NÂBȊ DİVÂNI’NDAKİ MANZUM HİKÂYELER

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: 2, 167 - 184, 30.04.2016

Osman Ünlü

Öz

Nâbî Divânı‟ndaki mesneviler bölümünün son kısmında “makâle” başlığını taşıyan iki mesnevi bulunmaktadır. Bu iki mesnevide iki manzum hikâye yer almaktadır. Hayr-âbâd‟ın dışında tahkiyeye dayalı başka bir eseri bulunmayan Nâbî‟nin iki mesnevisi bu açıdan bakıldığında ayrı bir değer taşır. Mesnevilerden biri Hakîm Senâyî ile Külhânî-i Lâyhâr arasında geçen bir olayı ele alır. İkinci mesnevide de XVII. yüzyılın önemli bürokratlarından biri olan Ekmekçi-zâde Ahmet Paşa‟nın hayatının gençlik dönemlerinde Edirne‟de başına gelen bir olay ele alınmıştır.

ÇalıĢmada, bu iki hikâye metni anlatı teknikleri açısından değerlendirilmiş, klâsik hikâyenin özellikleri ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca ikinci hikâyenin başka kaynaklarda yer alan şekilleri ile metinler arası bağlamda karşılaştırması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nâbî, hikâye, Hakîm Senâyî, Külhânî-i Lâyhâr, Ekmekçizâde Ahmet Paşa

Kaynakça

• AKSOYAK, Ġ. H. (2003). Gelibolulu Mustafa Âli Tuhfetü’l-uşşâk, Milli Eğitim Bakanlığı, Ġstanbul. AYCĠBĠN, Z. (2007). Kâtib Çelebi Fezleke- Tahlil ve Metin-, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi BasılmamıĢ Doktora Tezi, Ġstanbul. BĠLKAN, A. F. (1997). Nâbî Dîvânı I-II, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ġstanbul. BĠLKAN, A. F. (2002). Hayrî-nâme’ye Göre XVII. Yüzyılda Osmanlı Düşünce Hayatı, Akçağ Yayınları, Ankara. COġKUN, M. (2002). Manzum ve Mensur Osmanlı Hac Seyahatnameleri ve Nâbî’nin Tuhfetü’l-haremeyn’i, Kültür Bakanlığı, Ankara. ĠPEKTEN, H. (1990). Nailî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara. KAPLAN, M. (2008). Hayriyye-i Nâbî, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara. KOÇU, R. E. (1958). Ġstanbul Ansiklopedisi C.I, Ġstanbul. KORTANTAMER, T. (1997). Nev’î-zâde Atâyî ve Hamse’si, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Ġzmir. KORTANTAMER, T. (1993). “Nedim‟in Küçük Manzum Hikâyeleri,” Eski Türk Edebiyatı Makaleler-I, Akçağ Yayınları, s.391-412, Ankara. KORTANTAMER, T. (1993). “Nedim‟in ġiirlerinde Ġstanbul Hayatından Sahneler,” Eski Türk Edebiyatı Makaleler-I, Akçağ Yayınları, s.337-390, Ankara. MACĠT, M. (1997). Nedîm Divânı, Akçağ Yayınları, Ankara. Mehmed Süreyyâ (1996). Sicill-i Osmânî, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Ġstanbul. MENGĠ, M. (1991). Divan Şiirinde Hikemî Tarzın Büyük Temsilcisi Nâbî, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara. Nâimâ (1281). Târîh-i Nâimâ- Ravzatü’l-hüseyn fî Hulâsâtü Ahbâru’l-hâfitayn, Matbaa-i Âmire, Ġstanbul. ONAY, A. T. (1993). Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara. ÖZTÜRK, M. (1997). “Hadîkatü‟l-hakîka”, Diyanet İslam Ansiklopedisi C. 15, s. 20, Ġstanbul. PAKALIN, M.Z. (1983). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı, Ġstanbul.