Kimliğe Teorik Yaklaşımlar

Yıl 2010, Cilt: 34 Sayı: 1, 17 - 24, 11.03.2010

Assiye Aka

Öz

 

Kimlik günümüzde başta Sosyoloji olmak üzere diğer sosyal bilimlerde de geçmişten günümüze kadar hala önemini koruyan bir konudur. Özellikle sınırların belirsizleştiği günümüz dünyasında kimliklere yapılan vurgu ırkçılığı barındırmak ve beslemek yerine daha çok farklılıklarla bir arada yaşamanın nasıl mümkün olabileceği yönündedir. Kendimizin kim olduğu sorusunu cevaplandırmak için başvurduğumuz birer referans mektubu niteliğini taşıyan kimlik nosyonu aynı zamanda kendimizin de başkaları tarafından damgalanmaya/etiketlenmeye de yol açabilecek kadar sancılı bir anlam taşıdığını belirtmek gerekir. Bu makalede kimliğin oluşum düzlemleri ve kimliği açıklayan literatürdeki temel yaklaşımlara yer verilecektir. Ancak literatürdeki teorik yaklaşımlar yeterince özümsendikten sonra eleştirel bir kimlik perspektifi geliştirebilme cesaretine sahip olunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: kimlik, yüklenme, kazanma.

Anahtar Kelimeler

Identity, Load, Winning

KİMLİĞİN OLUŞMASI VE KİMLİĞE TEORİK YAKLAŞIMLAR

Öz

 

Kimlik, günümüzde başta Sosyoloji Bilimi olmak üzere Sosyal Psikoloji, Antropoloji, Tarih, Politik Psikoloji gibi diğer sosyal bilimlerde de geçmişten günümüze kadar hala önemini koruyan bir konu olma özelliğini sürdürmektedir. Özellikle sınırların belirsizleştiği günümüz dünyasında kimliklere yapılan vurgu ırkçılığı barındırmak ve beslemek yerine daha çok farklılıklarla bir arada yaşamanın nasıl mümkün olabileceği yönündedir. Kendimizin kim olduğu sorusunu cevaplandırmak için başvurduğumuz birer referans mektubu niteliğini taşıyan kimlik nosyonu aynı zamanda kendimizin de başkaları tarafından damgalanmaya/etiketlenmeye de yol açabilecek kadar sancılı bir anlam taşıdığını belirtmek gerekir. Fakat bu yazının amacı konuya damgalama ya da damgalanma açısından değil daha çok kimliğe teorik yaklaşımlar ve kimliklerin elde edilmesi (kazanılan ya da yüklenilen roller bütünü) açısından yaklaşılmıştır. Bu nedenle yazıda, kimliğin oluşum düzlemleri (bireysel-etkileşimsel-kurumsal) ve kimliği açıklayan literatürdeki belli başlı temel yaklaşımlara yer verilmiştir. Ancak literatürdeki teorik yaklaşımlar yeterince özümsendikten sonra eleştirel bir kimlik perspektifi geliştirebilme cesaretine sahip olunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kimlik, Yüklenme, Kazanma.

Kaynakça

• Anderson, B. (2009). Hayali cemaatler. (Çev. İskender Savaşır). İstanbul: Metis.
• Balibar ve Wallerstein. (1995). Irk, ulus, sınıf. (Çev. Nazlı Ökten). İstanbul: Metis.
• Bauman, Z. (2001). Bireyselleşmiş toplum. (Çev. Yavuz Alagon). İstanbul: Ayrıntı.
• Bilgin, N. (2007). Kimlik inşası. İzmir: Aşina Kitaplar-Turmaks.
• Bourdieu, P. (1977). Outline of a theory of practice. Cambridge: Cambridge University Press.
• —— (1990) The logic of practice. Cambridge: Polity Press.
• Calhoun, J.C. (1995). Critical social theory: Culture, history, and the challenge of Fiffrrnce. Oxford, UK: Blackwell.
• Carrithers, M. (1985). An alternative social history of the self. in M. Carrithers, S. Collins, S. and Lukes, S. (eds.) The category of the person. Cambridge: Cambridge University Press.
• Castells. M. (2006). Kimliğin gücü. (Çev. Ebru Kılıç). İstanbul: Bilgi.
• Cerulo, K.A. (1997) Identity construction: New issues, new directions. Annual Review of Sociology, 23, 385-409
• Davies, N. and Moorhouse, R. (2002). Microcosm: Portrait of a Central European city. London.
• Friedman, M.L. (1999), Yatay toplum. (Çev. Ahmet Fethi), İstanbul: Şefik Matbaası.
• Fuss, D. (1989). Essentiality speaking: Feminism, nature, and difference. New York: Routledge.
• Giddens, A. (1984). The constitution of society. Cambridge: Polity Press.
• —— (1990) The consequences of modernity. Cambridge: Polity Press.
• —— (1991) Modernity and self-identity: Self and society in the late modern age. Cambridge: Polity Press.
• Goffman, E. (2009).Günlük yaşamda benliğin sunumu (Çev. Barış Cezar), İstanbul: Metis.
• Harré, Rom. (2000). One thousand years of philosophy. Oxford: Blackwell.
• Huddy, L. (2001). From social to political identity: A critical examination of social identity theory. Political Psychology, 22(1), 127-156.
• Jameson, F. (1991). Postmodernism or the cultural logic of late capitalism. London: Verso.
• Jenkins, R. (2004), Social identity. London: Routledge.
• Nagel, J.(1995). American Indian ethnic renewal; politcs and the resurgence of identity. A.M. Social Rev. 60(6), 947-965
• Smith, A. D.(2004). Milli kimlik. (Çev. Bahadır Sina Şener). İstanbul: