cosmetology 2004; 5: 153 - 4.
• Jordan B.R. The vects of ultraviolet-b radiation on plants: a molecular perspective. Advances In Botanical Research 1996; 22: 97 - 66.
• Hightower K.R., Mccready J.P. Borchman D. Membrane damage in UV-irradiated lenses. Photochemistry and Photobiology 1994; 4: 485 - 6.
• Ekici M., Aksoy B. Ultraviole radyasyon teknik rapor. DMİ Genel Müdürlüğü, Ankara, 2001.
• Sarghein S.H., Carapetian J. ve Khara J. Effects of uv radiation on photosynthetic pigments and uv absorbing compounds in Capsicum longum L. International Journal of Botany 2008; 4: 486 - 5.
• Wei Q. X. mutagenic effects of chromiumtrioxide on root tip cells of Vicia faba. Journal of Zhejiang University Science 2004;5: 1570 - 7
• Atik M., Karagüzel O. ve Ersoy S. Sıcaklığın Dalbergia sissoo tohumlarının çimlenme özelliklerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2007; 20: 203 - 8.
• Staykova T.A., Ivanova E.N., Velcheva I. G. Cytogenetic effect of heavy metal and cyanide in contamined waters from the region of southwest Bulgaria. Journal of Cell and Molecular Biology 2005; 4: 41 - 6.
• Fenech M., Chang W. P., Kirsch-Volders M., Holland N., Bonassi S., Zeiger E. Human micronnucleus project. humn project: detailed description of the scoring criteria for the cytokinesis-block micronucleus assay using ısolated human lymphocyte cultures. Mutation Research 2003; 534: 65 - 11.
• Akıncı C., Gül İ., Baysal İ. Bazı ekmeklik ve makarnalık buğday çeşidi tohumlarına uygulanan farklı dozlardaki gama ışınlarının M1 fidelerindeki etkileri. V. Ulusal Nükleer Tarım ve Hayvancılık Kongresi 1998; 20 - 3.
• Alexieva V., Sergiev I., Mapelli S., Karanov E. The effect of drought and ultraviolet
• radiation on growth and stress markers in pea and wheat. Plant, Cell & Environment 2001; 24: 1337 - 8.
• Barnes P. W., Maggard S., Holman S. R., Vergara B. S. Intraspecific variation in sensitivity to UV-B radiation in rice. Crop Science 1993; 33: 1041 - 6.
• Tosserams M., Sà A. P., Rozema J. The effect of solar UV radiation on four plant species occurring in a coastal grassland vegetation in The Netherlands. Physiologia Plantarum 1996; 97: 731 - 9.
• Rančelienė V., Šlekytė K., Cieminis K. Evaluation of solar UV damage to Crepis capillaris by chromosome aberration test. Environmental toxicology 2004; 19: 442 - 3.
• Sax K. An analysis of X-ray induced chromosomal aberrations in Tradescantia. Genetics 1940; 25: 41 - 29.
• Sax K. The behavior of X-ray induced chromosomal aberrations in Allium root tip cells. Genetics 1941; 26: 418 - 8.
• Zaka R., Chenal C., Misset M. T. Study of external low irradiation dose effects on
• induction of chromosome aberrations in Pisum sativum root tip meristem. Mutation Research/Genetic Toxicology and Environmental Mutagenesis 2002; 517: 87 - 13.