Farklı Çift Sıra, Dar Sıra ve Tek Sıra Ekim Sistemlerinde Değişik Bitki Yoğunluklarının Mısır Bitkisinin (Zea mays L. indentata) Verim ve Verim Öğelerine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 36 Sayı: 2, 239 - 252, 31.12.2021

Abdullah Öktem Nurettin Koşar

https://doi.org/10.36846/CJAFS.2021.52

Öz

Araştırmada 5 farklı ekim sistemi ve 3 farklı bitki yoğunluğu denenmiştir. Ekim sistemleri dar sıra (35-35-35 cm), çift sıra (35-70-35 cm), çift sıra (20-50-20 cm), çift sıra (30-40-30 cm) ve tek sıra (70-70-70 cm) olarak, bitki yoğunlukları ise 8500 bitki da-1, 10500 bitki da-1 ve 12500 bitki da-1 olarak oluşturulmuştur. Ana parsellerde ekim sistemleri, alt parsellerde ise bitki yoğunlukları yer almıştır. Ekim sistemleri bakımından en yüksek tane verimi 1261.55 kg da-1 ile çift sıra (35-70-35) ekim sisteminde elde edilmiştir. Bitki yoğunluğu bakımından ise en yüksek tane verimi 1100.40 kg da-1 ile 10500 bitki da-1 bitki sayısından elde edilmiştir. Dekarda bitki sayısının artması ile bitki boyu ve bitkide yaprak sayısı artarken, kaçan kalınlığı, koçan uzunluğu, koçanda tane sayısı, koçanda tane ağırlığı ve bin tane ağırlığı azalmıştır. Çift sıra (35-70-35) x 10500 bitki da-1 interaksiyonu (1425.66 kg da-1) denenen ekim sistemleri arasında en iyi kombinasyon olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mısır, ekim sistemi, çift sıra, dar sıra, tek sıra, ekim sıklığı

Kaynakça

• Anonim (2012) Şanlıurfa meteoroloji müdürlüğü iklim verileri. Şanlıurfa.
• Anonim (2015a) URL: http://www.twin-row.com/. (Erişim tarihi : 15.05.2021).
• Anonim (2015b) URL: http://www.agrigold.com/. (Erişim tarihi : 15.05.2021).
• Abuzar, M.R., Sadozai, G.U., Baloch, M.S., Baloch, A.A., Shah, I.H., Javaid, T., Hussain, N. (2011) Effect of plant population densities on yield of maize, J. Anim. Plant Sci. 21:692-695.
• Alıcı, S. (2005) Kahramanmaraş koşullarında farklı azot dozları ile sıra üzeri ekim mesafelerinin II. ürün mısır (Zea mays L.) bitkisinde verim, verim unsurları ve bazı tarımsal karakterlere etkisi üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Adana, 137 s.
• Amaral Filho, J.P.R., Filho, D.F. Farinelli R., Barbosa J.C. (2005) Row spacing, population density and nitrogen fertilization in maize. R. Bras. Ci. Solo 29:467–473.
• Andrade F.H., Calvino P., Cirilo A., Barbieri P. (2002) Yield responses to narrow rows depend on increased radiation interception, Agronomy Journal 94(5):975-980.
• Bruns H.A., Ebelhar M., Wayne, K., Abbas H. (2012) Comparing single-row and twin-row corn production in the Middle South. Online. Crop Management Doi:10.1094/Cm-2012-0404-01-Rs.
• Bukhsh, M.A.H.A., Ahmad, R., Cheema, Z.A., Ghafoor A. (2008) Production potential of three maize hybrids as ınfluenced by varying plant density. Pak. J. Agri. Sci. 45(4): 413-417.
• Cox, W.J., Hanchar J.J., Knoblauch, W.A., Cherney J.H. (2006) Growth, yield, quality, and economics of corn silage under different row spacing. Agronomy Journal 98(1):163-167.
• Çarpıcı, E. B. (2009). Bitki yoğunluğu ve farklı miktarda azot uygulamalarının stres fizyolojisi açısından silajlık mısır yetiştiriciliğinde değerlendirilmesi. Doktora tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Çokkızgın, A. (2002) Kahramanmaraş koşullarında farklı azot dozları ile sıra üzeri ekim mesafelerinin II. ürün mısır (Zea mays L.) bitkisinde verim, verim unsurları ve fizyolojik özelliklere etkisi. Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Kahramanmaraş, 72 s.
• Dinç, U., Şenol, S., Sayın, M., Kapur, S., Güzel, N. (1988) Güneydoğu Anadolu Bölgesi Toprakları (GAT) I. Harran Ovası, TÜBİTAK, Tarım Ormancılık Araştırma Grubu, Güdümlü Araştırma Projesi Kesin Sonuç Raporu, TAOG, 534, Adana.
• Emeklier, H.Y., Kün, E. (1988) İç Anadolu'da sulu koşullarda ikinci ürün tane mısır ve silaj mısır yetiştirme olanakları ve yem değerlerinin saptanması. Doğa Tarım ve Orman Dergisi, 12(2):178-179.
• Eskandarnejad, S., Khorasani, S.K., Bakhtiari, S., Heidarian, A.R. (2013) Effect of row spacing and plant density on yield and yield components of sweet corn (Zea mays L. Saccharata) varieties. Advanced Crop Science 3(1):81-88.
• Gözübenli H., Kılınç, M., Şener O., Konuşkan, Ö. (2004) Effects of single ve twin row planting on yield and yield components in maize. Asian Journal of Plant Sciences 3(2):203-206.
• Gözübenli H. (2010) Influence of planting patterns and plant density on the performance of maize hybrids in the eastern mediterranean conditions. International Journal of Agriculture & Biology 12(4):556-560.
• Gregg, A., Johnson, Hoverstad T. R., Greenwald R. E. (1998) Integrated weed management using narrow corn spacing, herbicides, ve cultivation. Agronomy Journal, 90(1):40-46.
• Karlen, D.L., Camp C.R. (1985) Row spacing, plant population, ve water management effects on corn in the atlantic coastal plain. Agronomy Journal 77(3):393-398.
• Karlen, D.L., M.J. Kasperbauer, Zublena, J.P. (1987) Row spacing effects on corn in the Southeastern U.S. Appl. Agric. Res. 2(2):65-73.
• Liu, W., Tollenaar, M., Stewart, G., Deen, W. (2004). Within-row plant spacing variability does not affect corn yield. Agron. J. 96:275–280.
• Mahbubul, M., Alam, M.D., Basher, M., Karim, A., Rahman, M.A., Rafiqul Islam, M. (2003) Effect of rate of nitrogen fertilizer and population density on the yielde and yield attributes of maize (Zea mays). Pakistan Journal of Biological Sciences 6 (20):1770–1773.
• Mcgrath, C., Butler, J, Havlovic, B. (2013). Twin Row Corn Study, Iowa State University, Armstrong Research ve Demonstration Farm. Http://Www.Ag.İastate.Edu/Farms/ 04reports/Arm/Twinrowcornstudy.Pdf (Erişim tarihi: 18.05.2021).
• Otegui, M., Andrade, F.H. (2000) New relationships between light interception, ear growth, and kernel set in maize. In: Westgate, M.E., Boote, K.J. (Eds.), Physiology ve Modeling Kernel Set in Maize. CSSA, Madison, WI, pp. 89–102.
• Pagano, E., Maddoni, G.A. (2007) Intra-specific competition in maize: Early establishment hierarchies differ in plant growth and biomass partitioning to the ear around silking. Field Crops Res. 101:306–320.
• Robles, M., Ciampitti, I., Vyn, TJ. (2012) Responses of maize hybrids to twin-row spatial arrangement at multiple plant densities. Agron. J. 104:1747-1756. http://dx.doi.org/10.2134/agronj2012.0231.
• Saberali, S.F. (2007) Influence of plant density and planting pattern of corn on its growth and yield under competition with common lambesquarters (Chenopodium album L.). Pajouhesh and Sazandegi 74: 143-152.
• Saruhan, V., Şireli, D. (2005) Mısır (Zea mays L.) bitkisinde farklı azot dozları ve bitki sıklığının koçan, sap ve yaprak verimlerine etkisi üzerine bir araştırma. Harran Ü.Z.F.Dergisi 9 (2):45–53.
• Sangoi, L., Gracietti, M.A., Rampazzo, C., Bianchetti, P. (2002). Corn plant varieties and plant population genetics. Field Crops Research 79(1): 39.
• Sharar, M.S., Ayub, M., Nadeem, M.A., Ahmad, N. (2002). Effect of different rates of nitrogen and phosphorus on growth and grain yield of maize (Zea mays L.). Asian Journal of Plant Sciences 2(3): 347-349.
• Shakarami, G.H., M. Rafiee (2009) Response of corn to planting pattern and density in Iran. American-Eurasian J. Agric. Environ Sci. 5(1) : 69-73.
• Stahl, L., Coulter, J.A., Bau, D. (2009) Narrow-row corn production in Minnesota. Online. Univ. of MN, M1266-2009.
• Şirikçi. M. (2006) Kahramanmaraş koşullarında üç mısır çeşidinde farklı bitki sıklığının verim ve bazı özelliklere etkisi. Çukurova Üniv. Fen Bil. Enst., Doktora Tezi, Adana.
• Turgut, İ. (2000) Bursa koşullarında yetiştirilen şeker mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) bitki sıklığının ve azot dozlarının taze koçan verimi ile verim öğeleri üzerine etkisi. Turk J Agric For. 24: 341–347.
• Yılmaz, Y., Konuşkan, Ö., Gül, İ., Ülger, A.C. (2005) Diyarbakır’da ikinci ürün koşullarında yetişme süreleri farklı at dişi melez mısır çeşitlerinde iki ekim zamanının, tane verimi ve bazı tarımsal özelliklere etkisinin saptanması. GAP IV. Tarım Kongresi 21-23 Eylül 2005 (1.Cilt) Şanlıurfa, sayfa:867-873.
• Yılmaz, S., Erayman M., Gözübenli H., Can E. (2008) Twin or narrow row planting patterns versus conventional planting in forage maize production in the Eastern Mediternean. Cereal Research Communications 36(1): 189-199.
• Yurtsever, N. (1984) Deneysel İstatistik Metotları. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Genel Yayın No:121, Ankara.
• Widdicombe, D., Thelen, K.D. (2002) Row width and plant density effect on corn forage hybrids. Agron. J. 94:326–330.
• Zeidan, M.S., Amany, A., Bahr El-Kramany, M.F. (2006) Effect of N fertilizer and plant density on yield and quality of maize in sandy soil. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences 2(4):156-161.