TÜRKİYE İÇİN ALTERNATİF BİR KALKINMA POLİTİKASI OLARAK İNSANİ GELİŞME YAKLAŞIMI

Yıl 2017, Cilt: 26 Sayı: 1, 71 - 84, 16.04.2017

Mehmet Sedat Uğur

Öz

Kalkınma, insanların yararlandıkları gerçek özgürlüklerin genişletilmesi sürecidir ve temel olarak insanlarla ilgilidir. Merkezine insanı alarak onun temel kapasitelerine ve özgürlüğüne odaklanan insani gelişme yaklaşımı, kalkınma sürecinde önemli bir yer tutar. Neoliberal görüşte ise kalkınmanın içeriği milli gelirde rakamsal bir artışı ifade eder ve odak noktası iktisadi büyümedir. Bu, gelişmekte olan ülkelerin deneyimlerine bakıldığında yetersiz ve işlevsiz kalmaktadır. Ancak bu, milli gelir artışının önemini veya iktisadi büyümeyi reddetmek anlamına gelmez. Gerekli olan, böylesi bir büyümenin kalitesinin büyümenin miktarı kadar önemli olduğunun anlaşılmasıdır. Bilinçli bir kamu politikasıyla iktisadi büyümenin insanların yaşam kalitesini artırması gerekir. Dolayısıyla sürdürülebilir bir kalkınma anlayışı için, başta eğitim ve sağlık olmak üzere -geliri de dışlamadan- insanların temel kapasitelerine odaklanan ve insani özgürlükleri ön planda tutan bir anlayışın benimsenmesi şarttır. Ancak bu şekilde, insan refahını tam anlamıyla anlayabilmek mümkün olabilir.

Anahtar Kelimeler

İnsani gelişme, neoliberalizm, alternatif kalkınma, Türkiye

Kaynakça

• Alkire, S.; Deneulin, S. (2009). A Normative Framework for Development. In S. Deneulin, L. Shahani (eds.), An Introduction to Human Development and Capability Approach: Freedom and Agency (pp. 3-21). London: Earthscan. Arndt, H. W. (1981). Economic Development: A Semantic History. Economic Development and Cultural Change. Vol. 29, No.3. 457-466. Basu, K. (1997). Analytical Development Economics: The Less Developed Economy Revisited. MIT Press. Demir, Ö. (1996). Kurumcu İktisat. Ankara: Vadi Yayınları. Fukuda-Parr, S. (2003). The Human Development Paradigm: Operationalizing Sen's Ideas on Capabilities. Feminist Economics. Vol. 9, No. 2-3. 301-317. Gore, C. (2000). The Rise and Fall of the Washington Consensus as a Paradigm for Developing Countries. World Development. Vol. 28, No. 5. 789-804. Hirschman, A. O. (2003). Kalkınma İktisadının Yükselişi ve Gerilemesi. İçinde F. Şenses (der.), Kalkınma İktisadı: Yükselişi ve Gerilemesi (3. bas.) (çev.: S. Öztürk) (pp. 23-52). İstanbul: İletişim Yayınları. Jolly, R. (2005). Human Development and Neo-liberalism: Paradigms Compared. In S. Fukuda-Parr; A.K.S. Kumar (eds.), Readings in Human Development (2nd ed.) (pp. 106-116). New Delhi: Oxford University Press. Owen, R.; Pamuk, Ş. (2002). 20. Yüzyılda Ortadoğu Ekonomileri Tarihi. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları. Pieterse, J. N. (2009). Development Theory (2nd ed.). Sage Publication. Ranis, G.; Stewart, F. (2000). Strategies for Success in Human Development. Journal of Human Development. Vol. 1, No. 1. 49-69. Rodrik, D. (2006). Goodbye Washington Consensus, Hello Washington Confusion? A Review of the World Bank's "Economic Growth in the 1990s: Learning from a Decade of Reform". Journal of Economic Literature. Vol. 44, No. 4. 973-987. Savaş, V. F. (2007). İktisatın Tarihi (5. bas.). Ankara: Siyasal Kitabevi. Sen, A. (1979). Equality of What? The Tanner Lecture on Human Values. Delivered at Stanford University, May 22. [Later published in S. McMurrin (ed.), Tanner Lectures on Human Values (pp. 197-220). Cambridge University Press. 1980]. Sen, A. (1983). Development: Which Way Now? The Economic Journal. Vol. 93, No. 372. (December). 745-762. Sen, A. (1985). Well-Being, Agency and Freedom: The Dewey Lectures 1984. The Journal of Philosophy. Vol. 82, No. 4 (April). 169-221. Sen, A. (1987a). The Standard of Living (Lecture I and Lecture II). In G. Hawthorn (ed.), The Standard of Living (pp. 1-38). Cambridge: Cambridge University Press. Sen, A. (1987b). On Ethics and Economics. Oxford: Blackwell Publishing. Sen, A. (1993). Capability and Well-Being. In M. C. Nussbaum; A. Sen (eds.), The Quality of Life (pp.30-53). Oxford: Clarendon Press. Sen, A. (1999). Commodities and Capabilities. New Delhi: Oxford University Press [First published in 1985. Amsterdam: Elsevier]. Sen, A. (2004). Özgürlükle Kalkınma (çev.: Y. Alogan). İstanbul: Ayrıntı. Streeten, P. (2005). Shifting Fashions in Development Dialogue. In S. Fukuda-Parr; A.K.S. Kumar (eds.), Readings in Human Development (2nd ed.) (pp. 92-105). New Delhi: Oxford University Press. Todaro, M. P.; Smith, S. (2009). Economic Development (10th edt.). Addison-Wesley. ul Haq, M. (1995). Reflections on Human Development. N.Y.: Oxford University Press. UNDP (1990). Human Development Report 1990. New York: Oxford University Press. UNDP (2004). Human Development Report: Turkey 2004, Information and Communication Technologies. Ankara: UNDP. UNDP (2010). Human Development Report 2010. New York: Palgrave Macmillan. UNDP Statistics (2011). Human Development Reports, International Human Development Indicators. http://hdr.undp.org/en/statistics/data/ (Various Times). UNDP (2015). Human Development Report 2015. New York: UNDP. Williamson, J. (2004). The Strange History of the Washington Consensus. Journal of Post Keynesian Economics. Vol. 27, No. 2 (Winter). 195-206. Willis, K. (2005). Theories and Practices of Development. New York: Routledge. Witt, U. (2002). How Evolutionary is Schumpeter's Theory of Economic Development. Industry and Innovation. Vol. 9, Numbers 1/2. 7–22.