Akdeniz İklimi Koşullarında Buharlaşma Kabına Dayalı Eşitliklerin Kıyas Bitki Su Tüketimini (ETo) Tahmin Etme Performanslarının Karşılaştırılması

Yıl 2023, , 57 - 65, 24.06.2023

Deniz Levent Koç

https://doi.org/10.36846/CJAFS.2023.98

Öz

A Sınıfı buharlaşma kabı; su kaynaklarının planlanmasında ve sulama programlarının oluşturulmasında temel değişkenlerden biri olarak kabul edilen kıyas bitki su tüketimini (ETo) tahmin etmek için sıklıkla kullanılmaktadır. Akdeniz ikliminin görüldüğü Adana yöresi koşulları için yapılan bu çalışmada, ETo’yu tahmin etmek için rüzgâr hızı (U) ve oransal nem (RH) verilerine ihtiyaç duymayan buharlaşma kabına dayalı olan Snyder ETo (1995) ve Ghare ETo (1996) eşitliklerinin performanslarının, FAO24 Pan ETo eşitliğinin performansıyla karşılaştırılması amaçlanmıştır. Eşitliklerin performansları Stockle ve ark. (2004) tarafından önerilen yaklaşımlara göre değerlendirilmiştir. Eşitliklerin performanslarını karşılaştırmak için FAO56- Penman–Monteith (PM) eşitliği referans yöntem olarak kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ETo’yu tahmin etmek için sadece kap buharlaşmasını (epan) kullanan Snyder, aylık ve mevsimsel ölçekte en başarılı eşitlik olmuştur. Sonuçlar, epan verilerinin Snyder ETo eşitliği ile kıyas bitki su tüketimine dönüştürülmesinin, Adana yöresi koşullarında başarı ile kullanılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

buharlaşma kabına dayalı eşitlikler, FAO56-PM, kıyas bitki su tüketimi (ETo), Akdeniz iklimi

Comparison of the Performances of Pan-Based Equations to Estimate Reference Evapotranspiration (ETo) in Mediterranean Climate Conditions

Öz

Class A evaporation pan is often used to estimate reference evapotranspiration (ETo), considered one of the essential variables in water resource planning and irrigation scheduling. This study for Adana region conditions where the Mediterranean climate prevails aimed to compare the performances of the Snyder ETo (1995) and Ghare ETo (1996) equations which are pan-based approaches that do not require wind speed (U) and relative humidity (RH) data to estimate ETo, with the performance of the FAO24 Pan ETo equation. The FAO56-Penman–Monteith (PM) equation was used as a reference method to compare the performances of the equations. According to the research results, the Snyder ETo equation using only pan evaporation (epan) to estimate ETo has been the best equation on monthly and seasonal scales. The results showed that converting epan to reference evapotranspiration with the Snyder ETo equation can be used successfully in Adana region conditions.

Anahtar Kelimeler

pan-based equations, FAO56-PM, reference evapotranspiration (ETo), Mediterranean climate

Kaynakça

• Abdel-Wahed, M., Snyder, R.L. (2008). Simple equation to estimate reference evapotranspiration from evaporation pans surrounded by fallow soil. Journal of Irrigation and Drainage Engineering 134(4): 425-429.
• Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D., Smith, M. (1998). Crop evapotranspiration. Guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper (56), Rome.
• Allen, R.G., Pruit, W.O. (1991). FAO‐24 reference evapotranspiration factors. Journal of Irrigation and Drainage Engineering 117(5):758-773.
• Aschonitis, V.G., Antonopoulos, V.Z., Papamichail, D.M. (2012). Evaluation of pan coefficient equations in a semi-arid Mediterranean environment using the ASCE-standardized Penman-Monteith method. Agricultural Sciences 3(1):58-65.
• Aydın, Y. (2019). Determination of reference ETo by using different Kp equations based on Class A pan evaporatıon in Southeastern Anatolia Project (GAP) Region. Applied Ecology and Environmental Research 17(6):15117-15129.
• Bölük, E. (2016). Köppen iklim sınıflandırmasına göre Türkiye iklimi. https://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/iklim_siniflandirmalari/koppen.pdf, Accessed 12 January 2023.
• Çobaner, M. (2013). Reference evapotranspiration based on Class A pan evaporation via wavelet regression technique. Irrigation Science 31:119-134.
• CSB (2023). İlimizi tanıyalım. Adana Valiliği, Çevre , Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü.https://adana.csb.gov.tr/ilimizi-taniyalim-i-1222, Accessed 16 February 2023.