Farklı Anaçların Aşılı Hıyarlarda (Cucumis sativus L.) Bitki Gelişimi, Verim ve Meyve Özelliklerine Etkileri

Yıl 2020, Cilt: 35 Sayı: 2, 99 - 106, 29.12.2020

Erdal Damar İlknur Solmaz

https://doi.org/10.36846/CJAFS.2020.23

Öz

Bu çalışma Mardin ilinin Kızıltepe ilçesinde Salkım köyünde bulunan plastik sera koşullarında yürütülmüştür. Şampiyon Menderes Fı ile Solo Fı hıyar çeşitleri (Nun 9075 Fı, Acar Fı, Zorba Fı, TZ 148 Fı) türler arası Cucurbita hibrit (Cucurbita maxima × Cucurbita moschata) anacı üzerine aşılanmış, aşısız hıyar çeşitleri de kontrol olarak kullanılmıştır. Aşılamanın çiçeklenme süresi, bitki boyu, ana gövde çapı ve boğum sayısı, verim ve meyve sayısı, ağırlığı, çapı, uzunluğu üzerine etkileri araştırılmıştır. Solo Fı, Şampiyon Menderes Fı’e göre daha güçlü bitki gelişimine sahip olmuştur. Verim bakımından Nun 9075 Fı ve Zorba Fı anaçları öne çıkarken, Zorba Fı anacı üzerine aşılı Şampiyon Menderes Fı çeşidinde en yüksek verim (10.55 kg/m2) elde edilmiştir. Zorba Fı anacı meyve sayısı ve ağırlığı bakımından, Nun 9075 Fı anacı ise meyve çapı ve uzunluğu bakımından en yüksek değerlere sahip olmuştur. Meyve ağırlığı bakımından Acar Fı anacı üzerine aşılı Solo Fı çeşidi (211.63 g), meyve çapında Nun 9075 Fı anacı üzerine aşılı Solo Fı çeşidi en yüksek değere (40.16 mm) sahip olmuştur. Araştırma bulgularına göre, hem bitki büyüme parametreleri hem de meyve özellikleri bakımından kabak anaçları üzerine aşılama, kontrole (aşısız) göre daha iyi sonuçlar vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Hıyar (Cucumis sativus L.), sebzelerde aşılama, bitki gelişimi, verim

Kaynakça

• Aktaş, H. ve Üre, H. S. (2019) Farklı Anaçlar Üzerine Aşılamanın Hıyarlarda Bitki Büyümesi, Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Türk Bilim ve Mühendislik Dergisi, 1(1), 17-22.
• Aktaş, H. ve Topçu, T. (2020) Domateste Kullanılan Farklı Anaçların Bitki Büyümesi, Verim ve Meyve Kalitesi Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(1), 27-40.
• Ashita, E. (1927) Grafting of watermelons (in Japanese). Korea (Chosun) Agr. Nwsl. 1:9.
• Balkaya, A. (2013) Aşılı Sebze Fidesi Üretiminde Kullanılan Anaçların Organik Tarımda Değerlendirilmesi. Türkiye V. Organik Tarım Sempozyumu, 25-27 Eylül 2013, 1: 55- 63.
• Bekar, K. N., Kandemir. D., Balkaya. A. (2017) Aşılı Hıyar Yetiştiriciliğinde Kullanılan Bal Kabağı (Cucurbita moshata Duch.) Anaçlarının Meyve Kalitesi ve Verim Unsurları Üzerine Etkileri. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University. 34(3), 36-45. doi: 10.13002/jafag4269.
• Braz, L.T., Ito, L.A., Charlo, H.C.O., Castoldi, R. (2008) Compatibility of Grafting in the Melon cv. Bonus No.2 and Effects on Production. Acta Horticulturae 771, 175-180.
• Davis, A.R., King, S.R., Perkins Veazie, P.M., Levi, A. (2007) Grafting Effects on Vegetable Quality. HortScience, 42(4), 802.
• Davis, A.R., Perkins-Veazie, P., Sakata, Y., L´opez-Galarza, S., Maroto, J.V., Lee, S.G., Huh, Y.C., Sun, Z., Miguel, A., King, S.K., Cohen, R., Lee, J.M. (2008) Cucurbit Grafting. Critical Reviews in Plant Sciences, 27, 50-74.
• FAO. (2019) Year Cucumber Production http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC
• Kurum, R. (2010) Hıyar (Cucumis sativus L.) Yetiştiriciliğinde Farklı Anaç/Çeşit Kombinasyonlarının Bitki Gelişimi, Verim ve Bitki Besin Elementleri Kapsamları Üzerine Etkilerinin Araştırılması. (Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Kyriacou, M. C., Rouphael, Y., Colla, G., Zrenner, R., Schwarz, D. (2017) Vegetable Grafting: The Implications of a Growing Agronomic Imperative for Vegetable Fruit Quality And Nutritive Value. Frontiers in Plant Science 8,741. doi: 10.3389/fpls.2017.00741.
• Marsic, K.N., and Jakse, M. (2010) Growth and Yield of Grafted Cucumber (Cucumis sativus L.) on Different Soilless Substrates. Journal of Food, Agriculture & Environment 8(2), 654 - 658.
• Pavlou, G. C., Vakalounakis, D. J., and Ligoxigakis, E. K. (2002) Control of Root and Stem Rot of Cucumber, Caused by Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum, by Grafting onto Resistant Rootstocks. Plant Disease 86(4), 379-382.
• Salam, M.A., Masum, A.S.M.H., Chowdhury, S.S., Dhar, M., Saddeque, M.A., Islam, M.R. (2002) Growth and Yield of Watermelon as Influenced by Grafting. Online Journal of Biological Sciences 2(5), 298-299.
• Traka-Mavrona, E., Koutsika-Sotiriou, M., Pritsa, T (2000). Response of Squash (Cucurbita spp.) as Rootstock for Melon (Cucumis melo L.). Scientia Horticulturae 83, 353-362.
• Usanmaz, S., Abak, K. (2018) Plant Growth and Yield of Cucumber Plants Grafted on Different Commercial and Local Rootstocks Grown Under Salinity Stress. Saudi Journal of Biological Sciences https://doi.org/10.1016/j.sjbs.2018.07.010
• Uslu, A., (2002) Aşılı Hıyar Fidesi Yetiştiriciliğinde, Farklı Aşı Yöntemlerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 68s, Bursa.
• Velkov, N., Pevicharova, G. (2016) Effects of Cucumber Grafting on Yield and Fruit Characteristics. Zemdirbyste-Agriculture 103(4), 405-410.
• Ya-qin, Z. and B. Zhi-long. (2007) Effects of Grafting on the Growth and Quality of Cucumber Fruits. Acta Horticulturae 761: 341-347.
• Yamakawa, B. (1983) Grafting. In: Nishi (ed.). Vegetable Handbook (in Japanese). Yokendo Book Co., Tokyo. 141-153.
• Yarşi, G., Rad, S. (2004) Cam Serada Aşılı Fide Kullanımının Faselis F1 Patlıcan Çeşidinde Verim, Meyve Kalitesi ve Bitki Büyümesine Etkisi. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Dergisi, 3, 16-22.
• Yarşi, G., Rad S, Çelik, Y. (2008) Farklı Anaçların Kybele F1 Hıyar Çeşidinde Verim, Kalite ve Bitki Gelişimine Etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21(1), 27-34.
• Yelboğa, K. (2014) Tarımın Büyüyen Gücü: Fide Sektörü. Bahçe Haber, 3(2), 13-16.