ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU BELİRTİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 43 Sayı: 2, 139 - 150, 26.12.2019

Esra Kısacık Canan Kalaycıoğlu

Öz

Bu
araştırmada üniversite öğrencilerinin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) belirti düzeyleri cinsiyet, yaş ve fakülte açısından
incelenmiştir.  Çalışma, 18-30 yaşları
arasında 409 kadın, 385 erkek toplam 794 üniversite öğrencisiyle
gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan,
Turgay (1995) tarafından geliştirilen,
Günay ve arkadaşları (2006) tarafından Türkçeye uyarlanan “Erişkin Dikkat Eksikliği Bozukluğu/Dikkat Eksikliği
Hiperaktivite Bozukluğu Ölçeği”
doldurmaları istenmiştir. Çalışmada fakülte ve cinsiyet etkileşim etkisi
bulunmuştur. Buna göre kadınların DEHB belirti düzeyleri açısından fakülteler
arası fark bulunmazken erkeklerde Tıp Fakültesi öğrencilerinin DEHB-Dikkat Eksikliği
puanının, Edebiyat Fakültesi öğrencilerinden yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca
tüm grupta ve erkeklerde DEHB-Aşırı Hareketlilik puanı ile yaş arasında ve tüm
grupta DEHB toplam puanı ve yaş arasında anlamlı negatif ilişki bulunmuştur.
Bulgular alan yazınla ilişkilendirilerek tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

DEHB, Üniversite öğrencileri

Kaynakça

• KaynakçaAlaçam, H. (2012). Denizli bölgesi üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığının görülme sıklığı ve yetişkin dik-kat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ile ilişkisi. (Yayımlanmamış tıpta uzmanlık tezi), Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Denizli.
• American Psychiatrie Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed., text rev.). Washington, DC.
• American Psychiatric Association. (2003). Practice guideline for the assessment and treatment of patients with suicidal behaviors. American Journal of Psychiatry, 160( Suppl. 11), 1– 60.
• American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.
• Biederman, J., Mick, E., & Faraone, S. V. (2000). Age-dependent decline of symptoms of attention deficit hyperactivity disorder: impact of remission definition and symptom type. American journal of psychiatry, 157(5), 816-818.
• Biederman J, Faraone SV, Spencer TJ, Mick E, Monuteaux MC, Aleardi M. (2006). Functional impairments in adults with self-reports of diagnosed ADHD: A controlled study of 1001 adults in the community. J Clin Psychiatry 67(4):524-40.
• Carlson, C. L., Tamm, L., & Gaub, M. (1997). Gender differences in children with ADHD, ODD, and co-occurring ADHD/ODD identified in a school population. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 36(12), 1706-1714.
• Derks, E. M., Hudziak, J. J., & Boomsma, D. I. (2007). Why more boys than girls with ADHD receive treatment: a study of Dutch twins. Twin Research and Human Genetics, 10(5), 765-770.
• Dinn WM, Robbins NC, Harris CL (2001) Attention Deficit/Hyperactivity Disorder, Neuropsychological Correlates and Clinical Presentation. Brain Cogn 11:114-21.
• Ercan, E. S. (2010). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda epidemiyolojik veriler. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatric Sciences, 6(2), 1-5.
• Faraone, S. V., & Biederman, J. (2005). What is the prevalence of adult ADHD? Results of a population screen of 966 adults. Journal of attention disorders, 9(2), 384-391.
• Fayyad J, De Graaf R, Kessler R ve ark. (2007) Cross-national prevalence and correlates of adult attention-deficit hyperactivity disorder. Br J Psychiatry 190: 402-9.
• Fayyad J, DeGraaf R, Kessler R, Alonso J, Angermeyer M, Demyttenaere K. (2007). Cross-National Prevalence And Correlates Of Adult Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. British Journal of Psychiatry 190:402-9.
• Fuermaier, A. B., Tucha, L., Koerts, J., Aschenbrenner, S., Westermann, C., Weisbrod, M., & Tucha, O. (2013). Complex prospective memory in adults with attention deficit hyperactivity disorder. PloS one, 8(3), e58338.
• Günay, S., Savran, C., Aksoy U.M. (2006). Linguistic equivalence, validity, reliability and norm study of Adult ADD/ADHD DSM IV-Based Diagnostic Screening and Rating Scale. Psychiatry in Turkey, 8: 98-107.
• Kaplan, R. F., & Stevens, M. C. (2002). A review of adult ADHD: a neuropsychological and neuroimaging perspective. CNS spectrums, 7(5), 355-362.
• Kessler RC, Adler L, Barkley R, Biederman J, Conners K, Demler O. (2006). The Prevalence and Correlates of Adult ADHD in the United States: Results From the National Comorbidity Survey Replication. Am J Psychiatry 163:716–23.
• Kiliçoglu, A., Çalik, E., Kurt, I., Karadag, F., Çelik, N., Yeter, K., ... & Ülkgün, N. (2009). Üniversite ögrencilerinde kendilerinin bildirdikleri dikkat eksikligi hiperaktivite bozuklugu belirtilerinin degerlendirilmesi/The assessment of attention deficit hyperactivity disorder symptoms in university students. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(2), 88.
• Kooij, S. J., Bejerot, S., Blackwell, A., Caci, H., Casas-Brugué, M., Carpentier, P. J., & Gaillac, V. (2010). European consensus statement on diagnosis and treatment of adult ADHD: The European Network Adult ADHD. BMC psychiatry, 10(1), 67.
• Makris, N., Seidman, L. J., Valera, E. M., Biederman, J., Monuteaux, M. C., Kennedy, D. N., ... & Faraone, S. V. (2010). Anterior cingulate volumetric alterations in treatment-naive adults with ADHD: a pilot study. Journal of attention disorders, 13(4), 407-413.
• McGough, J. J.; Barkley, R. A., 2004, “ Diagnostic Controversies in Adult Attention DeficitHyperactivity Disorder”, Am J Psychiatry161:11, 1948-1956.
• McGough JJ, Smalley SL, McCracken JT (2005). Psychiatric Comorbidity in Adult Attention Deficit Hyperactivity Disorder: Findings From Multiplex Families. Am J Psychiatry 162:1621–7.
• Nigg, J. T., & Casey, B. J. (2005). An integrative theory of attention deficit / hyperactivity disorder based on the cognitive and affective neurosciences. Development and psychopathology, 17(3), 785-806.
• Öncü, B., & Ölmez, Ş. (2004). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan erişkinlerde nöropsikolojik bulgular. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(1), 41-46.
• Öztürk Şahin, Ö. (2009). Üniversite öğrencilerinde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu yaygınlığı, eştanı ve riskli sağlık davranışlarının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış tıpta uzmanlık tezi), Trakya üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Edirne
• Rohlf, H., Jucksch, V., Gawrilow, C., Huss, M., Hein, J., Lehmkuhl, U., & Salbach-Andrae, H. (2012). Set shifting and working memory in adults with attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of neural transmission, 119(1), 95-106.
• Schoechlin, C., & Engel, R. R. (2005). Neuropsychological performance in adult attention-deficit hyperactivity disorder: Meta-analysis of empirical data. Archives of Clinical Neuropsychology, 20(6), 727-744.
• Tucha, L., Tucha, O., Laufkötter, R., Walitza, S., Klein, H. E., & Lange, K. W. (2008). Ne1uropsychological assessment of attention in adults with different subtypes of attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of neural transmission, 115(2), 269-278.
• Tucha, L., Tucha, O., Walitza, S., Sontag, T. A., Laufkötter, R., Linder, M., & Lange, K. W. (2009). Vigilance and sustained attention in children and adults with ADHD. Journal of attention disorders, 12(5), 410-421.
• Turgay, A. (1995). Adult Hyperactivity Assessment Scale based on DSM IV (unpublished scale). Integrative Therapy Institute Toronto, Canada.
• Yaşar, G.(2013). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Belirtilerinin, Akademik Başarı ve Bazı Parametrelerle İlişkisinin İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Yılmaz, M., Özdemir, G., Turgay, A., & Çağlı, S. (2012). Üniversite öğrencilerinin Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Ölçeği’nin alt boyutları düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9, 1.
• Yeşil Örnek, B., & Durmuş, E. (2016). Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Belirtileriyle İlişkili Klinik Ve Sosyodemografik Değişkenlerin İncelenmesi. Duzce Medical Journal, 18(3).
• Wang, S., Yang, Y., Xing, W., Chen, J., Liu, C., & Luo, X. (2013). Altered neural circuits related to sustained attention and executive control in children with ADHD: an event-related fMRI study. Clinical Neurophysiology, 124(11), 2181-2190.
• Woods, S. P., Lovejoy, D. W., & Ball, J. D. (2002). Neuropsychological characteristics of adults with ADHD: a comprehensive review of initial studies. The Clinical Neuropsychologist, 16(1), 12-34.