Çukurova Bölgesi Girit Göçmenlerinin Girit’e Dair Anlatılarının Sosyal Tarihe Kaynaklık Etmesi

Yıl 2012, Cilt: 21 Sayı: 1, 255 - 266, 01.03.2012

Yrd. Doç. Dr. Refiye Okuşluk Şenesen

Öz

In this study the narratives of the immigrants from the island of Crete who came before and during the Exchange were evaluated in the context of their source of social history The subject of the study is the way of life of migrants in Crete their traditions and customs the political and social events that forced them to migrate and the challenging stories of the migration journey

Anahtar Kelimeler

-

ÇUKUROVA BÖLGESİ GİRİT GÖÇMENLERİNİN GİRİT’E DAİR ANLATILARININ SOSYAL TARİHE KAYNAKLIK ETMESİ

Öz

Bu çalışmada, Girit adasından Anadolu’ya mübadele öncesinde ve
mübadeleyle gelen Girit Göçmenlerinin Girit’e dair anlatıları, sosyal tarihe kaynaklık
etmeleri bağlamında değerlendirilmiştir.
Göçmenlerin Girit’teki yaşam biçimleri, gelenek ve görenekleri, onları göçe
zorlayan siyasi ve sosyal olaylarla göç yolculuğunun zorlu hikâyeleri, çalışmanın
konusunu oluşturmaktadır.

Kaynakça

• ADIYEKE, A. N.- ADIYEKE, N. (2006), Fethinden Kaybına Girit, Babıâli Kültür
• Yayıncılığı, İstanbul. ADIYEKE, A. N. (2000), Osmanlı İmparatorluğu ve Girit Bunalımı, T.T.K. Yayınları, Ankara.
• AKKAYAN, T. (1979), Göç ve Değişme, İstanbul Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayını, İstanbul.
• ALANGU, T. (1983), “Balkan Ulusları ve Halkları Halk Kültürü Ortaklığı”, Türkiye
• Folkloru El Kitabı, Adam Yayıncılık, İstanbul. ALTINSAY, S. (2004), Kritimu, Girit’im Benim, Can Yayınları, İstanbul.
• ARI, K. (2008), İzmir’den Bakışla Türk Ticaret-i Bahriyesi ve Mübâdele Gemileri,
• Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Yayınları, İzmir. ARTUN, E. (2000 a), “19. Yüzyıl Osmanlı Dönemi Ortadoğu’nun Sosyal Tarihine Bir
• Kaynak: Âşık Esrari’nin Vehhabi Destanı”, Folklor ve Edebiyat Dergisi, S. 23, Ürün Yayınları, Ankara. ………… (2000 b), “Prizrenli Âşık Ferki’nin Destanları”, 3. Uluslar arası Kıbrıs,
• Balkanlar, Avrupa Türk Edebiyatları Sempozyumu Bildirileri, KKTC. ………….. (2008), “Âşıkların Destanlarının Sosyal Tarihe Kaynaklık Etmeleri”, Âşık
• Edebiyatı Araştırmaları, Kitabevi Yayınları, İstanbul. BAYAT, F. (2009), “Sözlü Tarih Kavramı: Geçmişin Anlamlandırılması Geleceğin
• Kurulması”, Folklor/ Edebiyat, 57/1, Ankara. BIÇAK, A. (1996), “Tarih Biliminde Tarih Bilincinin Yeri”, Toplumsal Tarih Dergisi, Ağustos, S. 32, İstanbul.
• ÇOBANOĞLU, Ö. (2001), “Aile ve Göçmen Folkloru Bağlamında Türk Halk
• Kültüründe Göç Hikâyeleri”, Kayseri ve Yöresi Kültür, Sanat ve Edebiyat Bilgi Şöleni Bildiriler 1. Cilt, Erciyes Üniversitesi Yayınları, Kayseri. ÇOKİŞLER, N. (2007), Girit Göçmenleri Türk Halk Kültürü Üzerine Bir Araştırma,
• Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir. DORSON, R. M. (2006), Günümüz Folklor Kuramları, (Çev. Selcan Gürçayır, Yeliz Özay), Geleneksel Yayıncılık, Ankara.
• ERSOY, R. (2009), Sözlü Tarih Folklor İlişkisi Baraklar Örneği Disiplinler arası Bir
• Yaklaşım Denemesi, Akçağ Yayınları, Ankara. GERAY, C. (1970), “Türkiye’de Göçmen Hareketleri ve Göçmenlerin Yerleştirilmesi”,
• Amme İdaresi Dergisi, C. 3, S. 4. GÖRKEM, İ. (2001), “Tahir Alangu’nun Balkan Folkloru Çalışmaları”, Türkbilig
• Türkoloji Araştırmaları Dergisi, S.11/ http://turkoloji.edu.tr. KÜMBETOĞLU, B. (2001), “Farklılığın Algılanmasında Kültürel Filitreler”,
• Folklor/Edebiyat, C.7, S. 25, Ankara. ÖZSOY, İ. (2007 a), İki Vatan Yorgunları Mübadele Acısını Yaşayanlar Anlatıyor,
• Bağlam Yayıncılık, İstanbul. …………………... (2007 b), Mübadelenin Öksüz Çocukları, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
• PARLAK, C. (2004), Girit’ten Çanakkale’ye Göçler, Çanakkele On Sekiz Mart
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale. PEKİN, M. (2005), Yeniden Kurulan Yaşamlar 1923 Türk-Yunan Zorunlu Nüfus
• Mübadelesi, İstanbul Bili Üniversitesi Yayınları, İstanbul. ŞENESEN, Okuşluk R. (2011), Çukurova Bölgesi Girit Göçmenleri Halk Kültürü
• Araştırması, Karahan Kitabevi, Adana. THOMSON, D. (1983), Tarihin Amacı, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir.
• TONGUÇ, S. (1966), “Amerikan Tarihinde Göçmenleri Yeri”, Tarih Dergisi, S. 21, İstanbul.
• TURAN, O. (1978), Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, İstanbul.
• ÜNAL, H. (2007), Kayıp Vatan Girit, Nesil Yayınları, İstanbul.
• VİAL, E. (1994), “Tarihin Konusu ve Yöntemleri”, Théma Larousse, İstanbul.
• YALÇIN-ÇELİK, D. (2005), Yeni Tarihselcilik Kuramı ve Türk Edebiyatında
• Postmodern Tarih Romanları, Ankara, Akçağ Yayınları. YILDIRIM, D. (1998), “Coğrafya’dan Vatan’a Geçiş ve Vatan ile Göç Ediş Problemi”,
• Türk Bitiği, Akçağ Yayınları, Ankara. KAYNAK KİŞİ LİSTESİ * Kaynak kişilerle ilgili bilgiler şu sırayla verilmiştir: Adı, soyadı, doğum yılı, doğum yeri, eğitimi, medeni hali, mesleği, derlemenin yapıldığı yer ve tarih. K1: Hasan Demir, 1928 Erzin, okuryazar, çiftçi-çoban, dul, Turunçlu Köyü/ Dörtyol, Mayıs 2006.
• K2: Ayten Hançerli, 1963, Mersin, lise, evli, Adana, Eylül 2005.
• K3: Fikret Aytaç, 1933, Selçuk, enstitü, dul, ev hanımı, Adana, Ekim 2005.
• K4: Mehlika Elmacı, 1958, Mersin, lise, dul, ev hanımı, Adana, Ekim 2005.
• K5: Gülistan Örnek, 1956, Adana, ilkokul, ev hanımı, evli, Adana, Mart 2006.
• K6: Zeynep Baz, 1963, Tarsus, lise, ev hanımı, dul, Tarsus, Ekim 2005.
• K7: Meliha Mert, 1938, Selçuk, enstitü, evli, ev hanımı, Adana, Ekim 2005.
• K8: Yüksel Hançerli, 1948, Adana, üniversite, evli, emekli TRT mensubu, Adana, Eylül 2005.
• K9: İbrahim Yılmaz, İhsaniye Köyü/ Tarsus/ Mersin, ilkokul, çiftçi, evli, İhsaniye Köyü, Nisan 2007.
• K10: Hüseyin Yılmaz, 1939, Tarsus, okuryazar değil, bekâr, çiftçi, İhsaniye Köyü, Nisan 2007.
• K11: Kevser Yıldız, 1950, İhsaniye Köyü, okuryazar değil, dul, ev hanımı, İhsaniye Köyü, Nisan 2007.
• K12: Zekiye Hançerli, 1924, Kandiye, lise, dul, emekli, Adana, Eylül 2005.
• K13: Şengül Tolongüç, 1958, Adana, yüksek okul, evli, ev hanımı, Adana, Eylül 2005.
• K14: Zeynep Taş, 1946, Tarsus, yüksek okul, evli, emekli, Tarsus, Eylül 2005.