TÜKETİCİ ETNOSENTRİZMİ VE TÜKETİCİ DÜŞMANLIĞININ SOSYAL MEDYADA BOYKOTA ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 1, 292 - 307, 30.04.2022

Kalender Özcan Atılgan , Yusuf Köken

https://doi.org/10.35379/cusosbil.1058221

Cited By: 2

Öz

Küresel tüketimin yaygınlaşmasıyla ve tüketicilerin yabancı menşeili ürünleri daha fazla tercih etmeye başlamalarının sonucu, tüketici etnosentrizmi ve tüketici düşmanlığı ile ilgili çalışmaların yanı sıra, çeşitli sebeplerle yabancı menşeili ürünlerin satın alınmasına yönelik tepkiler ve tüketici boykotu bağlamında gerçekleştirilen çalışmalar önem kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı da tüketicilere iletilen sosyal medya mesajlarındaki ürünlerin boykot edilmesinde tüketici etnosentrizmi ve ekonomik düşmanlığın etkisinin incelenmesidir. Bu çerçevede Mersin ili merkez ilçelerinde yaşayan 457 katılımcıya, sosyal medya boykotu senaryosu sunularak, araştırma değişkenlerini ölçmeye yönelik oluşturulmuş anketler uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde, tüketici düşmanlığının alt boyutları olan ekonomik ve genel düşmanlığın algılanan boykot başarısına istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu ve ekonomik düşmanlığın ürün tercihine istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu bulunmuştur. Tüketici etnosentrizminin alt boyutları olan sert ve yumuşak etnosentrizmin algılanan boykot başarısına istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu ve sert etnosentrizmin her ikisinin de ürün tercihine istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada ayrıca gelecekte yapılacak olan çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tüketici boykotu, Tüketici etnosentrizmi, Ekonomik düşmanlık, Sosyal medya

Kaynakça

• Acharya, C., & Elliott, G. (2003). Consumer ethnocentrism, perceived product quality and choice-An empirical investigation. Journal of International Consumer Marketing, 15(4), 87-115.
• Acikdilli, G., Ziemnowicz, C., & Bahhouth, V. (2018). Consumer ethnocentrism in Turkey: Ours are better than theirs. Journal of International Consumer Marketing, 30(1), 45-57.
• Akın, M., Çiçek, R., Gürbüz, E. ve İnal, M.E. (2009). Tüketici etnosentrizmi ve davranış niyetleri arasındaki farklılığın belirlenmesinde cetscale ölçeği. Ege Akademik Bakış. 9(2), 489-512.
• Albayrak, A.S. (2005). Çoklu doğrusal bağlantı halinde enküçük kareler tekniğinin alternatifi yanlı tahmin teknikleri ve bir uygulama. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 105-126.
• Ali, B. J. (2021). Impact of consumer animosity, boycott participation, boycott motivation, and product judgment on purchase readiness or aversion of Kurdish consumers in Iraq. Journal of Consumer Affairs, 55(2), 504-523.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya Yayıncılık.
• Atılgan, K. Ö., İnce, T., & Yılmaz, S. (2017). Tüketicilerin satın alma niyetleri ve boykota yönelik tutumlarının tüketici sinizmi, fiyat şeffaflığı ve fiyat adaleti bağlamında incelenmesi. ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(3), 34-44.
• Aysuna, C. (2006). Tüketici etnosentrizmini ölçmede cetscale ölçeği ve türkiye uygulaması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Barutcu, S., Saritas, E., & Adiguzel, D. U. (2016). Attitudes towards the foreign products from animosity, boycott and ethnocentrism perspectives: The case of Turkish students. European Scientific Journal, 12(10),106-118.
• Carter, L. L. (2009). Consumer receptivity of foreign products: the roles of country-of-origin ımage, consumer ethnocentrism and animosity. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Old Dominion University.
• Chryssochoidis, G., Krystallis, A., & Perreas, P. (2007). Ethnocentric beliefs and country‐of‐origin (COO) effect: Impact of country, product and product attributes on Greek consumers’ evaluation of food products. European Journal of Marketing. 41(11/12), 1518-1544.
• Cicic, M., Brkic, N., Husic, M. & Agic, E. (2005). The influence of animosity, xenophilia and ethnocentric tendencies on consumers’ willingness to buy foreign products-the case of Croatia. 34th European Marketing Conference, 24-27.
• Çakır, A. (2014). Faktör analizi, Doktora Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Danilwan, Y., & Pratama, I. (2020). The impact of consumer ethnocentrism, animosity and product judgment on the willingness to buy. Polish Journal of Management Studies, 22(2), 65-81.
• De Zúñiga, H. G., Copeland, L., & Bimber, B. (2014). Political consumerism: Civic engagement and the social media connection. New Media & Society, 16(3), 488-506.
• Dewing, M. (2010). Social media: An introduction (Vol. 1). Library of Parliament.
• Erçin Y. M., & Eryiğit, C. (2019). Tüketici düşmanlığının boyutlarının ve satın alma niyeti üzerindeki etkilerinin incelenmesi: nitel bir araştırma. International Journal Of Economic & Social Research, 15(1), 95-115.
• Erçin, M. (2016), Tüketici düşmanlığının boyutlarının ve satın alma niyeti üzerindeki etkilerinin incelenmesi: Nitel Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ettensen, R. and Klein, J.G. (2005), The fallout from French nuclear testing in the South Pacific: a longitudinal study of consumer boycott, International Marketing Review, 22(2), s. 199-224.
• Friedman, M. (1985). Consumer boycotts in the United States, 1970–1980: Contemporary events in historical perspective. Journal of Consumer Affairs, 19(1), 96-117.
• Genceli, M. (1973). İki değişkenli doğrusal regresyonda zaman faktörü. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 33(1), 179-181.
• Giang, N. T. (2015). The impact of consumer animosity and consumer ethnocentrism on intention to purchase foreign products: The case of Chinese branded household appliances in Vietnam market. Journal of Economics and Behavioral Studies, 7(4), 22-36.
• Huang, Y. A., Phau, I., & Lin, C. (2010). Effects of animosity and allocentrism on consumer ethnocentrism: Social identity on consumer willingness to purchase. Asia Pacific Management Review, 15(3), 359-376.
• İşler, D. B. (2013). Tüketici entrosentrizmi ve menşe ülke etkisi ekseninde satın alma kararlarındaki rolü: cetscale ölçeği ile bir uygulama, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 93-121.
• Kerr, G., Mortimer, K., Dickinson, S., & Waller, D. S. (2012). Buy, boycott or blog: Exploring online consumer power to share, discuss and distribute controversial advertising messages. European Journal of Marketing. Vol. 46 No. 3/4, 2012 pp. 387-405.
• Klassen, K. M., Borleis, E. S., Brennan, L., Reid, M., McCaffrey, T. A., & Lim, M. S. (2018). What people “like”: analysis of social media strategies used by food industry brands, lifestyle brands, and health promotion organizations on Facebook and Instagram. Journal of Medical Internet Research, 20(6), e10227.
• Klein, J. G., & Ettensoe, R. (1999). Consumer animosity and consumer ethnocentrism: An analysis of unique antecedents. Journal of International Consumer Marketing, 11(4), 5-24.
• Klein, J. G., Smith, N. C., & John, A. (2004). Why we boycott: Consumer motivations for boycott participation. Journal of Marketing, 68(3), 92-109.
• Klein, J.G. (2002). Us versus them, or us versus everyone? Delineating consumer aversion to foreign goods, Journal of International Business Studies, 33(2), 345-63.
• Klein, J.G., Ettenson, R., & Morris, M.D. (1998). The animosity model of foreign product purchase: an empirical test in the people’s republic of China, Journal of Marketing, 62 (1), 89-100.
• Korda, H., &Itani, Z. (2013). Harnessing social media for health promotion and behavior change. Health Promotion Practice, 14(1), 15-23.
• Laroche, M., Habibi, M. R., Richard, M. O., & Sankaranarayanan, R. (2012). The effects of social media based brand communities on brand community markers, value creation practices, brand trust and brand loyalty. Computers in Human Behavior, 28(5), 1755-1767.
• Lee, R., Lee, K.T., & Li, J. (2017). A Memory theory perspective of consumer ethnocentrism and animosity, European Journal of Marketing, 51(7/8). 1266-1285.
• Makarem, S. C., & Jae, H. (2016). Consumer boycott behavior: An exploratory analysis of twitter feeds. Journal of Consumer Affairs, 50(1), 193-223.
• Luque‐Martínez, T., Ibáñez‐Zapata, J. A., & del Barrio‐García, S. (2000). Consumer ethnocentrism measurement‐An assessment of the reliability and validity of the CETSCALE in Spain. European Journal of Marketing, 34 (11/12), 1353-1374.
• Mohr, I. (2013). The impact of social media on the fashion industry. The Journal of Applied Business and Economics, 15(2), 17-22.
• Moon, B.J. & S.C. Jain. (2002). Consumer Processing of Foreign Advertisements: Roles of COO Perceptions, Consumer Ethnocentrism and Country Attitude. International Business Review. 11(2), 117-138.
• Murugesan, S. (2007). Understanding Web 2.0. T professional, 9(4), 34-41.
• Narang, R. (2016). Understanding purchase intention towards Chinese products: Role of ethnocentrism, animosity, status and self-esteem. Journal of Retailing and Consumer Services, 32, 253-261.
• Neilson, L. A. (2010). Boycott or buycott? Understanding political consumerism. Journal of Consumer Behaviour, 9(3), 214-227.
• Özdamar, K. (1999). Paket program ile istatistiksel veri analizi, Kaan Kitabevi, 2. Baskı.
• Özen, Y. ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 394-422.
• Pett, M. A., Lackey, N. R., & Sullivan, J. J. (2003). Making sense of factor analysis: The use of factor analysis for instrument development in health care research. Sage.
• Phillips, J., & Noble, S. M. (2007). Simply captivating: Understanding consumers' attitudes toward the cinema as an advertising medium. Journal of Advertising, 36(1), 81-94.
• Rose, M., Rose, G. M., & Shoham, A. (2009). The impact of consumer animosity on attitudes towards foreign goods: a study of Jewish and Arab Israelis. Journal of Consumer Marketing. 26(5), 330-339.
• Seçer, İ. (2015). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Sen, S., Gürhan-Canlı, Z., ve Morwitz, V. (2001). Withholding consumption: A social dilemma perspective on consumer boycotts, Journal of Consumer Research, 28 (3), 399-417.
• Shimp, T. A. (1984). Consumer ethnocentrism: The concept and a preliminary empirical test. Advances in Consumer Research, 11, 285-290.
• Shimp, T.A., Dunn, T.H. ve Klein, J.G. (2004). Remnants of the U.S. civil war and modern consumer behavior. Psychology and Marketing, 21(2), 75-91.
• Shimp, T.A., ve Sharma S. (1987). Consumer ethnocentrism: construction and validation of the cetscale, Journal of Marketing Research, (August 1987), 24(3), 280-289.
• Summer W.G. (1906). Folkways: The sociological importance of usages, manners, customs, mores, and morals, Ginn & Co.
• Tabachnick, B.G., Fidell. L.S. (2019). Using multivariate statistics. Seventh Ed. Pearson.
• Tariq, W., Mehboob, M., Khan, M. A., & Ullah, F. (2012). The impact of social media and social networks on education and students of Pakistan, International Journal of Computer Science Issues, 9(4), 407-411.
• Tosun, N. B. ve Levi, E. (2010). İkinci medya çağında internet, der: Filiz Aydoğan, Ayşen Akyüz, Alfa Yayınları.
• TÜİK (2020). İl göstergeleri, https://www.tuik.gov.tr/ (06.03.2020).
• Vida, I. & Fairhurst, A. (1999), Factors underlying the phenomenon of consumer ethnocentricity: evidence from four central european countries, The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 9(4): 321-337.
• Wang, J. (2005). Consumer nationalism and corporate reputation management in the global era. Corporate Communications: An International Journal. 10(3), 223-239.
• Xiang, Z., & Gretzel, U. (2010). Role of social media in online travel ınformation search. Tourism Management, (131), 179-188.
• Zack, J. (1991). The hullabaloo over boycott ballyhoo. Business and Society Review, 78. 9-15.
• Zeng, B., Gerritsen, R. (2014). What do we know about social media in tourism? A review, Tourism Management Perspective, 10, 27-36.
• Zeren, D., Kara, A. & Arango Gil, A. (2020). Consumer ethnocentrism and willingness to buy foreign products in emerging markets: evidence from Turkey and Colombia, Latin American Business Review, 21(2), 145-172.
• Zhou, L. & Hui, M. K. (2003), Foreign products in China retain symbolic value for consumers, Marketing News, 37(13), 22-30.