ilköğretim ikinci Kademe Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeylerine Göre Çatışma Çözme Davranışlarının incelenmesi

Yıl 2009, Cilt: 18 Sayı: 1, 323 - 342, 01.06.2009

Uzm.psi.dan. Elife Rehber Yrd. Doç. Dr. Meral Atıcı

Öz

The main purpose of this study was to examine 6th 7th and 8th graders’ conflict resolution strategies regarding their empathic level at secondary schools Additionally students’ empathic level and their conflict resolution strategies were examined in terms of their gender socio economic level and grade level 755 students from five secondary schools in Nevşehir participated to the study Empathic Tendency Scale Dökmen 1988 and Conflict Resolution Behavior Scale Koruklu 1998 were used to collect data Moreover interviews were conducted with 40 voluntary students Students with low and high empathic level were compared with regard to their aggressiveness and problem solving strategies t test was used to analyse data Results showed that students with low empathic level had higher scores on aggressiveness while students with high empathic level had higher scores on problem solving and lower scores on aggressiveness Morever it was found that girls’ empathic level and their problem solving scores were higher than those of boys Key Words: Empathy Empathic tendency Conflict Conflict resolution

Anahtar Kelimeler

-

İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME ÖĞRENCİLERİNİN EMPATİK EĞİLİM DÜZEYLERİNE GÖRE ÇATIŞMA ÇÖZME DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmada, ilköğretim ikinci kademedeki öğrencilerin empatik eğilim
düzeyleri ile çatışma çözme davranışları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmaya
Nevşehir ilindeki beş ilköğretim okuluna devam eden ikinci kademedeki 755 öğrenci
katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Empatik Eğilim Ölçeği (Dökmen,
1988) ve Çatışma Çözme Davranışını Belirleme Ölçeği (Koruklu, 1998) kullanılmıştır.
Ayrıca araştırmacı tarafından geliştirilen “Empati ve Çatışma Çözme İle İlgili Görüşme
Formu” gönüllü 40 öğrenciye uygulanmıştır. Verilerin analizinde t testi ve varyans
analizi kullanılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre, empatik eğilim düzeyi düşük olan öğrencilerin
saldırganlık davranışları empatik eğilim düzeyi yüksek olanlara göre daha yüksek
bulunmuştur. Ayrıca empatik eğilim düzeyi yüksek olan öğrencilerin problem çözme
davranışlarının, empatik eğilim düzeyi düşük olanlara göre daha yüksek olduğu
saptanmıştır. Kız öğrencilerin empatik eğilim düzeylerinin ve problem çözme davranış
düzeylerinin erkek öğrencilere göre daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Empati, Empatik Eğilim, Çatışma, Çatışma Çözme

Kaynakça

• Atıcı, M. (2007), Primary School Students’ Conflict Resolution Strategies in Turkey,
• International Journal for the Advancement of Counseling, 29, 2, 83-98
• Barnett, M.A. (1990), Empathy and related responses in children empathy and its development (Ed: N. Eisenberg, J. Strayer), Cambridge University Press, 147-157 , New York.
• Ceyhan, A. A. (1993), Anne-babaların empatik eğilim düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi,
• Sosyal Bilimler Enstitüsü. Cüceloğlu, D. (1991), İnsan ve Davranışı, Remzi Kitapevi, İstanbul.
• Denzin, N. K. (1994), Triangulation, İçinde T. Husen & T. N. Postlethwaite, The International Encyclopedia of Education, (2. Baskı), 2, Oxford: Pergamon.
• Dökmen, Ü. (1986), Yüz ifadeleri konusunda verilen eğitimin duygusal yüz ifadelerini teşhis becerisi ve iletişim çatışmalarına girme eğilimi üzerindeki etkisi, Doktora Tezi
• Özeti, Psikoloji Dergisi, 6, 21. Dökmen, Ü. (1987), “Empati kurma becerisi ile sosyometrik statü arasındaki ilişki” A.Ü.E. B. F. Dergisi 20 (1-2);183-207
• Dökmen, Ü. (1988), Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi, A.Ü.Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1-2); 155-190.
• Dökmen, Ü. (2004), Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Ergül, H. F. (1995), Sağlık Meslek Lisesi öğrencilerinin benlik algı düzeyleri ile empatik eğilim ve empatik beceri düzeyleri arasındaki ilişki, Yayınlanmamış Yüksek
• Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Göka M. (2001), Gençlik ve Şiddet, (Dr. M. H. Türkçapar ile birlikte) Actual Medicine, :7:73-81
• Johnson, D. W. (1997), Reaching out (Interpersonel effectiveness and self- actualization), Allyn and Bacon needham Height 225-287.
• Johnson D. W., Johnson R., Dudley B. ve Açıkgöz K. (1994), Effects of Conflict
• Resolution Training on Elementary School Students. The Journal of Social Psychology, (6), 803-817. Korkut, F. (2002), Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri, Hacettepe Üniversitesi
• Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 177-184. Koruklu, N. (1998), Arabuluculuk eğitimin ilköğretim düzeyindeki bir grup öğrencinin çatışma çözme davranışlarına etkisinin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans
• Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Pişkin, M. (1991), Empati, kaygı ve çatışma eğilimi arasındaki ilişki, A.Ü.E.B.F. Dergisi, 22 (2), 775-784.
• Shechtman, Z. (2002), Cognitive and Affective Empathy in Aggressive Boys:
• Implications for Counseling, International Journal for the Advancement of Counselling, , 211 – 222 Sweeney, B. ve Carruthers, W.L. (1996), Conflict Resolution: history, philosophy, theory and educational applications. The School Counselor, 43, 326-343
• Türnüklü, A. ve Şahin İ. (2004), 13-14 yaş grubu öğrencilerin çatışma çözme stratejilerinin incelenmesi, Türk Psikologları Yazıları, 7, 13, 45-61.
• Yörükoğlu, A. (1996), Çocuk Ruh Sağlığı, Özgür Yayınları, 421, İstanbul.