CEBİRSEL SÖZEL PROBLEMLERDE UYGULANAN ÇÖZÜM STRATEJİLERİNİN VE YAPILAN HATALARIN ANALİZİ: ORTAOKUL ÖRNEKLEMİ

Yıl 2017, Cilt: 26 Sayı: 3, 313 - 327, 21.10.2017

Ayten Pınar Bal , Ahmet Karacaoğlu

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, ortaokul matematik
öğretim programının cebir ve denklemler konusuyla ilgili yer alan kazanımları
doğrultusunda; ortaokul 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin cebirsel  sözel problemleri çözme stratejileri ve  yaptıkları hataların belirlenmesidir. Tarama
modeline göre desenlenmiş bu araştırmanın çalışma grubunu Adana ili merkez ilçelerine
bağlı (Çukurova, Sarıçam, Seyhan ve Yüreğir) orta sosya ekonomik düzeyde
öğrenim gören 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinden toplam 1017 öğrenci
oluşturmaktadır. Çalışmada, veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından
geliştirilen “Öğrencilerin Cebirsel Sözel Problemleri Çözme Stratejilerini ve
Hatalarını Belirleme Formu” uygulanmıştır. Öğrencilerin bu formda verdikleri
yanıtlar Lee ve Chang (2012) tarafından oluşturulan Stratejilere Göre Cebirsel
Problem Çözmede Akıl Yürütme Kategorilerine göre analiz edilmiştir.
Araştırmanın sonucunda ortaokul öğrencilerinin cebirsel sözel problemlerin
çözümünde özellikle sistematik dağıtma, ters işlem, bölme sonrası düzenleme,
deneme yanılma ve denklem kurma stratejilerini kullandıkları ancak şekil
çizerek sayma, grafik (tablo) yoluyla kontrol etme, görselleştirme yoluyla
yapıyı yakalama, orantısal akıl yürütme, sayısal akıl yürütme, genel çözüm
arama gibi stratejileri ise çok az kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. Diğer
taraftan araştırmada; öğrencilerin cebirsel sözel problemlerin çözüm sürecinde
en çok mantık ve işlem hataları yaptıkları ortaya konmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Cebirsel sözel problem, Hata türü, Problem çözme stratejisi

Kaynakça

• Akkan, Y., Baki, A. & Çakıroğlu, Ü. (2012). 5-8. Sınıf öğrencilerinin aritmetikten cebire geçiş süreçlerinin problem çözme bağlamında incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 1-13. Akkan, Y., Çakıroğlu, Ü. & Güven, B. (2009). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin denklem oluşturma ve problem kurma yeterlilikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 41-55. Altun, H. (2004). Kesirler ve rasyonel sayıların öğretiminde karşılaşılan güçlüklerin giderilme yöntemleri, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Altun, M. (2004), Eğitim Fakülteleri ve İlköğretim Öğretmenleri İçin Matematik Öğretimi. Bursa: Alfa Yayıncılık. Anderson, J. (2009). Mathematics curriculum development and the role of problem solving. The Australian Curriculum Studies Association's 2009 Biennial Conference (ACSA Conference). Retrieved October 3, 2013, from https://www.researchgate.net/profile/Judy_Anderson4/publication/255630930_Mathematics_Curriculum_Development_and_the_Role_of_Problem_Solving/links/0c960536a6a58b947c000000.pdf Argün; Z. Arıkan, A., Bulut, S. & Halıcıoğlu, S. (2015). Temel matematik kavramların künyesi. Ankara: Gazi Kitapevi. Baki, A. & Bell, A.(1997). Ortaöğretim matematik öğretimi (II. Cilt). Ankara: YÖK/Dünya Bankası. Baki, A. & Kartal, T. (2004). Kavramsal ve işlemsel bilgi bağlamında lise öğrencilerinin cebir bilgilerinin karakterizasyonu, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1). http://www.tebd.gazi.edu.tr/index.php/tebd/article/view/198/184 Baş, S., Erbaş, A. K. & Çetinkaya, B. (2011). Öğretmenlerin dokuzuncu sınıf öğrencilerinin cebirsel düşünme yapılarıyla ilgili görüşleri. Eğitim ve Bilim, 36 (159), 41-55. Çelik, D. & Güneş, G. (2013). Farklı sınıf düzeyindeki öğrencilerin harfli sembolleri kullanma ve yorumlama seviyeleri. Educational Sciences: Theory & Practices , 13(2), 1157-1175. Dede, Y. & Argün, Z. (2003). Cebir, öğrencilere niçin zor gelmektedir?. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24,180–185. Dede, Y. & Peker, M. (2007). Öğrencilerin cebire yönelik hata ve yanlış anlamaları: matematik öğretmen adayları’nın bunları tahmin becerileri ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 6(1), 35-49. Dede, Y. (2005). Birinci dereceden denklemlerin yorumlanması: Eğitim fakültesi birinci sınıf öğrencileri üzerine bir çalışma. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 29(2), 197-205. Didiş, M. G. & Erbaş, A. K. (2012). Lise öğrencilerinin cebirsel sözel problemleri çözmedeki başarısı. Retrieved May 3, 2016, from http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2488-30_05_2012-23_05_03.pdf Güner, N. & Alkan, V. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin 2010 YGS matematik sorularını cevaplandırırken yaptıkları hatalar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 125-140. Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi. Kieran, C. (1992). The learning and teaching of school algebra. In D. Grouws (Ed.),. Handbook of research on mathematics teaching and learning. (pp. 390-419). New York: Macmillan Publishing Company. Laterell, C. M. (2013). What is problem solving ability? Retrieved October 3, 2013, from http://www.lamath.org/journal/Vol1/What_IS_P_S_Ability.pdf Lee, H. & Chang, K. (2012). Elementary student’s algebraic reasoning abilities in mathematics problem solving, 12th International Congress on Mathematical Education, July 8-15, COEX, Seoul, Korea. Lee, J., Kim, K. (2005). Elementary school teacher candidates’ perception of good problems. IUMPST: The Journal 1. Retrieved August 3, 2013, from http://www.k-12prep.math.ttu.edu/journal/contentkno wledge/lee01/article.pdf Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). İlköğretim matematik dersi 6. sınıf öğretim programı. Ankara: Devlet Kitaplığı Müdürlüğü. NCTM, (1989). Curriculum and evaluation standarts for school mathematics, Reston, VA:National Council of Teachers of Mathematics. Özarslan, P. (2010). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin cebirsel sözel problemleri denklem kurma yoluyla çözme becerilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana. Posamentier, A. & S., Krulik (2009). Problem solving in mathematics, grades 3-6: powerful strategies to deepen understanding. California: Corwin Press. Sert, Ö. (2007). Eight grade students’ skills in translating among different representations of algebraic concepts. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara. Posamentier, A. & S., Krulik (2009). Problem solving in mathematics, grades 3-6: powerful strategies to deepen understanding. California: Corwin Press. Sert, Ö. (2007). Eight grade students’ skills in translating among different representations of algebraic concepts. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara. Reusser, K., & Stebler, R. (1997). Every word problem has a solution- The social rationality of mathematical modeling in schools. Learning and instruction, 7(4), 309-327. Sahid, (2011). Mathematics problem solving and problem-based learning for joyful learning in primary mathematics ınstruction. Retrieved November 2, 2013, from http://staff.uny.ac.id/sites/default/file s/131930136/Mathematics%20Problem%20Solving%20and%20PBL.pdf Soylu, Y. & Soylu, C. (2006). Matematik derslerinde başarıya giden yolda problem çözmenin rolü, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 97-111. Stacey, K. & MacGregor, M. (2000). Learning the algebraic method of solving problems, Journal o Mathematical Behavir, 18, 149-167. Tertemiz, N., Çelik, Ö. & Doğan, S. (2014). Sınıf öğretmen adaylarının öğrenme stillerine göre kullandıkları problem çözme stratejileri. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 9-23. Umay, A. (2003). Matematiksel muhakeme yeteneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 234–243. Van Amerom, B. A. (2003). Focusing on informal strategies when linking arithmetic to early algebra. Educational Studies in Mathematics, 54, 63-75. Van Dooren, W, Verschaffel, L. & Onghena, Patrick. (2002). The impact of preservice teachers’ content knowledge on their evaluation of students’ strategies for solving arithmetic and algebra word problems. Journal for Research in Mathematics Education. 33(5), 319-351. Warren, E. (2005). Young childrens’ ability to generalise the pattern rule for growing patterns. In Chick, H. L. & Vincent, J. L. (Eds.). Proceedings of the 29 th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education, 4, pp. 305-312. Melbourne: PME. Verschaffel, L., De Corte. E., & Borghart, I. (1997). Pre-service teachers’ conceptions and belief about the role of real world knowledge in mathematical modeling school word problems. Learning and Instruction, 7(4), 339-359. Verschaffel, L., De Corte. E., & Lasure, S. (1994). Realistic considerations in mathematical modeling of school arithmetic word problems. Learning and Instruction, 4, 273-294. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.