Okul Yönetimi Ve Dengeye ilişkin Kuramsal Bir inceleme

Yıl 2011, Cilt: 20 Sayı: 2, 389 - 404, 01.06.2011

Yrd. Doç. Dr. Nail Yıldırım

Öz

A Theoretical Analysis Related To School Administration And Balance Education is a whole of planned programmed activities The fact that education is composed of planned and programmed activities necessitates the studies to be performed to be predetermined Correspondingly each school level has its own goals and program In order for a school to reach its goal the school’s determination is required on pursuing certain activities Another name of pursuing case is callede “balance” In this study balance concept is analyzed from the viewpoint of school administration For this purpose the relationship of balance with system chaos crisis change and school is elaborated based on the literature Especially balance in school administration subject is analyzed and the importance of balance for management and administrators is highlighted Balance can be defined as the process of providing sustainment of structured coherent relationships for the system’s elements When system approach in organizations is analyzed it could be seen that balance is achieved when the elements of the system sustain a continuous relationship with each other and maintain the position of each element with respect to other elements The structure of the system aims at sustaining the balance In crises which are regarded as circumstances that disturb the balance planning is accepted to be a process which aims to eliminate unbalanced conditions The studies conducted on planned changes consider the balance model as one of the three fundamental models that help organizations change The school will continuously collect information about the changes in its environment and hence by estimating these changes it will maintain its balance with the environment School administrators stand at a critical point for sustaining this balance Keywords: Balance System Change School Administration

Anahtar Kelimeler

-

OKUL YÖNETİMİ VE DENGEYE İLİŞKİN KURAMSAL BİR İNCELEME

Öz

Eğitim, planlı, programlı etkinlikler bütünüdür. Planlı programlı etkinlikler
okulda gerçekleştirilir. Eğitimin planlı ve programlı oluşu yapılacak çalışmaların açık,
ve belirlenmiş olmasını gerektirir. Buna bağlı olarak her okul kademesinin kendine
özgü amaçları, programı bulunmaktadır. Okulu amacına ulaştırmak için okulun belli
faaliyetleri sürdürmede kararlılığı gerekmektedir. Kararlılık durumunun diğer adına
denge denilmektedir. Bu çalışmada denge kavramı yönetimsel açıdan incelenmiştir. Bu
amaçla makalede, dengenin sistemle, kaosla, krizle, değişimle, okulla ilişkisi yönetim
alanyazınına dayalı olarak ele alınmıştır. Özellikle okul yönetiminde denge konusu
incelenmiş ve dengenin yönetimler, yöneticiler için önemi vurgulanmıştır. Denge,
sistemin öğelerinin yapılandırılmış, uyumlu ilişkiler sürdürmelerinin sağlanması süreci
olarak tanımlanabilir. Örgütte sistem yaklaşımı incelendiğinde sistemin parçalarının
birbiriyle sürekli bir ilişkiyi, hiçbir parçanın diğer parçalara göre konumunu
değiştirmeyecek biçimde koruduğunda, denge oluşur. Sistemin yapısı, dengeyi
sürdürmeyi amaçlar. Örgütün dengesini bozan durum olarak kabul edilen krizlerde,
planlama; dengesizliği ortadan kaldırmaya yardımcı olan bir süreç olarak
görülmektedir. Planlı değişme konusunda yapılan çalışmalar, örgütlerin değişmesini
sağlamada üç temel modelden birisini denge modeli olarak görmektedirler. Okul
çevresindeki değişmelere ilişkin sürekli enformasyon sağlayacak ve böylece bu
değişmeleri tahmin yoluyla, çevre ile olan dengesini sürdürecektir. Bu dengenin
sürdürülmesinde okul yöneticileri kilit noktada durmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Denge, Sistem, Değişim, Okul yönetimi

Kaynakça

• Açıkalın, A., Şişman, M., Turan, S. (2007). Bir insan olarak okul müdürü. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Akçay, R. (2006). Türk eğitim sistemi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aksoy, H.H. ve Aksoy N. (2003). Okullarda krize müdahale planlaması. Ankara
• Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 3, 1-2.
• Aydın, M. (1994). Eğitim yönetimi. (4. Baskı). Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• --------------(2005). Eğitim yönetimi. (7. Baskı). Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• Başaran, İ. E. ( 2008). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Belbin, R. M. (1993). Team roles at work. Oxford: Butterworth-Heinemann.
• Belbin, R.M. (1981). Management teams. Why they succeed or fail. London: Butterworth-Heinemann.
• Berry, M.(1993). Changing perspectives on facilitation skills development, Journal of European Industrial Training, Vol: 17, pp.: 23-32.
• Budak, G. (1998). Yenilikçi yönetim yaratıcı birey. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Bursalıoğlu, Z. (2000). Eğitimde yönetimi anlamak sistemi çözümlemek. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Bursalıoğlu, Z. (1991). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Can, H. (2002). Organizasyon ve yönetim. Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. Baskı. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Clark D. L. & Others. (1989). Effective school and school ımprovement. a comparative analysis of two lines of ınquiry. ın jeol burdin. (ed.) school leadership: A Contemporary Reader; Newburg Park: Sage.
• Çelik, V. (2003). Eğitimsel liderlik. 3. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çelik, V. (2000). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Dale, J. (1990). Critical dimensions of principals preformance. (Research Report), Washington, (ERIC NO: ED 319813).
• Davis, K. Newstrom, J. W. (1997). Organizational behaviour human behaviour at work. U.S.A: Mc Graw Hill Comp.
• Dönmez, B. (2002). Okul müdürlerinin yeterlikleri. Eğitim Yönetimi Dergisi. 8, 29. Estrabrook, R. (1992). Constellation building: Leadership for effective schools. Contemporary Education, 63, (2), 91-92. Güçlü, N. (1997). Eğitim lideri olarak okul yöneticisi. Milli Eğitim. 134, 50-54. Halinger, P. , Leftwood, K. (1996). Culture and educational administration. Journal of Educational Administration, 34, 5. Hensey, M. (1999). The Why and how of facilitative leadership. Journal of
• Management in Engineering, 15, (3), 43-47.
• Hord, S.M. (1992). Facilitative leadership: The ımperative for change, Southwest
• Educational Development Laboratory, Austin, Texas, US.
• Hoy, W. ; Miskel, C. (1996). Educational administration. New York: McGrow Hill İnc Eren, E. (2003). Yönetim ve organizasyon. (6. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. İlğan, A. (2008). Örgütsel değişim/ değişme. Milli Eğitim. Sayı: 177. Karip, E. (2004). Yönetim biliminin alanı ve kapsamı. Özden, Y. (Ed.) Eğitim ve Okul
• Yönetciliği El Kitabı içinde. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Keçecioğlu, T. (2001). Bir değişimin anatomisi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Koçel, T. (1995). İşletme yöneticiliği. (4. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Lunenburg F. C., Ornstein, A. C. (1991). Educational administration. Belmont: Wodsworth Publishing Company.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1999). Toplam kalite yönetimi uygulama yönergesi. Tebliğler Dergisi Sayı: 2506
• Morgan G. (1998) Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor (Çev.G. Bulut), İstanbul: MESS Yayınları.
• Moore, T.L.(2004). Facilitative leadership: One approach to empowering staff and other stakeholders. Library Trends, 53, (1), 230-237.
• Neufeld, B. & Others. (1983). A review of effective school research: the message for secondary Schools. Washington: Nationa Commission on Excellence in Education
• Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Özden Y. Ve Diğerleri (2004). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Peker, Ö. (1995). Yönetimi geliştirmenin sürekliliği. TODAIE Yayınları
• Sarpkaya, R. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sherman, A. (2000). Women managing education. Educational management and Administration. .133.
• Schmieder, J. Cairns, D. (1998). The top 10 skills of succesfull school leaders. techniques: Makin Education & Career Connections, 73 (7) 18-20
• Şişman, M. (2002). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Töremen, F. Kolay, Y. (2003). İlköğretim okulu yöneticilerinin sahip olması gereken yeterlikler. Milli Eğitim. 160, 341-350.
• Töremen, F. (2002). Eğitim örgütlerinde değişimin engel ve nedenleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi . 12, (1), 185-202.
• Töremen F.(2000). Kaos teorisi ve eğitim yöneticisinin rolü. Eğitim Yönetimi, 22, 203– 219.
• Tevruz, S. (1996). Endüstri ve örgüt psikolojisi. Türk Psikologlar Derneği ve Kalite Derneği Ortak Yayını, Ankara.
• Yıldırım, N. (2007). İlköğretim okulu müdürlerinin öğrenme stilleri ile yeterlikleri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi. Yayımlanmış Doktora tezi.